Шаруашылыц эрекеттер1 мен процестер1

олардан белгип 6ip ешм турлерш жасау, енд1р1лген ешм- 
дерд1 цехтардан цоймаларга ж1беру, оларды сатып алу- 
шыларга босату немесе сату, олар упин а^ша царажатын 
алу жене т.б.
Орындалатын ©p6ip эрекет субъектшщ шаруашыльщ 
цуралдарыныц цурамында белгЪй6ip езгерштер мен цоз- 
галыстар тудырады. Bip цуралдар кэсшорындардан шы- 
гарылса, басцалары сырттан экелш ш жатады, цурал- 
дардын, 6ip Typi ез мелшершен артып жатса, басцалары 
кемш жатады жене т.б.
Шаруашыльщ эрекеттер1 белгЪи 6ip процестерд1 жу- 
зеге асыруга багытталган. Сондыцтан б1ртектес уцсас эре- 
кеттер кэс1порында орындалатын цандай да 6ip жалпы 
шаруашыльщ процестершщ элементтер1 болы п сана- 
л ад ы .
0нерквшп орындарынын, шаруашыльщ цызметтерше 
уш Heri3ri шаруашыльщ процесс тен:
1. Дайындау процесс
2. вщцру процесс
3. Сату (ж енелту) процеш.
Ец ал дымен вщцру процесш царастырсац.
0щцрш процесше ецбек пен 
©Hflipic 
цуралдары цаты- 
сады. 
0Hflipic 
цуралдары ецбек заттары жене ецбек цу- 
ралдары болып белш едь
Ецбек ццралдары
деп ецбект1 ж узеге асыратын ©р 
турл1 цуралдар мен жабдьщтарды атайды. Оларга маши- 
нал ар, станоктар, аспаптар жатады.
Ецбек заттары -
бул адам ецбеп багытталган жене 
оныц цатысуымен жэне оныц квмешмен вшм енд1р1летш 
©р турл1 материал дар. Ецбек заттарына материалдар, 
отын жэне т.б. жатады.
0нд1р1с прочею ©неркэсш орындарында жумысшылар 
ецбегшщ ыцпалымен, ецбек цуралдарыныц кемеюмен 
ецбек заттары жаца 6ip турге - дайын ешмдерге айна- 
латынымен тующцршедь
34

Д айы ндау ж ене сату ш аруаш ы льщ процестер1 ез 
мвндер1 бойынша б1реулерге тауарлар сатып, олар ушш 
ацша каражатын алатын айналым (айырбас) процесшщ 
eni б е л Ы немесе кезецдер1 болып табылады.
внтдерда сатушы кесшорындар жабдьщтаушылар, ал 
сатып алуш ы лар сатып алуш ы лар деп аталады. Осы 
аталган ерекеттердщ сипаттамаларына байланысты 6ip 
кесшорынныц 03i жабдьщтаушыныц да, сатып алушы- 
ныц да релш аткара алады.
Д айы ндау процеед к езш де белг1л1 6ip кесш оры н 
(сатып алуш ы) баска 6ip кесшорындардан (жабдьщтау- 
шылардан) ещцрш процесш камтамасыз ететш к а ж е т
ецбек заттарын (материалдар ж ене т.б .) алады ж ене 
соларга сейкес а к т а каражатын телейдь
Тшсшше, дайындау процесшде кесшорынныц ацша 
каражаты ецбек заттарыныц нысандарына айналады.
Сату процеы кезшде белгип 6ip кесшорын (жабдьщ- 
таушы) баска кесшорындарга (сатып алушыларга) езде- 
рш щ енд1рген дайын ешмдерш сатады жене солар ушш 
сейкес а к т а каражатын алады.
Демек, сату процесшде кесшорын ещцрген ешм ац_ 
шалай нысандарга айналады.
Дайындау жене сату процестерь жогарыда айтылган- 
дай, жалпы айналым процесшщ белштер1 болгандьщтан, 
оларды ic жузше асыруга цатысатын барльщ цуралдар 
айналым куралдары деп аталады.
Бухгалтерлш есептщ басты мацсаты - кесшорынньи 
шаруашыльщ кызметш бейнелеу болып табылады. Бул 
цызмет уздгкшз ерекеттердщ избегш ей турады. Сондьщ- 
тан барльщ шаруашыльщ цызметй цамту уиин бухгал­
терлш есеп кесшорын ж урпзетш ep6ip ерекетй бейнелеп 
керсетедк
Бухгалтерлш есеп орындалатын барлыц шаруашыльщ 
ерекеттерд1 бейнелей отырып, сонымен катар осы ерекет- 
тер элементтер1 болып табылатын процестерд1 де камтиды.
Сейтш, кес1порын жузеге асыратын шаруашылык эре- 

жүктеу/скачать 9,16 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: