Iii тарау Карталардың математикалық негізі
Теңіздік және аэронавигациялық карталар
жүктеу/скачать 7,98 Mb.
|
3 Тарау
- Бұл бет үшін навигация:
- 3.7. Проекцияларды тану
| Теңіздік және аэронавигациялық карталар Меркатордың цилиндрлік проекцияларымен беріледі, ал теңіздер мен мұхиттардың тақырыптық карталары ең әр түрлі, кейде айтарлықтай күрделі проекцияларда беріледі. Мысалы, Атлант және Солтүстік Мұзды мұхиттарын бірге көрсету үшін сопақ бұрмалану сызықтары бар ерекше проекцияларды қолданады, ал барлық дүниежүзілік мұхитты суреттеу үшін тең шамалы проекцияларды қолданады. 3.16 –суретте жыртылған проекциялардағы екі тор көрсетілген. Біріншісінде мұхиттарда жарылыстар бар және картографиялауға негізделген, ал екіншісінде материктерде жарылыстар орын алған. Ол үйреншікті емес болып көрінеді және үш жапырақтан құралған сияқты болып көрінеді. Олар Тынық мұхиты, Атлант мұхитымен Солтсүстік Мұздық және Үнді мұхиттары бірге. Материктердегі қателіктер мұхиттар аудандарын бұрмалануларсыз қалдыру үшін және олармен өлшеу жүргізу үшін жасалынады.
Кез келген жағдайда проекцияны таңдаған кезде, әсіресе тақырыптық карталар үшін, проекцияны таңдаудағы бұрмаланулар картаның ортасында аз болатынын және шеттерге қарай жылжыған сайын көбейетінін ескеру қажет.Сонымен қатар, картаның масштабы кішірейіп, кеңістікті қамту кеңейген сайын, проекцияны таңдауда «математикалық» факторларға көбірек көңіл бөлу керек, ал «географиялық» факторлар, керісінше, шағын аудандар мен үлкен аумақтар үшін маңызды. таразы. 3.7. Проекцияларды тану Карта жасалатын проекцияны тани білу оның атын енгізіп, қай класқа жататынын анықтау дегенді білдіреді. Бұл проекцияның бұрмалануының қасиеттері, сипаттамасы, орналасуы және дәрежесі туралы түсінікке ие болу үшін қажет (басқаша айтқанда, картаны пайдалана білу). Кейбір әдеттегі проекциялар меридиандар мен параллельдер түріне қарай байқалады. Мысалы, цилиндрлік, жалған цилиндрлік, конустық, азимуттық проекциялар оңай байқалады. Тіпті, тәжірибелі картографтың өзі көптеген еркін проекцияларды бірден тани алмайды. Карта бойынша арнайы өлшемдер қажет болады. Бұл үшін төмендегідей ерекше әдістер қажет: алдымен рамка пішінін анықтайды (тікбұрыш, эллипс, шеңбер), полюстер қалай суреттелгенін анықтайды, меридиан маңдарындағы паралеллелдердің аралық қашықтықтарын өлшейді, көрші торлардың аудандарын, меридиандар мен параллельдердің қиылысу бұрыштарын, олардың қисықтылық сипаттарын анықтайды. Дүние жүзі, жарты шарлар, материктер мен мұхиттар карталарының проекцияларын анықтайтын-кестелер бар. Картада қажетті өлшемдер жүргізіп мұндай кестеден проекция атауын табуға болады. Бұл оның қасиеттері туралы түсінік береді, сандық анықтамалардың мүмкіндіктеріне баға беруге мүмкіндік береді. жүктеу/скачать 7,98 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|