Жалпы орта бiлiм беретiн мектептердi¤
жүктеу/скачать 0,7 Mb. Pdf көрінісі
|
Қазақ тілі 7сынып
- Бұл бет үшін навигация:
- 54-жатты²у. Ґлеґдi о³ып шыІып, дара, кїрделi сын есiмдердi тауып, олардыґ ³алай жасалып т¾рІанын айтыґдар. АТТЫ¤ СЫНЫ
- § 14. СЫН ЕСIМНI¤ ЕМЛЕСI
| µте кеґ тараІан со³палы аспап. Ерте кезде барабанды
салтанатта ж±не жаугершiлiкте ³олданІан. Кейiн бара- бан аспапты³ ансамбльге, оркестрге ³осылІан. Јазiргi їрмелi ж±не симфониялы³ оркестрлерде барабанныґ їлкенi де, кiшiсi де бар. Јаза³ музыка аспаптарыныґ iшiнде барабан типтес аспап – дабыл. ( Б. Сарыбаев ) 54-жатты²у. Ґлеґдi о³ып шыІып, дара, кїрделi сын есiмдердi тауып, олардыґ ³алай жасалып т¾рІанын айтыґдар. АТТЫ¤ СЫНЫ Шо³пардай кекiлi бар, ³амыс ³¾ла³, Јой мойынды, ³оян жа³, бµкен ³аба³. Ауыз омырт³а шыІыґ³ы, майда жалды, Ой желке, їґiрейген болса саІа³. Теке м¾рын, салпы ерiн, ¾зын тiстi, ЈабырІалы, жотасы болса кїштi. Ойынды етi бµп-бµлек, омыраулы, ТояттанІан бїркiттей сал³ы тµстi... ( Абай ) § 14. СЫН ЕСIМНI¤ ЕМЛЕСI 1. Бiрнеше сµздiґ тiркесуi ар³ылы жасалІан кїрделi сын есiмдер бµлек жазылады. Мысалы: кµк ала, сары ала, а³ сары, ал ³ара кµк, ³ара кµздi, а³ шашты, ³ызыл шырайлы, ³ара торы, шым³ай ³ара, тым к±рi, µте ащы, керемет жа³сы т.б. 40 2. Сµздiґ ³айталануы, ³осарлануы ар³ылы жасалІан кїрделi сын есiмдер дефис (-) ар³ылы жазылады. Мы- салы: биiк-биiк, ѕзын-³ыс³а, жа³сы-жаман, алыс- жа³ын, їлкендi-кiшiлi, iрiлi-ѕса³ты т.б. 3. Кїшейткiш буын ар³ылы жасалІан кїрделi сын есiмдер дефис (-) ар³ылы жазылады. Мысалы: ап- аласа, т±п-т±уiр, ³ап-³ара, тѕп-тѕны³, тап-таяу, сѕп-сѕйы³, мµп-мµлдiр т.б. 55-жатты²у. М±тiннен кїрделi сын есiмдердi тауып, олардыґ емлесiн есте са³таґдар. 1. Ґз ³астарында келе жат³ан сары са³алды, кµк кµздi БаймаІамбеттен бас³а, ¾зын бойлы, а³ сары реґдi, ³ой кµздi, кесек, ³ырлы м¾рынды А³ылбай – бiр тип. 2. Абайдыґ кеґ жазы³ маґдайында ажым аз, жiґiшке ¾зын ³астары ±лi де ³ап-³ара. 3. МаІрипаныґ кµп ³она³ їстiне кiргелi, екi бетi ду етiп ³ызарып, ³ып- ³ызыл ерiндерi ¾ялІандай жымиып, аппа³ кесек тiстерiн кµрсеттi. ( М. ¡уезов. ) 4. Јызыл, жасыл-кїреґ, ал ³ызыл, ±редiк а³шыл с±улелер то³сан ³¾былып, мол ш¾Іыланы жер бетiне жайып келедi. ( ў. Слан. ) 56-жатты²у. Тµмендегi сµйлемдердi о³ып, ³арамен жазылІан сын есiмдердiґ ³айсысы сапалы³, ³айсысы ³атыс ты³ сын есiм екенiн айтыґдар. 1. Бїгiнде Ґзбекстанда кµптеген ¾лт-¾лыстардыґ µкiлдерi тату-т±ттi µмiр сїрiп келедi. Т±уелсiз ³оІам орнату жолындаІы жалпыхалы³ты³ жетiстiктерге Ґз- бекстанныґ тѕр²ылы³ты ж¾ртшылыІы саналатын бiр жарым миллионнан астам ³аза³ хал³ы да елеулi їлес ³осуда. 2. Т¾рап Айдар¾лы – педагогикалы³ ж¾мыс пен жүктеу/скачать 0,7 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|