Жаратылыстану ғылымдары факультетінің деканы
жүктеу/скачать 2,39 Mb. Pdf көрінісі
|
umkd (6)
9,10,11,12, 9,10,11,12, Документ, 199261009045638 (1) (копия), PhD докторантура институтыны? директоры (копия), PhD докторантура институтыны? директоры (копия), Badavamova, 17-18-19-20 (копия), Задачи экз. (копия), Задачи экз. (копия)
| Əлсіз
электролиттердің диссоциациясы . Жоғарыда
берілген
мəліметтердің
негізінде əлсіз
электролиттердің
диссоциациясы қайтымды
жəне
де
электролиттік диссоциациялану константасымен сипатталатын
процесс
екендігі
анықталды . Мысалы
, əлсіз
сірке
қышқылының
электролиттік диссоциациясының
теңдеуінен СН 3 СООН ⇆ СН 3 СОО - + Н
+
диссоциация константасы
табылады
: 𝐾 =
[𝐶𝐻 7 𝐶𝑂𝑂 D ][𝐻
9 ] [𝐶𝐻 7 𝐶𝑂𝑂𝐻]
(3.2.1. )
Көп негізді
электролиттің
диссоциациясы сатылы
түрде
жүреді
жəне
əрбір
сатысы
сəйкес
диссоциациялану
константасымен сипатталады . Мысалы
, H 2 SO 3 затының диссоциациясының
бірінші
сатысы
: 𝐻 2 𝑆𝑂 3 ⇆ 𝐻 + +𝐻𝑆𝑂
3 -
𝐾 E = [e ‚ ][e—f • g ] [e ˆ —f • ] = 1,7 · 10 D>
(3.2.2.) екінші
сатысы : 𝐻𝑆𝑂 - 3 ⇆ 𝐻 + + 𝑆𝑂 3 -2
𝐾 > = e ‚ [—f • gˆ ] [e—f • g ] = 6,2
· 10 -8 (3.2.3.) Алдыңғы
сатының
константасы
кейінгі
сатыныкінен
жоғары
болады
. Келтірілген
мысалда
К 1 > К 2. Диссоциациялану
константалары электролиттердің
күшін
сипаттайды . Константаның мəні
неғұрлым
үлкен
болған
сайын
, соғұрлым
электролиттің
Л . Н . Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті Пəннің оқу - əдістемелік кешені Басылым : алтыншы
37 ЕҰУ
Ф 703-08-16. Пəннің
оқу
- əдістемелік
кешені
. Алтыншы
басылым
диссоциациясы толығырақ
жүреді
. Төменде
келтірілген 3 кестеде
электролиттер
К
жəне
рК мəндерін
салыстыру
негізінде электролиттік
күшінің
жоғарлау
ретімен
орналасқан .
əлсіз
электролиттердің
сулы
ерітінділерінің
диссоциациялану константалары
(25
о С ) Атауы
Формуласы К
pK= -lgK Бор
қышқылы
𝐻 7 𝐵𝑂 7
𝐾 E = 5,8 ∙ 10 DEH
9,24 Күкіртті
сутек 𝐻 > 𝑆
𝐾 E = 6 ∙ 10
DI
7,22 Көмір
қышқылы 𝐻 > 𝐶𝑂 7
𝐾 E = 4,5 ∙ 10 D£
6,35 Сірке
қышқылы 𝐶𝐻 7 𝐶𝑂𝑂𝐻
1,8 ∙ 10 DJ
4,75 Аммоний
гироксиді 𝑁𝐻 U OH 1,8 ∙ 10
DJ
4,75 Құмырсқа
қышқылы HCOOH
1,8 ∙ 10 DU
3,74 Азотты
қышқыл
𝐻𝑁𝑂
>
4 ∙ 10 DU
3,40 Күкіртті
қышқыл 𝐻 > 𝑆𝑂 7
𝐾 E = 1,6 ∙ 10 D>
1,80 Кальций
гидроксиді Ca(OH
) >
𝐾 E = 4 ∙ 10 D>
1,40 Электролиттің
электролиттік диссоциациялану
константасының мəні
еріткіштің
табиғатына тəуелді
: еріткіштің
полярлығы төмен
болсаконстантаның
мəні
де
кіші
болады . Электролиттік
диссоциациялану константасының
мəнін
біле
отырып
, қышқылдар
мен
негіздердің
Н
жəне
ОН - иондарының
концентрацияларын , электролиттік
диссоциациялану , гидролиздену
дəрежелерін жəне
тепе
- теңдіктегі
жүйенің
күйін
сипаттауға
мүмкіндік беретін
басқада
параметрлерді
есептеуге болады
. Электролиттің
тепе
- теңдіктегі
күйініңекінші сандық
сипаттамасы -
–
ерітіндідегі
заттың иондарға
ыдыраған
мөлшерін
көрсететін
шама
: 𝛼 =
𝑐 дис
с жалпы
(3.2.4. )
Электролиттік диссоциациялану
дəрежесінің мəні
күшті
электролиттердің
ерітінділерінде бірге
тең
, ал
əлсіз
электролиттерде бірден
төмен
болатын
өлшем
бірлігі
жоқ
шама
. Егер
α
өрнегін 100
көбейтсе , онда электролиттік
диссоциациялану дəрежесінің
пайыздық
мəнін
алуға
болады
.
Электролиттік диссоциациялану
константасы да , дəрежесіде
бір процесті
сипаттайтын
болғандықтан олардың
арасында
тəуелділік
бар
. Айталық
, НА
электролиті
үшін диссоциация
теңдеуінен 𝐻𝐴 ↔ 𝐻
+ + 𝐴
-
тепе - теңдік
константасы
келесі
түрде
анықталады : 𝐾 =
[𝐻 9 ][𝐴 D ] [𝐻𝐴] (3.2.5. )
Жоғарыда айтылған
тəуелділікті
анықтау
үшін
тепе
- теңдіктегі
иондар
концентрациясы
диссоциациялану дəрежесі
𝛼
жəне молекулалардың
жалпы
концентрациясы
арқылы өрнектеледі : [𝐻
] = [𝐴 - ] = 𝛼 · с (3.2.6. )
Электролиттің диссоциацияланбаған
бөлігінің концентрациясы : [𝐻𝐴] = с – [ 𝐻 + ] = с – [𝐴 - ] = с – с 𝛼 (3.2.7. ) Диссоциациялану
константасын осы
шамалар
арқылы
өрнектегенде : 𝐾 =
𝛼 > 𝑐 1 − 𝛼 (3.2.8. )
Л . Н . Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті Пəннің оқу - əдістемелік кешені жүктеу/скачать 2,39 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|