Жертөледегі жазу
жүктеу/скачать 5,73 Mb.
|
| ЖИЫРМАСЫНШЫ ТАРАУ
ҚҰЗҒЫН ТОЯТ 1 Екi күннен берi тiс қаққан старшинаның құдайы бердi. Жайшылықта бiрдi бiрге қағыстырып, тiмiскiленбесе iшкенi ас болмайтын жырынды сұмға мына аласапыран тiптен бап болды. Тексерiп,тергеп жатқан ешкiм жоқ. Не iстеймiн десең де өз еркiң. Аңшылық сияқты делебеңдi қоздыратын тамаша бiр ермек. Аңға шыққанда да мұндай қызыққа батып рахаттанбайтын шығарсың. “Калбиттердiң” құны қазiр саған қоянмен бiрдей. Кез келгенiн көшеде қуып жүрiп тепкiлеуге хақың бар. Ешкiм мұның қалай демейдi. Шашынан сүйреп, ұрып-соғып машинаға тоғытасың да айдалаға апарып тастайсың. Жыраға төңкере салған мусормен бiрдей. Ол жерде не iстеп жатқаныңды кiм бiледi. Аузынан теуiп қара қанын ағызасың, қарға тұншықтырасың, аяқ киiмiн шештiрiп, жалаң аяқ жүгiртесiң... Ох, дүниенiң қожасы сезiну қандай керемет десеңшi. Кеше қалың бұтаның арасында ана бiр “калбиткаға” тояттағаннан берi тiптi дәнiгiп, қызылсыраған құзғындай қорқаулана түскен. Осы екi күн шынында да бұлар үшiн нағыз қызық, қансонардың өзi болды. Қараңғыда, көзден таса бiр қиырда не iстеп жатқаныңды кiм аңдып тұр дейсiң. Жалтақтамай еркiн қимылдады. Қар үстiнде қара шаштарын жел үрлеп ыңырсып жатқан шала өлiктердiң қойны-қоныштарын ақтарып алқа-жүзiк, әмиандарын алды. Өмiрi көрмеген олжаға бөктi. Қасындағы шiңкiлдек Орлов та атына заты сай нағыз қыранның өзi екен. Одан салсаң, бұдан шығады, алдыңды орап лыпып тұр. Тек анау шоферi түскiр ылжыраған жылауық бiреу. Соны қайдан ерттi екен десеңшi, кейiн бiрдеңе деп бықсып жүрмесе? Ешқандай iстерiне ниет танытып қосылған емес. Тұнжырап қабақ бермейдi. “Шұңқырға” “қоқыс” тасу деген бiр азап – қаланың қиыр шетi, иен далаға апарасың. Ұрыпсоғып, тепкiлеуiң керек. Олар да тiрi жан. Кейде қарсылық қылуы мүмкiн. Қауiптi. Таңертеңнен берi үш рейс жасады. Бүгiнге осы да жетер. Алаңдағы қаптаған “калбиттердiң” қайсысын тасып бiтiресiң. Жүрек жалғамақ болып жолдан бұрылған. Қырды айналып барып, көзден таса сайлауытқа келiп тоқтады. Аяз. Жалтаңда үйiрiле соққан суық жел бетiңдi жеп жалаңдап тұр. Бiр кезде су жырған кең аңғардың табанына түстi. Биiк жарқабақтың қалқасы ықтасын екен. Жiпсiп, қардың шетi кеңсiрiктенiп ерiп жатыр. Үшеуi сонда жайғасты. Бағана жолжөнекей гастрономға соққан. Тамақ мол. Шошқаның шұжығы, консервi, жұмыртқа, тұздалған қияр... Кiшiгiрiм тойдың мәзiрiндей. Айқара ашылған “Правданың” бетi жоталанып үйiлiп қалды. Орлов шекпенiнiң қойнынан екi “Экстра” шығарып, газеттiң шетiне қаздитып қойды. Костя бұлардың харам дастарханынан ауыз тиген емес. Шақырды, қорқытты – бәрi бiр илiкпеген. Екеуi жылы-жұмсаққа жаудай тиiп апырып-жапырып жатқанда, бiр шетте өзiнiң түлкi құрсақ солдат паегiн қаужаңдап отыра беретiн. Басқа қолынан келер қайраны болмаған соң, қарсылығын осылай көрсеткен. Мiне, қызық, Костя бүгiн әдетінен жаңылып, дастарханға оң қарап отыр. Шикiлсары “Экстраның” темiр қалпағын тiсiмен жұлып ала бергенде, старшинамен жарыса бұл да бүйiрi қабысқан қалайы кружкасын созған. Орловтың кiшкентай көкшiл көздерi шекесiне шығып, мұздай қатып қалды: – Сен рульде емессiң бе? – Арақ iшкен адам рульдi ұстай алмайды деп кiм айтты? Шикiлсары “шеф, не iстеймiз?” дегендей бастығына қараған. – Құй! – дедi старшина иек қағып. Шофердiң жолынан жаңылып аяқ астынан бұлай құбылғанына әрi таңырқады, әрi iшi жылып отыр. Үшеуi шүпiлдеген кружкаларды қаңтармай қағыстырды да қағып салды бiр деммен. Старшина бетiнiң быт-шыты шығып, апыл-ғұпыл бiр жапырақ қара нанды мұрынына басып аз-кем отырды да, сәл адам қалпына келген соң Костяға риза қалыппен көз тастады. – Вот это другой разговор. Теперь ты свой человек! Костя бұрын бұлай кружкамен iшiп үйренбесе де ашырқанған жоқ. Өңi қуқылданып, одан ары қанын iшiне тарта түстi. Басы қақшаңдаған бiр шұбар жылан көкiрегiнде ширатылып шиыршық атты. 2 Костя Новиков тың игерушiнiң баласы болатын. Өзi де сегiзiншi кластан кейiн Державиндегi СПТУ-дi бiтiрген. Бесаспап механизатор. Трактор-комбайнның құлағында ойнайды. Әскердi бiтiрген соң туған совхозына барып жұмыс iстемекшi. Ата-анасы – сол өзi туып-өскен “Нахимов” совхозының iргесiн қалаушылардың бiрi. Екеуi Россияның екi қиырынан комсомолдық жолдамамен келiп, осы жерде бас қосыпты. Ойхой, Арқаның боранын айтсаңшы, кей суретi көз алдына елестесе, шiлденiң шiлiңгiрiнде отырып төбе құйқаң шымырлайды. Аспан мен жер астасып ақ түтек боп тұрып алады. Күн соғады, түн соғады, апта бойы ұйтқып, ұлып жағы сембейдi. Қар дегенiң тып-типыл сипап үйдiң төбесiнен жүрiп кетедi. Кебiн жамылған әппақ дала. Аузы-мұрыны жоқ, бiтеу. Мал қораның төбесiндегi тесiктен сыртқа шығып, есiк алдын аршисың. Үй мен мал қораның, көршiлердiң арасына қарды үңгiп қатынайсың. Қардың асты “ақ қала”, тарам-тарам жол, көше. Анда-мұнда бармақ боп бала-шағасымен сыртқа шыққанда жұрт бiр-бiрiнен адасып қалмау үшiн арқаннан ұстап жүредi. Сыртқы дүниемен байланыс жоқ. Жолдың бәрi бiтелген. Қар тұтқынындағы аядай ауыл шықпа, жаным, шықпамен қалтырап-жаурап қалт-құлт етiп отырады. Күннiң көзi жылт етiп ашылған сәтте құтқарушыдай “Ан-2” жетедi барылдап. Күннiң сәулесiн күмiс қанатымен оңды-солды сапырып шарықтап жүрген бақыт құсы сияқты. Ауылдың төбесiнде айнала ұшып қап-қап ұн, қант, теңтең газет-журнал тастап кететiн. Осындай боранды күндердiң бiрiнде әкесi трактормен далада қалып үсiп өлген. Төрт жастан жаңа асқан кезi. Шала-шарпы ғана есiнде. Әкесi ұзақ уақыт жоқ боп кеткенге қатты iздеп сағынатын, қыңқылдап мамасынан сұрайды. Ол: “жақында келедi. Көп конфет әкеледi...” дейдi де, өзi мұны құшақтай алады. Ып-ыстық, толық кеудесi селкiлдей жөнеледi... Кейiн есейгенде үлкендерден мән-жайды сұрап бiлген. Боран басылған соң бригаданың жiгiттерi төңiректi сүзiп жүрiп тракторды тауып алады. Кабинада бiрақ әкесi жоқ боп шығады. Трактор батып қалған соң жаяулап жетем деп адасып кеттi ме екен? Қар ерiгенде ауылдың дәл iргесiнен табылады. Әр жерде шашылып, сүйегi ғана қалған. Қасқыр жесе керек. Киiмiнен ғана таниды... Әкесiнiң мойнына асылып еркелеп асыр салатын қайран дәурен ендi жоқ. Жан тырнаған жабырқау, сұрқай күндер басталды. Қазаның күйiгiне шыдай алмай мамасы қатты күйзелдi. Қайғысын басу үшiн арақ iшетiн болды. Кей күндерi тұра алмай жатып қалады. Қарындары аш, қаңыраған мұздай үйде аяғын жаңа басып жүрген қарындасы Ангелина екеуi мұрынбоқтары жерге шұбатылып жылап отырғаны. Бiрақ үй суық болғанмен, айналадағы адамдардың көңiлдерiнiң жылуы бұларды тоңдырған жоқ. Совхоздың саманнан салынған қос ауыз үйiнiң екiншi жартысында Сапарбай аға мен Күмiсжан тәте тұрады. Бiр ұл, екi қызы бар. Қайрат мұнымен құрдас, кiшкентай Жұмагүл Ангелинамен жасты. Бұлардың шырылдаған дауысын естiп, не ағай, не тәтей жүгiрiп келедi. Ангелинаны көтерiп, мұны жетелеп үйлерiне әкеледi. Табалдырықты аттағаннан жылуы беттi шарпып, пейiшке енгендей боласың. Әсiресе сүрiнiң иiсiн айтсаңшы. Аузыңа тигенше сiлекейiң шұбырады. Қарының тойып, бойың жылынған соң бәрiн ұмытып ойынға кiрiсесiң. Бес бала текеметтiң шаңын аспанға шығарып асыр салып, аядай үйдi у-шу базар қылады. Қайраттың кiндiгiне қорғасын құйған сақалары мен қызыл, көк, сарыға боялған асықтары көп. Сонымен ойнауға жалықпайтын. Күн ашықта жылы киiнiп сыртқа шығады. Айқабақ, сабалақ қара төбетке шана жегiп, кеш батқанша үйге кiрмейтiн. Ес жиғанда шешесi әкетсе әкеттi, әйтпесе осында жата кетедi. Бесеуi бiр үйдiң баласындай бiрге өстi. Сенiкi-менiкi жоқ. Тату-тәттi. Бiлмейтiндер ағайынды екен деп ойлап қалатын, бiрақ түрлерiнiң бөлектiгiне қарап: – Сапеке, балаларыңыздың сорттары әртүрлi ғой, жартысы қара, жартысы сары боп кеткенi қызық екен? – дейтiн кейбiрi әзiлдеп. Ондайда Сапарбай ағай жiңiшке қара мұртын сылап қойып, қулана жымияды. – Е, тәйiрi, бiр биеден ала да, құла да туа бермей ме, бәйбiшенiң бір ұрлығы бар шығар, қайдан бiлейiк! Осынау алалауды бiлмейтiн қарапайым, әзиз жандардың арқасында жоқшылық көрмедi. Әйтпесе аштық пен ауырудан өлiп қалар ма едi не көзi биттеп жетiмханада жүрмесiне кiм кепiл? Кейiн мамалары iшудi азайтып, үй iшiне қарайтын болды. Бiрақ бұлар сонда да Сапарбай ағаның үйiнен шықпайтын. Қайрат қазiр Тынық мұхит флотында матрос. Хат жазысып тұрады. Жұмагүл мен Ангелина оныншы класта бiрге оқиды. Екеуi де әсем боп бойжеттi. Әсiресе Жұмагүлдiң сымбатын көрсең. Жазда демалысқа барғанда көрiп, аузын ашып қалған. Бiр жылдың iшiнде танымастай боп өсiп кетiптi. Сұңғақ бойлы. Кеудесi дүмпiп, мықыны толыса түскен. Мұның аңтарылып қарап қалғанына қысылды ма, сопақша аққұба жүзi лып қызарып шыға келген. Тура қарамай, жалт-жұлт еткен үлкен қара көздерiн төңкерiп, алып қаша бередi. Есiк алдында абайсыз ұшырасып қалған, екеуi өмiрiнде бiрiншi рет бiр-бiрiнен ұялып тұр. Не болғанын өздерi де түсiнбейдi. Бұрынғы көрген жерде арсалаңдап құшақтаса кететiн салдыр-күлдiр риясыз қылықтары қайда? Әлде екеуiнiң есейгендiгi ме? Әйтеуiр сөздерi қиыспады. Қысылған тек тұрмастың кебiмен, бұл әрнәрсенiң басын шалып әуре. Не айтқанын өзi де түсiнбейдi. Қыз басын көтерген жоқ. Күн күйдiрген қоңырқай жұмыр балтырын созып туфлиiнiң ұшымен сыз топырақтың бетiне доға сызғылаумен болды... Бiртүрлi қызық хал. Бұл да кiбiртiк. Ендi Сапарбай ағаның үйiне әдеттегiдей емен-еркiн кiре алмайды. Әлденеден тартыншақтай бередi. Жұмагүл де мұнымен ұшырасудан тайсақтайтын секiлдi. Бұл не жұмбақ? Әйтеуiр осы жаз Жұмагүлдi көргеннен берi көңiлi алаң. Түсiнен шықпайды. Бiр қуанып, бiр мұңайып көкiрегi алабұртады. Көз алдында оянған елестерге елiтiп, небiр тәттi қиялға бататын. 3 Мына екi күнгi лаң бұған қатты әсер еттi. Сең соққан балықтай есеңгiреп қалды. Адам баласы да бiр-бiрiне мұндай қатыгез болады екен ғой. Кешеден бергi көрген сұмдықтардан жаны түршiгедi. Қарусыз, қорғансыз жастарға солдаттар не iстеген жоқ: күрек, дубинамен басқа-көзге төпеледi; қуып жүрiп итке талатты. Шала-жансар денелердi машина-машина ғып тиеп айдалаға әкеп, аязда ақ қардың үстiне лақтырып жатыр; тонады, зорлады... Мұнша қорлайтындай не жазды олар? Осы қиянат, зұлымдықтың бәрi орыс халқының атынан жасалып жатқанын көрiп, өзiнiң орыс болғанына арланды. Қазақтың не басқаның орыстан қай жерi кем? Бұлай өктемсiп, басыну өзiнiң топастығын көрсету емес пе? Өзi туып-өскен совхозда орыс та, қазақ та, шуаш та, молдаван да тұрады. Бiрiн-бiрi ешқашан жатырқап, алалаған емес. Тiптi ондай сезiм ойларына да кiрiп-шықпайтын. Бiте қайнап, бiрге өстi. Адамдарды бөлсе, жақсы-жаман деп қана бөлетiн. Әке-шешесiнен көрмеген жақсылықты Сапарбай аға мен Күмiсжан тәтеден көрмеп пе едi. Жатырқап шетке тепкен жерi бар ма? Қазаққа қол көтергенi соларға қол көтергенi емес пе? Ендi сол аяулы жандардың жүзiне қалай қарамақ? Жұмагүлдiң алдында не деп ақталады? Мұңайып, кiнәлай қарап бұдан жырақтап бара жатқандай сәт сайын. Зәбiрлеп, өз қолымен ештеңе iстемесе де, басқалардың зұлымдығын көрiп, куә болудың өзi қандай азап. Дәрменсiз сорлылығына қиналды. Ішi жылап, ұлып тұрса да, қыңқ етiп қарсылық көрсетуге жарады ма! Кеше мына екi жауыз бұтаның арасында қорғансыз қызды көжектей шыңғыртып айуандық жасағанда қалай шыдап тұрды? Бар iстегенi шырылдаған дауысын естiмейiн деп құлағын басып, терiс қарап кемсеңдеген. Неге монтировкамен қарақұстарын аузына түсiрмедi? Өз басын ойлады. Ұрып не өлтiрiп кете ме деп қорықты. Осыдан кейiн де өзiн еркекпiн дейдi-ау. Кек пен қорлыққа булығып түнiмен көз iлмеген. Ара-арасында жастықты тiстелеп өксiп-өксiп алады. Көкiрек буып қабындаған дүлей ашу шығарға жол таппай шиыршық атады. 4 Ізiн суытпай бiрiнен кейiн бiрiн жиiлетiп қағып тастаған екi кружка арақ бiрден ойнап басына шықты. Өжеттенiп, көзi оттай жайнап шыға келдi Костяның. Ештеңеден тайынар емес. Тас түйiлiп сұстанып алған. Ішiндегi сұр жыланы ысқырып, атылғалы отыр. Арақ iшкенiне қыбы қанып, ризашылық танытқан старшина: – Мiне, жүзiңе қан жүгiрiп адам болып қалдың ғой. Баяғыдан берi өстiмейсiң бе! – деген ұрты бұлтылдап күйсеңдеген күйi қабақ астынан жымсия қарап. – Сен – хайуансың! – дедi Костя кек тұтанған көзiнен көк жалын бүркiп. Анау аузындағысын қылғына әзер жұтты. – Не? – Екеуiң де малғұнсыңдар! Азғын! – Ей, сүмелек, тiлiңдi тарта сөйле! – Орлов мойынын бұрай созып, алыса кететiн адамдай ұмтыла түсiп тоқтады. – Тартпаймын, не iстейсiң? Екеуiңдi де соттатамын. Түрмеде шiрисiңдер? – Не үшiн? – Старшинаның суық жанары сығырайып ұстараның жүзiндей сызаттана жарқ еттi. – Не үшiн екенiн өзiң бiлесiң. Кешеден берi не iстеген жоқсыңдар! – Не iстеппiз? – Қорлағандарың аздай, ана шала-жансар жатқан адамдарды тонадыңдар!.. – Тағы не бүлдiрiппiз, иә, сайрай түс? – Кеше ана бiр қызды зорладыңдар!.. – Ёмое, ақ перiштем-ай! – Старшина iшiн басып сықылықтап өтiрiк күлген болды. – Өзiң де “дәм” таттың емес пе! Бiзден қалған “итаяқты” жалаған кiм екен, ха-ха-ха! – Айызы қанып, заһарын төге әжуалады. – Қателесесiң. Мен сендердi алдап соққанмын. – Қалай? – Сендерден қорқып, жәй көз алдағаным болмаса, ештеңе iстегемiн жоқ ол қызға. Құдай куә, арым таза! – Ой, апостол! Николай әулие! Сенiң түк iстемегенiңе құдайың куә бола алмайды. Аузың жесең де, жемесең де қан. Бәрi бiр ақтала алмайсың! – Мейлi, өз арымның алдында тазамын. – Сонда не iстемексiң? – Осы iстегендерiңнiң бәрiн командирлерге айтамын. Олар қиқаңдаса, әскери трибуналға шағымданамын. – Мә, қылып аларсың! – дедi старшина қолын шығарып. – Сенiң сандырағыңды кiм артына қыстырады?.. Дәлелдей алмайсың! Тiптi болмаса, сенi бiрге ала кетемiз. – Мейлi, кетсем кетейiн. Сендердi түрмеге тықпай тынбаймын. – Егер соттата алмасаң ше? – Онда екеуiңдi өз қолыммен өлтiремiн! – Костя ветчина тураған жүзi сүйем қарыс қайқиған қара селебені шап берiп, орынынан ұшып түрегелдi. – Тура осы жерде бауыздап саламын! Ана екеуi сiлейiп сәл қыбырсыз қалды да, iле созалаңдай көтерiлдi. Қайсымызға салып алар екен дегендей, көз алмаған күйi сескенiп шегiншектей бердi. Костя шын аянбасқа бекiнгендей, қатал сұспен кек түйiп, қанын iшiне тартып алды. Селебенің жалаңдаған жүзiн жайқап, екеуiне алма-кезек тап-тап ұмтылады. Аналар да ес жиып, қашқалақтағанмен ұзамай айналсоқтап, қалай қапысын табудың айласын ойлап жүр. Старшина жалтақтап жан-жағын қарағыштап едi, қолға iлiгер ештеңе байқалмады. Үшеуi бiрiн-бiрi аңдып, арбасып, қардың бетiн шиырлап шыр айналды. Дегенмен, аңдысу ұзаққа барған жоқ. Талай сойқанды бастан өткерген жырынды старшина бәрiбiр айласын асырды. Малақайын алып Костяның бетiне жiберiп қалған. Анау жасқанып жалтарам дегенше қырқай сiлтеп алақан қырымен бiлезiктен қаққан. Селебе анандай жерге ұшып кеттi. Іле оң аяғын шалт көтере ауада шеңбер сыза шыр айналып өкшесiмен дәл кiндiктен тепкен – Костя жерден жарты метрдей көтерiлiп қардың үстiне бұрқ ете түстi. Тiзесi иегiне жете дөңгеленiп тыпыршып жатыр. Старшина шикiл сарыға қасын қақты. – Бар, теп! Айтақ күткен сары бұралқы ойланған жоқ. Пышақтан қорқып қашқақтап анандай жерде үдiрейiп тұрған, қасқыр жыққан жемтiкке қарқылдап ұшатын қарғадай құнжыңдап құлшынып кеттi. Ұмтылып келiп тепкiлей жөнелдi. Басқа-көзге қарар емес. Қанқұмар өшпендiлiкпен қорғансыз дененi тепкiлей бердi-тепкiлей бердi... Аяғын көтеруге шамасы келмей салығып шаршағанда әзер тоқтаған. Имиген құзғын тұмсығының ұшынан тер тамшылап, екi иiнiнен дем алып тұр. Костяның аузынан лақ етiп қан кеттi. Денесi бiр жиырылып, бiр созылып жанталаса селкiлдеп барып сәлден кейiн жайымен сұлап қимылсыз қалды. Бағанадан берi үнсiз бақылап тұрған старшина жорта зекiдi: – Ей, бұл не iстегенiң? Өлтiрдiң ғой! – Костяның қасына келдi де, қабағына кiре төңкерiлiп ашық қалған көзiн көрiп басын шайқады. – Өлiп қалды. Шикi сары түкке түсiнбей бақырайып бетiне қарады: – Не? – Ну, хана тебе, малыш! Бiттiң, балақай! Кiсi өлтiрдiң! – Теп дедiң – тептiм!.. – Теп дегенде, өлтiр деген жоқпын ғой. – Ендi не болады? – дедi Орлов шегiр көздерi шекесiне шыға шапраштанып. – Не болушы едi? Трибуналға кетесiң. Атыласың! Не iстегенi санасына ендi жетсе керек, Орлов: – Қалай? – дедi шоқ басқандай шар етiп. Старшина одан сайын үрейдiң отын үрлеп қоздыра түстi: – Кiсi өлтiрген адамды атпағанда не iстейдi? Орден бередi деп пе едiң? – Ал, сен ше? – Не мен? Менiң бұған қатысым жоқ. – Неге қатысың жоқ? Теп деген сен емессiң бе? – Теп десем, тебе бересiң бе? Андағы иығыңдағы бас па әлде капуста ма? Неге ойланбайсың? Пәлеңнен аулақ. Тепкiлеген – сен. Өлтiрген – сен. Атылатын да сенсiң! Орлов аузы бiр жаққа, бетi бiр жаққа қисайып, меңiрейiп сәл тұрды да, өкiрiп жерге құлай кеттi. Еңбектеп барып старшинаның аяғын құшақтай алды: – Тольян, ендi қайттiм, құрыдым ғой? Құтқара гөр! Старшина мiз бақпаған күйi ананы әбден жылатып, жалбарынтып алды да: – Аа-а-а, өлгiң келмей ме? – дедi мысқылдай мырс етiп. – Ендеше тыңдап ал. Құтылудың бiр ғана амалы бар. Орлов өксiгiн тиып, басын көтердi. Маңқасы жiптей шұбатылып барып жерге үзiлiп түстi. Ол не амал дегендей старшинаның бетiне үмiтпен емiне қарады. – Пәленi қазақтарға жаба салайық. Солар өлтiрiп кеттi деймiз. Тергеп-тексергенде сен былжырақтап жүрмесең болды. Екеумiздiң сөзiмiз бiр жерден шығуы керек. – Құлың боп өтейiн! – дедi Орлов көзiнен үмiт ұшқыны оянып. – Не айтсаң, соны орындаймын. – Ендеше қауашағыңа құйып ал: “Айдалаға әкелiп түсiрген кезде қазақтар өзiмiзге тарпа бассалды, – дейiк. – Екеумiз қашып үлгiрдiк. Новиков қолға түсiп қалды. Бiр жарқабақтың түбiнде тығылып жатып, аналар ұзап кеткен соң қайтып келсек, Новиков өлiп жатыр екен.” Айтар сөзiмiз осы болсын. Мың қайталап сұраса да, осыдан танба! – Ұқтым... Екеуi Костяны аяқ-қолынан көтерiп әкелiп, ырғап-ырғап машинаның қорабына бiр-ақ атты. Қан тамшысын қармен таптап жапты. Машинамен арлы-берлi шиырлап, iз тастап, ертең тексере қалғандай болса, көрсететiн тұстарын көзбен белгiлеп, қалаға қарай тартқан. Алдағы болар спектакльдің дайындығына бек шеберлiкпен кiрiсiп кеткен қос жәдiгөй арсыз беттерiне қайғының қисық ауыз көлеңкесiн шаптап, көз таныс біреу жолыға қалса, әне-міне еңіреп жiберердей танауларын қорс-қорс тартып, кемсеңдей күйзелiп, күйреп отыр. Каталог: kk-KZ -> 2011 2011 -> Жертөледегі жазу kk-KZ -> Бұл ойқы-шойқы, шимай-шытырық жазбалар көпшілік жұрт үшін елеусіз, бәлкім мүлде белгісіз қаламгер, шын мәнінде бұрынғы-соңғы алаш руханиятындағы ең алып тұлғалардың бірі Иман Қазақбайдың архивінен табылды kk-KZ -> Әлихан бөкейханның публицистикасы мен бүркеніш есімдері турасында kk-KZ -> Жер жүзінің еңбекшілері бірігіңдер! kk-KZ -> Еуразиялық экономикалық комиссия кеңес шешім kk-KZ -> №30 Мәскеу қаласы Тарифтік емес реттеу шаралары туралы kk-KZ -> Еуразиялық экономикалық комиссия алқА Ө к І м 2015 жылғы «06» қазан №109 kk-KZ -> Еуразиялық экономикалық комиссия алқА Өкім жүктеу/скачать 5,73 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|