4–дәріс. Параболалық теңдеу үшін қуалау әдісі
Жылуөткізгіштік теңдеу – дербес туындылы параболалық типтегі теңдеу. Декарттық координаталар жүйесінде бір өлшемді жылуөткізгіштік теңдеуі келесі түрде беріледі:
(2.5)
Есепті толықтыру үшін бастапқы және шекаралық шарттарды беру керек (эллиптикалық типтегі теңдеулерге қарағанда, бұл теңдеуде қосымша шарт болады), мысалы
, , .
(2.5) теңдеуін дискретті түрде жазайық:
, (2.6)
– аппроксимация қателігі.
Алынған алгебралық теңдеулер жүйесін қуалау әдісімен есептейік . (2.6) алгебралық теңдеулер жүйесін келесі түрге келтірейік:
. (2.7)
(2.7) алгебралық теңдеулер жүйесінің шешімін келесі түрде іздейміз
(2.8)
мұндағы – анықталмаған коэффициенттер. Берілген коэффициенттерді табу үшін (2.8) алгебралық теңдеулер жүйесін , түрге келтіріп, содан кейін (2.7) теңдеуге қоямыз
.
Соңғы теңдеуді келесі түрге келтіреміз
(2.8) теңдеуін қолданып, соңғы теңдеуден коэффициенттерін табамыз
, ,
Барлық коэффициенттерді анықтау үшін коэффициенттерін табамыз. Ол үшін бірінші шекаралық шарттарды қолданамыз. болған кезде (2.8) теңдеуден
аламыз.
– функциясы белгілі болғандықтан: ,
Демек, аламыз .
Сәйкесінше коэффициенттері анықталатын коэффициенттер. Ал мәні келесі дискреттік түрге келтірілген екінші шекаралық шарттан анықталады:
Бұдан аламыз: , .
Шекаралық шарттарды қолданып: .
Осыдан табамыз: .
белгілі болғандықтан, де белгілі болады..Әрі қарай i+1 –ден i– ге дейінгі сәйкес шамаларды есептей отырып барлық -лерді табамыз. Қуалау әдісінің барлық формулаларын рет-ретімен комбинациялап:
, , ,
, .
аламыз.
Жоғарыдағы нұсқағыштар есептелудің бағытын көрсетеді. – –ден –ге дейін, – –ден –ге дейін өзгереді. Соңғы кезеңде коэффициенттерін анықтаймыз:
- мәні бізге бастапқы шарттан белгілі.
Пуассон теңдеуі үшін төмендегі шарт орындалғанша 2.1 параграфтегідей ұқсас әрекеттер жасалады:
мұндағы - біз беретін кішкентай шама.
Достарыңызбен бөлісу: |