тай түсуге болады. Мысалы, бағасы 2 теңге не 3 теңге түратын
бір дәптер, бағасы 4 теңге тұратын 1 өшіргіш, 5 теңгелік 1 открытка,
6 теңгелік конверт, 35 теңгелік 1 автоқалам, т.с.с. нәрселер сатып
алу үш ін қан ш а төлеу керектігін есептегенде бағаның санға
көбейтілетіндігінбасш ы лы ққаалам ы з. С онда2*1 = 2, 3*1 = 3,
5 • 1 = 5, 6 • 1 = 6, 4 • 1 = 4, 35 • 1 = 35 болады. Мүндағы нәрселердің
бір түрінен бірнешеуін алып, олардың құны есептеледі.
3.
а) 0 : 3 = 0, мұнда көбейту мен бөлу амалдарының өзара
байланысын басш ы лы ққа аламыз. Ол байланыс алдымен қара-
пайым мысалдар арқылы пысьткталады. Мысалы, 6 : 3 дегеніміз,
өйткені 2*3 = 6. Бірнеш е мысалдар қарасты ры лы п, сәйкес тал-
қы лаулар келтіру арқы лы нәтиж е есептеледі.
- Осыдан кейін қарастырылған мысалдарда 0-ді өзгеше сан-
ға бөлгенімізге оқушылардың назары аударылады, сәйкес қоры-
тынды жасалады: 0-ді, одан өзгеше кез келген санға бөлгенде 0
ш ығады.
ә) 3 : 3 = 1 өйткені 1*3 = 3 (мұнда да көбейту мен бөлудің өзара
байланысына негізделіп табылады).
б) 3 : 1 = 3, өйткені 3 - 1 = 3 (мүнда да нәтиже көбейту мен
бөлудің өзара байланысына негізделіп табылады).
Қ оры т ы нды :
кез келген санды 1-ге бөлгенде сол санның өзі
ш ығады.
в) 3 : 0 ж ағдайы ны ң мүмкін еместігіне назар аударылады.
Өйткені бөліндіде қандай да бір сан ш ы қты десек, оны 0-ге
көбейткенде 3 ш ықпайды, 0 шығады. Демек, 3 : 0 түріндегі жа-
зудың мағынасы болмайды. Осындай бірнеше мысалдар ж азы-
лып, оның әрқайсысының мағынасы болмайтыны ескертіледі.
Қорытынды:
санды нөлге бөлуге болмайды.
Ж алпы алғанда, санды нөлге бөлуге болмайтындықтан, 0 : 0
мысалының мағынасы болмайды. "Нөлден өзгеше" ш ектеуі кө-
бейту мен бөлу амалдарын орындаудың "ерекше және дербес"
ж ағдайлары ны ң бәрі қарастырылып біткен мезетте бір ж ағдай
үш ін ғана, яғни кез келген санға бөлу деген сөз тіркесі кездес-
кенде сақталады.
Көбейту мен бөлудің "ерекше және дербес" ж ағдайлары нда
нәтиж ені табуда басш ы лы ққа алы наты н қоры ты нды ларды ң
ж алпы түрдегі тұжырымдамаларын оқуш ылардың білгені зиян
емес. Б ірақ оны ж атқа айтып бере алмаған оқуш ыны ж азғы -
Достарыңызбен бөлісу: