Еңбек қатынастарын құқықтық тұрғыдан реттеу еңбек құқығы нормаларын саралаумен қатар жүреді.
Еңбек қатынастарын құқықтық тұрғыдан реттеу еңбек құқығы нормаларын саралаумен қатар жүреді.
Оның негізі объективті және субъективті еңбек факторлары бар.
Объективті факторларға, мысалы, қауіп-қатермен және денсаулыққа қауіп-қатермен, тиісті өндірістердегі еңбек кернеуінің жоғарылауымен, климаттық жағдайлармен және т. б. байланысты экономиканың белгілі бір саласының ерекшеліктері жатады.
Субъективті факторлар жұмысшылардың жынысына, жасына, жұмыс қабілеттілігінің төмендеуіне байланысты (әйелдердің, мүгедектердің, кәмелетке толмағандардың еңбегі). Бұл жағдайда сондай-ақ аталған адамдардың еңбегін ұйымдастырудың ерекше қағидалары және тиісті жеңілдіктер мен кепілдіктер көзделеді.
Қызметкерлер ұжымының нақты және үйлесімді жұмысын қамтамасыз ету – еңбек тәртібі институттары мен бірлескен еңбек процесін басқарудың басты міндеті.
Қызметкерлер ұжымының нақты және үйлесімді жұмысын қамтамасыз ету – еңбек тәртібі институттары мен бірлескен еңбек процесін басқарудың басты міндеті.
Еңбек шараларын және өндірістің басқа жағдайларын белгілеу жұмыс уақыты, демалыс уақыты, еңбекті қорғау және т.б. институттарының тақырыбына кіреді, өндірілген өнімді бөлу тәртібі және өндірушілердің осы процеске қатысу дәрежесі жалақы институтымен байланысты.
Бұл институт жалақы саласындағы қызметкерлерді әлеуметтік қорғаудың құқықтық негіздерін, сондай-ақ мемлекет тарапынан белгіленген ең төменгі мөлшерден төмен емес еңбекақы төлеуге кепілдіктерді анықтады.
Жұмыс күшін кеңейту (Кәсіптік оқыту) кәсіби даярлау, қайта даярлау және біліктілікті арттыру институтымен қамтамасыз етіледі (ҚР ЕК 9-тарауы).
Құрылымдық тұрғыдан алғанда, еңбекті қоғамдық ұйымдастыру екі негізгі ұйымдық-құқықтық нысанға бөлінеді:
Құрылымдық тұрғыдан алғанда, еңбекті қоғамдық ұйымдастыру екі негізгі ұйымдық-құқықтық нысанға бөлінеді:
еңбекті қолданудың мемлекеттік секторы және жеке меншік.
Жеке меншік дегеніміз – жеке меншік нысаны негізінде ұйымдастырылған еңбек.
Мемлекеттік сектор дегеніміз - мемлекеттік органдар, мемлекеттік кәсіпорындар мен мекемелер қызметкерлерінің еңбегін қамтиды.
Мұнда еңбекті құқықтық реттеу тетігі негізінен мемлекеттік нормалау әдісіне негізделген. Мемлекеттік басқаруды адамдар басқа адамдарға қатысты жүзеге асыратыны белгілі. Сондықтан мемлекеттік басқаруға барлық азаматтар қатысады. Алайда, қоғамды басқарудағы адамның мәртебесі оның кім ретінде ұсынылатынына – субъектіге немесе басқару объектісіне байланысты өзгереді.
