Күтілетін нәтиже:
Біледі: өз ойын жеткізе білуді, суретке қарап әңгіме құрауды;
Игереді: шешім қабылдауды, сұраққа толық жауап беруді;
Меңгереді: жылы сөздер мен тілектер айтып жұбатуды біледі.
Білім беру саласы: Қатынас
Ұйымдастырылған оқу іс-әрекетінің түрі: Тіл дамыту
Тақырыбы: Ертегіде қонақта
Мақсаты: а) Балаларды сурет бойынша, өздеріне таныс ертегілердің мазмұнын қысқаша баяндай білуге үйретуді жалғастыру. Сөздік қорларын сөйлеу барысында қолдана білулерін белсендіру.
ә) Үлкенге, кішіге көмек бере білуге тәрбиелеу.
б) Балалардың айтылған ойды тыңдауға және ұғынуға, әңгімеге араласып, сұрауға және сұраққа жауап беру білігін дамытуды жалғастыру.
Сөздік жұмыс: тышқан.
Қолданылатын көрнекі құралдар: Текшенің 6 жақ бетінде әр ертегінің кейіпкерлері болу керек. Тіл дамыту дәптері.
Оқу іс-әрекетінің кезеңдері
|
Педагогтің іс-әрекеті
|
Балалардың іс-әрекеті
|
Мотивациялық – қозғаушылық
|
Шаттық шеңбер: «Жылы сөздер»
Шарты: балалар шеңбер болып тұрады, кезекпен - кезек бір-бірінің қолын ұстау арқылы жылы сөздер айтады. Мысалы: Әйгерім, сен сондай ақылды қызсың!
|
Балалар шеңбер бойымен тұрып, бір - бірлерінің қолдарын ұстап жылы сөздерін айтады.
- Рақмет, апай. Әйгерім келесі балаға қарап: Азамат, сен сондай тәртіпті баласың!,
- дейді. Азамат: Рақмет, Әйгерім. Ол келесі балаға қарап: Аружан, сен сондай әдемі қызсың. Аружан: Рақмет, Азамат,
- дейді. Ойын осылайша жалғаса береді.
|
Ұйымдастырушылық – ізденістік
|
Ғажайып сәт: Ортаға ғажайып текшені алып келу.
- Балалар, бұл не?
- Балалар, анықтап қарасақ, текшенің бетінде әртүрлі ертегі кейіпкерлерінің суреттері бар.
Дидактикалық ойын:
«Ғажайып текше!»
Ойын шарты: Шеңбер болып тұрамыз, ортаға текше тасталынады. Текшеде қандай кейіпкер суреті түссе, сол ертегі жайында айтып береміз.
Мысалы: текшеден ата, әже, қыз, ит, мысық, тышқан суреті кездесті делік. Бүл ертегінің аты қалай?
- Содан соң атай не істепті? Келесі баладан жалғасын сұрайды.
- Одан кейін олар кімді шақырды?
- Соңында шалқанды қалай жұлып алды?
- Жақсы сонда кішкентай тышқан қандай болыпты?
- Тышқанның дыбысын салайықшы?
- Иә, тышқан шиқылдайды екен. Тышқанды не аулайды?
- Ал енді мысықтың дыбысын салайықшы?
Ал енді орнымызға отырамыз.
Дәптермен жұмыс: дәптердегі «Ертегі кейіпкерлерінің кезекпен тұру ретін сызық арқылы қос» тапсырмасын орындау.
- Балалар ертегіде атайға барлығы көмектесіпті. Ал сендер үйде үлкендерге көмек бересіңдер ме?
Сергіту жаттығуы:
Орнымыздан тұрайық,
Қолды белге қояйық.
Бұрыламыз оңға бір,
Бұрыламыз солға бір,
1,2,3 (мұрынмен дем алып)
Демімізді алайық. (сергіту сәтін өлең шумағының ырғағымен қимыл - қозғалыс арқылы орындау.)
|
- Бұл - текше.
Ойын шартын мұқият тыңдап, шеңбер болып тұра қалады.
«Шалқан» ертегісін әңгімелейді. Әр сұраққа толық жауап беруге тырысады.
Дәптердегі тапсырманы орындайды.
Балалар сергіту жаттығуын орындайды.
|
Рефлексиялық - түзетушілік
|
Ертегі мазмұнын кез келген жерінен жалғастырып кетуге дайын отыруға ұсыныс білдіру.
|
Балалар ұсынысты қабылдайды.
|
Күтілетін нәтиже:
Біледі: ертегінің көптеген түрлерін білу;
Игереді: ұқыптылықты игереді;
Меңгереді: ертегі кейіпкерлерін сахналауды біледі.
№ 31 технологиялық карта
Білім беру саласы: Қатынас
Ұйымдастырылған оқу іс-әрекетінің түрі: Тіл дамыту
Тақырыбы: «Не дәмді?» ертегісі
Мақсаты: а) Ненің дәмді екенін ажыратуға, дәмінің айырмашылығын, пішінін айта білуге үйрету.
ә) Асты қадірлеуге, қастерлеуге тәрбиелеу.
б) Кейіпкерлердің өзара сөйлесуін көркем түрде қолдану арқылы ертегінің ішкі сырын, айтылу керек ой - түйсігін, мән-мағынасын бұзбай, байланыстыра баяндай білуге үйретуді дамыту.
Сөздік жұмыс: жұлдызқұрт.
Қолданылатын көрнекі құралдар: алма жемісі, тіл дамыту дәптері, қоржында көкөністер мен жемістердің муляждары.
Оқу іс-әрекетінің кезеңдері
|
Педагогтің іс-әрекеті
|
Балалардың іс-әрекеті
|
Мотивациялық – қозғаушылық
|
Амандасу. Алма салған себетті көрсету.
|
Балалар қуанышты сезімде болады.
|
Ұйымдастырушылық – ізденістік
|
Ғажайып сәт: Алманы барлық бала иіскеп көреді.
- Алма сендерге ұнай ма?
- Ал мұнда алманы жұлдызқұртта жақсы көреді екен. Бәріміз дәптерді ашамыз.
Дәптермен жұмыс: Тіл дамыту дәптеріндегі «Жұлдызқұрттарға алманың дәніне жетуге көмектесейік!» тапсырмасын орындату.
- Балалар, бізге алма жеген ұнайды екен, жұлдызқұртқа да алма ұнады.
- Ал енді мен сендерге «Не дәмді?» ертегісін оқып беремін.
Ертегі оқылады:
Бір бас қосқанда құстар мен хайуаңаттар нендей тамақтың дәмді екенін талқылапты. Сонда Тауық:
- Ең дәмді тамақ-тары, - депті қыт-қыттап.
- Тапқан екенсің, дәмді тамақты! Кеміріп жейтін сүйекке не жетсін!
- дейді Ит абалап.
- Бәрің де білмейсің. Күтірлетіп жейтін сәбізден артық ештеңе жоқ, - дейді Қоян, екі құлағын тікірейтіп.
- Жас шыбықтың қабығынан дәмді не болушы еді! - деп, Ешкі маңырапты.
- Шіркін, қою сүтті айтсаңдаршы !-деп мысық тамсанады.
Сөйтіп, әркім өзі сүйетін тағамды мақтап, қызыл кеңірдек болысып, бәтуаға келе алмай, тарасыпты.
- Ал, балалар, ертегіден нені түсіндіңдер?
- Балалар, өз үйлеріңде аналарын немесе әкелерің және өзің нені жақсы көресіңдер?
- Көрдіңдер ме? Әр адамдардың да өз сүйікті тағамдары бар. Қандай да тамақ болсын, жиіркеніп жеуге болмайды. Астын бәрі дәмді де, тәтті.
- Балалар, бір үзім нан жерге түсіп кетсе немесе қиқымы шашылса, не істейміз?
«Нан қиқымын, шашпаңдар, Жерде жатса баспаңдар» - деген өлең бар, ешуақытта асты басып кетуге болмайды. Нанды да, асты да қадірлеуіміз керек.
Сергіту жаттығу:
Алма баққа барайық,
Алма жинап алайық,
Ен үлкенін дәмдісін,
Әжемізге сыйлайық.
Дидактикалық ойын: «Бұл не?» Мақсаты: Жемістер мен көкөністерді ажыратып, дәмінің айырмашылығын және пішінін айта білуге үйрету. Ойын шарты: баланың көзі жұмылады. Қоржынға салынған көкөністер мен жемістер қолдарына алып, оның дәмі қандай болатынын және пішінін айтып, атын атау керек.
|
Балалар
қызығушылықпен жасайды.
- Әрине, ұнайды. Себебі: алма тәтті, дәмді жеміс. Алма ағашта өседі. Ол қызыл, сары кейде жасыл болып келеді. Алма дөңгелек болады.
Дәптердегі тапсырманы орындауға тырысады.
Балалар мұқият тыңдап мазмұнын айтуға тырысады.
- Құстар мен хайуанаттар бірігіп отырған уақытта, әркім өзінің жақсы көретін тамағын мақтапты. Мысалы, тауық тарыны мақтапты. Ит өзінің сүйегін аңсапты.
Ешкі шыбықтың қабығын, мысық қою сүтті аңсапты. Сөйтіп кұстармен хайуанаттар бір не дәмді деген сөзге келе алмапты.
Мысалы, Анам етті, әкем палауды тамақты, ал өзім бәліш жегенді ұнатамын.
- Әрине, қиқымы шашылса теріп аламыз.
Сергіту жаттығуын орындайды.
Ойынды балалар қызыға ойнайды.
|
Рефлексиялық - түзетушілік
|
Ойында тапқан жемісімізді немесе көкөністі сипап сезу арқылы жылдам баяндап беру керек екенін айту.
|
Балалар ұсынысты қабылдайды.
|
Күтілетін нәтиже:
Біледі: жемістердің көкөністерден айырмашылықтарын жылдам айта білу;
Игереді: көкөністер мен жемістерді ажыратуды;
Меңгереді: тез ойланып, тез жауап беруді біледі.
Білім беру саласы: Қатынас
Ұйымдастырылған оқу іс-әрекетінің түрі: Тіл дамыту
Тақырыбы: Қолғап (украин халық ертегісін сахналау)
Мақсаты: а) Ертегіні тыңдай білуге және қайталап дауысын айнытпай салуға үйрету және оң-сол ұғымдарын бекіту. ә) Бірлікке, достыққа тәрбиелеу.
б) Сахнада ойнай білу іскерліктерін дамыту. Сөйлеу мәнері мен қарқынына аса мән бере отырып, кейіпкерлер бейнесін көркем сомдауға, олардың ішкі жан-дүниесін жеткізе суреттеуге ұмтылыстарын арттыруды дамыту.
Сөздік жұмыс: қолғап.
Қолданылатын көрнекі құралдар: демонстрациялық құрал, тіл дамыту дәптері, ыңғайы келсе, ертегі кейіпкерлерінің киімдері.
Оқу іс-әрекетінің кезеңдері
|
Тәрбиешінің іс-әрекеті
|
Балалардың іс-әрекеті
|
Мотивациялық-
қозғаушылық
|
Жұмбақ жасыру:
Бес балаға бір бешпент,
Бірге киіп, бірге шешпек.
Ол не балалар?
- Балалар, қолғап бізге не үшін керек?
- Қолғап нешеу болады?
- Қолғап қандай болады?
|
- Қолғап.
- Қыс мезгілінде қолымыз тоңбас үшін керек.
- Қолғап екеу болады. Өйткені екі қолымыз бар ғой.
- Қолғап әртүрлі болады. Түстері де әртүрлі болады, қалың қолғап, жұқа да қолғап бар.
|
Ұйымдастырушылық – ізденісті Ұйымдастырушылық- ізденістік Ұйымдастырушылық – ізденістік
Ұйымдастырушылық – ізденістік
|
- Ендеше, мен бүгін сендерге «Қолғап» атты ертегі мазмұнын түсіндіріп беремін. Ал бәріміз оқылған ертегі желісімен ертегіні сахналаймыз. Кім тышқан болғысы келеді?, Кім бақа, қоян, түлкі, қасқыр, қабан, аю болғысы келеді?
«Қолғап» ертегісі
Ертеде бір атай күшігімен орманда келе жатса, қолына киетін қолғабының біреуін түсіріп алыпты. Оны көрген Тышқан қолғаптың ішіне кіріп алып: «Мен енді осында тұрамын», - депті.
Одан кейін Бақа секіріп келіп: Мына қолғапта қайсысын тұрасың?», - депті. Тышқан: Мен шиқылдауық Тышқанмын, Ал сен кімсің? -деп сұрапты.
Бақа: Мен бақылдауық Бақамын. Мені кіргізші? -депті.
Тышқан: «Кел», - депті. Сөйтіп, олар қолғаптын ішінде екеу болыпты. Міне, Қоян да жүгіріп келіп, қолғапқа жақындап: «Мына қолғапта қайсысың тұрасың?»,
- депті.
Тышқан, Бақа: «Шиқылдауық тышқанмын, бақылдауық Бақамын. Ал сен қайсы жануарсың?» - деп сұрапты. Қоян: «Мен желаяқ Қоянмын. Мені де кіргізіңдерші?» -депті.
Олар: «Кел» - депті. Сөйтіп олар үшеу болыпты. Одан кейін түлкі келіп: «Мына қолғапта қайсысын тұрасың?»
- депті. Олар:
«Шиқылдауық Тышқанмын, бақылдауық Бақамын, желаяқ Қоянмын. Ал сен өзің қай жануарсың?» - депті.
Түлкі: «Мен әпкелеріңмін. Кіргізіңдерші мені де» - депті. Олар: «Жарайды, кел», - депті. Сөйтіп, Қасқыр да келіпті: «Мына қолғапта қайсысың тұрасын?», - депті. Олар: «Шиқылдауық Тышқанмын, бақылдауық Бақамын, желаяқ Қоянмын, мен Түлкімін. Ал сен өзің қай жануарсың?» - депті.
Қасқыр: «Ал мен Қасқыр ағаларынмын , кіргізіңдерші мені де»,-депті.
Сөйтіп, қолғапқа бесеуі де сыйып кетіпті. «Хро-хро-хро»,
- деп қабан жүгіріп келіп: Мына қолғапта қайсысың тұрасың?», - депті. Олар: «Шиқылдауық Тышқанмын, бақылдауық Бақамын, желаяқ Қоянмын, мен Түлкімін, ал мен Қасқырмын. Ал сен өзің қай жануарсың?» - депті.
Қабан: «Мен Қабанмын, мені де кіргізіңдерші», - депті. Олар: Сен мұнда қалай кіресің? - дейді. Қабан: «Мен кіре аламын, жіберсеңдер», - депті. Олар: «Жарайды, кіре ғой» - депті.
Сөйтіп, олар алтау болыпты. Оларға қолғаптың іші тар болыпты. Сөйтіп отырғанда Аю келіп: Мына қолғапта қайсысың тұрасың?», - депті. Олар: «Шиқылдауық Тышқанмын, бақылдауық Бақамын, желаяқ Қоянмын, мен Түлкімін, ал мен Қасқырмын. Мен Қабанмын. Ал сен өзің қай Сергіту жаттығуы:
«Қолғабысы күшіктің»
Тақиясын ұшырып
Жел інімді жылатты
Бірақ оны күшігі
Әкеп беріп жұбатты.
(А.Сәрсеков)
(Сергіту сәтін өлең шумағының ырғағымен қимыл-қозғалыс арқылы орындау).
Аю: «Қалай көпсіңдер, мені де кіргізіңдерші?»
Олар: «Қалай кіргіземіз, өзі іші тар болып тұрса?» Аю: «Қалай болса да сыйысамыз?» - депті. Олар: «Жарайды, кел жанымызға»
Сөйтіп, аю да сыйып, жетеу болыпты. Қолғаптың іші тар, міне, жарылайын деп тұрғандай. Бір кезде ата өзінің қолғабының жоқ екенін байқап қалды. Сөйтіп, қайта кері қарай жүрді, ал иті болса алдыға қарай жүгіріп кетті. Жүгіріп жүгіріп келе жатып, қолғапты көрді. Қолғап қозғалып жатыр. Ит сонда: «Әуп-әуп-әуп», - деп үрді. Қолғап ішіндегі жануарлар қорқып, барлығы жан-жаққа қашып кетті. Атай өз қолғабын көріп, алып кетті.
Сүрақ - жауап:
- Балалар, сендерге ертегі ұнады ма?
- Балалар, ертегі не жайында айтылған?
- Иә, ертегі кейіпкерлері бір-бірімен таласпай, бірін-бірі итермей бәрі сол бір қолғаптың ішіне сыйыпты. Көрдіңдер ме?
Біз де осылай дос болуымыз керек. Біздің топта қанша бала болса, сонша біздің досымыз көп екен.
Мақал-мәтелді қайталайық:
«Досы көпті жау алмайды»
Сергіту жаттығуы:
Оң қолымда бес саусақ, Сол қолымда бес саусақ. Қосып едім, екеуін, Болады екен он саусақ..
Дидактикалық ойын:«Сыңарын тап»
Мақсаты: Оң - солды ажырата білу, қолғаптың сыңарын дұрыс табуға үйрету.
|
Балалар келіседі.
Бір-бірлеп ертегі кейіпкерлерінің рөлін алып, әр кейіпкердің бейнесін іс-қимылмен, дауыс ырғағымен келістіруге тырысады.
Тышқан рөліндегі бала шиқылдап, жүгіріп келіп: Мен енді осында тұрамын, - дейді.
Бір бала секіріп бақа болып: Кім, кім мына қолғапта тұрады? - дейді.
Тышқан: Мен шиқылдауық Тышқанмын, Ал сен кімсің?
Бақа: Мен Бақамын. Мені кіргізші? Тышқан: «Кел»
Тышқан, Бака: «Шиқылдауық тышқанмын, бақылдауық Бақамын. Ал сен қайсы жануарсын?» - деп сұрапты.
Қоян: «Мен желаяқ Қоянмын. Мені де кіргізіңдерші?» - депті.
Олар: «Кел» - депті. Сөйтіп олар үшеу болыпты. Одан кейін түлкі келіп: «Мына қолғапта қайсысың тұрасың?» -депті. Олар:
«Шиқылдауық Тышқанмын, бақылдауық Бақамын, желаяқ Қоянмын. Ал сен өзің қай жануарсың?» - депті.
Түлкі: «Мен әпкелеріңмін. Кіргізіңдерші мені де» -депті.
Олар: «Жарайды, кел», - депті.
Сөйтіп, Қасқыр да келіпті: «Мына қолғапта қайсысың тұрасың?», - депті.
Олар: «Шиқылдауық Тышқанмын, бақылдауық Бақамын, желаяқ Қоянмын, мен Түлкімін. Ал сен өзің қай жануарсың?» - депті.
Қасқыр: «Ал мен Қасқыр ағаларыңмын, кіргізіңдерші мені де», - депті.
Осылайша балалар әр кейіпкердің рөлін сомдайды.
Әр жануардың дауысын дұрыс салуға тырысады.
Әрине, ұнады.
Ертегі бірлік, досты жайында айтылған.
«Досы» көпті жау алмайды» мақал-мәтелін қайталайды
Сергіту жаттығуын орындайды
Дәптерді ашып, тапсырмны орындайды
|
Рефлексиялық - түзетушілік
|
Дәптермен ұқыпты жұмыс жасауға ұсыныс білдіру.
|
Ұсынысты қабылдайды.
|
Күтілетін нәтиже:
Біледі: оң мен солды ажыратуды;
Игереді: өз ойын еркін жеткізуді;
Меңгереді: жануарлар дауысын салуды біледі.
Білім беру саласы: Қатынас
Ұйымдастырылған оқу іс-әрекетінің түрі: Тіл дамыту
Тақырыбы: Жаңа үйді кім тұрғызды? (шығармашылық әңгіме ҚҰРУ)
Мақсаты: а) Балаларды шығармашылық жұмысқа ынталандыру, сюжетті дамыта келе, жай және күрделі сөйлемдерді қолдана отырып, ойлау деңгейлерін арттыру, құрылыс құралдарын ажыратуға үйрету.
э) Бір-біріне көмектесе білуге, ауызбіршілікке, еңбектенуге тәрбиелеу.
б) Балалардың айтылған ойды тыңдауға және ұғынуға, әңгімеге араласып, сұрауға және сұраққа жауап беру білігін дамытуды жалғастыру.
Сөздік жұмыс: шеге, үй салды.
Қолданылатын көрнекі құралдар: демонстрациялық құрал, тіл дамыту дәптері.
Оқу іс-әрекетінің кезеңдері
|
Тәрбиешінің іс-әрекеті
|
Балалардың іс-әрекеті
|
Мотивациялық – қозғаушылық
|
Демонстрациялық құрал:
(Үйшік ертегісінің кейіпкерлерінің суреті)
- Балалар, бұл қай ертегінің кейіпкерлері?
- Кәне, суретте нелерді көріп тұрмыз, атайықшы?
|
Бұл ертегі «Үйшік» ертегісінің кейіпкерлері.
Суретте үйшік, үйшіктің ішінен тышқан, бақа, қоян, түлкі, аю бейнеленген .
|
Ұйымдастырушылық – ізденістік
|
Ертегіні мазмұндау:
- Балалар, ертегі не жайында айтылған еді?
Үйшікті ең алғаш не көрді?
- Өте жақсы, балалар. Балалар бір тышқан өзі ғана бір үй сала алар ма еді?
- Міне, біріккеннің аркасында өздеріне үй жасап алды. Үйді тұрғызған нелер екен?
- Иә, дұрыс айтасыңдар, еңбексіз үй бітеді ме?
Сергіту жаттығуы: «Еңбек»
Гүл өсірсең терлеп,
Мұның аты еңбек.
Кесте тіксең зерлеп,
Оның аты енбек.
Қырға шықсаң өрлеп,
Оның аты еңбек
Қиындықтың бәрін,
Еңбек ғана жеңбек (Н.Жанаев)
(Тәрбиеші жаттығуды қимыл-қозғалыспен орындату және екі рет қайталату.)
Демонстрациялық құрал:
«Сурет бойынша әңгімеле»
(Суретте құрылыс жасап жатқан адамдар суреті.)
Дидактикалық ойын: Не қажет?
Ойын шарты: дәптердегі «Құрылыс салуға қажетті құралдарды қорша» тапсырмасын орындау.
|
- Ертегіде ең алғаш үйшікті Тышқан көрді. Тышқан ол үйшікке кіріп көрсе, ішінде ешкім болмады. Содан бері үйшікте Тышқан жалғыз өзі тұра берді. Одан кейін оған Бақа қосылды. Бақа мен Тышқан үйшікте тұрып жатса, оларға секіріп Қоян келді. Сөйтіп, үшеуі тату-тәтті өмір сүріп жатса, оларға Түлкі келіп қосылды. Ең соңында Аю да осы үйшікте тұрғысы келді. Аюға: «сыймайсың» деп еді, Аю ренжіді. Содан есікке сыймаған аю шатырдан кіргісі келді. Аю шатырға көтерілгенде, үйшік бұзылды. Аю қатты ұялды. Бірақ оған Тышқан, Бақа, Қоян, Түлкі еш ренжімеді.
Керісінше, кайтадан барлығы бірігіп, үй тұрғызды.
Аю ағаштарды жонды, Түлкі тақтайларды беріп тұрды, Тышкан тақтайларды алып тұрды, Қоян шегеледі, ал Бақа әдемі өрнектер салды. Осылайша өздеріне әдемі етіп үй салып алды.
- Жок, талмай енбектенсе ғана біз көп жеңіске жетеміз.
Сергіту жаттығуын орындай
дәптерлерін ашып, тапсырманы орындайды.
|
Рефле- түзетушілік
|
Ойды толық сөйлеммен жеткізе білдіруге дағдыландыру.
|
Ұсынысты қабылдайды..
|
Достарыңызбен бөлісу: |
