Бірінші – қойылған мақсатқа қатысты оқу материалын меңгеру  барысындағы мүмкін болатын қиындықтар. Екінші

86
87
Технология  негізінде  жобалаудың  келесі  кезеңін,  жобаның 
негізгі  ойын  жүзеге  асыратын  сабақтың  ақпараттық  картасын 
(САК)  дайындау.  САК  технологиялық  картадағы  көрсетілген 
шағын  мақсаттарды,  ондағы  сағат  санына  байланысты  жіктеп 
жазуға  арналған.  САК-да  оқу  материалының  толық  мазмұны, 
сабақтың мақсаты мен міндеттері, мұғалім мен оқушы арасындағы 
қарым-қатынас  нəтижесі,  оқыту  құралдарын  қолдану  кезеңдері 
қарастырылады.
6.3. Технологиялық карталау негізі
Шын мəнінде технологиялық карталардың сипаттамасы мұғалім 
мен  оқушылардың  іс-əрекеттерін  (мақсатқа  жету,  ұйымдастыру, 
бақылау  жəне  реттеу  іс-əрекеті)  суреттей  келе,  технологиялық 
жобалау  мен  құрастыру  деңгейінде  білім  беру  үдерісін  елестету 
болып табылады. Технологиялық карта оқу іс-əрекетін басқарудың 
негізі  болып  табылады.  Педагогикалық  əдебиеттерді  зерттеп 
қарағанда,  қазіргі  заманғы  оқыту  үдерісінде  басқару  мақсатының, 
олардың  жетістікке  жету  əдістері  мен  тəсілдерінің  бір-бірімен 
байланыстылығы  жеткіліксіз  жасалынған.  Атап  айтсақ,  мысалы, 3 
кестеде  (В.  С.  Кукушкинаның  классификациясы  бойынша)  таңдау 
жетістіктерін анықтайтын, олардың 16 түрлі себебін ескеруді қажет 
ететін,  мұғалім  тарапынан  берілетін  оптималды  оқытудың  əдіс-
тəсілдерін жоспарлау үдерісі көрсетілген.
3-кесте
В. С. Кукушкина бойынша оқыту əдістерін таңдауға əсер ететін 
себептер тізімі
№
Себептер
Себепке 
əсер ететін 
коэфф.
Орын
1
Оқыту мақсаты. Қажетті жетістікке 
жетудің оқыту деңгейі
0,90
1
2
Оқытудың ынталандыру деңгейі
0,86
2
3
Оқытудың заңдылық ұстанымдарын 
жүзеге асыру
0,84
3
4
Жүзеге асырлатын талаптар мен 
мазмұндар көлемі
0,80
4
5
Оқу материалының күрделілігі мен 
қажетті өлшем шегі
0,78
5
6
Оқушылардың дайындық деңгейі
0,65
6
7
Оқушылардың белсенділіктері, 
қызығушылықтары
0,65
7
8
Оқушылардың жасы, оқу жұмысына 
жарамдылықтары 
0,62
8
9
Оқыту дағдыларының қалыптылығы. 
Оқытудағы жаттығушылық пен 
шыдамдылығы
0,60
9
10 Оқыту уақыты 0,55
10
12
Өткен алдыңғы сабақтағы əдіс-
тəсілдерді қолдану
0,40
12
13 Сабақтың типі мен құрылымы
0,38
13
14
Оқу еңбегі үдерісінде қалыптасатын 
(бірге жұмыс жасайтын жəне билік 
жүргізуде) мұғалім мен оқушы 
арасындағы бір-бірімен қарым-
қатынасы
0,37
14
15 Сыныптағы оқушылар саны
0,36
15
Осы кестенің талдауы, оқыту əдістерінің оптималды таңдалуына 
көрсетілген себептерінің сəйкес келуі негізінде жатқаны көрсетілген. 
В.  С.  Кукушинаның  ойы  бойынша,  осы  кестенің  авторы – қазіргі 
таңдағы  оқытудың  көптеген  жағдайларда  теориялық  білімге  көп 
ықпал  ету  əдістеріне  сүйене  отырып,  олардың  қолдануға  болатын 
мүмкіндіктері  бар.  Сонымен  қатар,  автор  ескертеді:  шын  мəнінде 
үнемі  алдынала  болжанбаған  кездейсоқтық  əсер  етеді.  Оқытудың 
сапасын төмендететін объективті себеп-салдары болып табылатыны 
алдынала болжанбаған салдарлар мен кездейсоқтықтардың санының 
өсу  дəрежесі,  өз  коэффициенттерінің  шегі  мен  азаюын  көрсетеді. 
Нақты  айтқанда,  мұғалімге – оптималды  əдістерді  ешбір  сəтті 
нəтижелі кепілдіксіз таңдауды міндеттеме жүктеледі. Бұл мəселелер 
тудырып,  қарама-қайшылықтарды,  бір  жағынан  оқытудың  талап 
ететін сапасын көрсетеді, екінші жағынан тұрақты нəтижені алудың 
əсерлі  тəсілдерінің  жоқтығын  көрсетеді. «БжС»  технологиясында 
осы  аталған  мəселелердің  барлығы  да  технологиялық  карталар 
арқылы шешіледі. Онда №1 кестеде көрсетілген сабаққа қойылатын 
талаптардың  барлығы  да  қоса  қамтылған  мəселелерді  шеше 

88
89
алады.  Сонымен,  үнемі  жаңғыртылған  жəне  тұрақты  нəтижеге 
жетуге  болады.  Мұғалімнің  сабаққа  деген  минималды  уақытпен 
дайындалған,  кез  келген  сабақты  аса  жоғары  сапамен  өткізуге 
мүмкіндік беретін барлығы 11 технологиялық карта құрылған.
6.4.  Технологиялық карта бойынша жұмыс істеу ережесі
Педагогикалық  технология – бұл  қажетті  сапаны  қамтамасыз 
ететін, іс-əрекет бұйрығы мен жоспарын орындайтын технологиялық 
регламентпен  шектелген,  іс-шаралар  мен  үдерістен  тұратын  жүйе. 
Карта бойынша жұмыс жасау ережесімен оқушыларды таныстыруды 
жəне пəнді меңгеруде сабақ барысында олардың ойларын дамытуға 
мақсатталғаны  жайында  хабардар  етуді  қажет  етеді.  Мысалы: 
барлық  сабақ  барысында  балалар  жасайтын  шапалақ  олардың 
зейіндерін  арттыруға  қызмет  етеді.  Шапалақ  тек  «Алгоритм» 
картасында  ғана  міндетті  болып  табылады.  Бірақ  оларды  басқа 
карталарда ұйымдастырушылық шаралар ретінде зейіндерін сабаққа 
аударуға  қолданылуына  тыйым  салынбайды.  Тапсырмаларды 
тексеру  шараларын  дұрыс  орындауды  аса  қажет  етеді.  Бұл  оқу 
материалдарын  диагностикалау  мен  өлшемдік  шегін  анықтауда 
алынған ақпараттардың объективтілігін анықтайды.
Материалды  меңгеруге  жеңілдік  жасау  үшін  карталар  блок-
сызба  түрінде  берілген.  Автордан  басқа  ешкім  де,  технологиялық 
карта мен блок-сызбаға өзгертулер енгізуге құқығы жоқ. Өзгертуді 
қажет  еткен  жағдайда,  технология  авторының  басшылығымен 
сарапшылар  коммисияның  шешімі  бойынша  өзгерістер  енгізуге 
болады. Мұндай əсер ету ИСО 9000 халықаралық стандартқа сəйкес 
келетін, кез келген үдерістің стандартты кезеңі технологиялық əсер 
беретін ұдайы нəтиженің сапалы басқарылуына негізделген. 
Əрбір айналым шегінде оқу үдерісінің кіші құрылымы аясында 
педагогикалық  түсініктер  берілген.  Меңгеруге  оңай  болу  үшін 
айналымдар əр түрлі түспен көрсетілген.
Технологияда  негізгі  оқу  сабақтарының  типтері  қабылданған. 
Оқу үдерісінде оқу сабақтарының 5 типтері бар. Осыған байланысты 
əрбір карта оқу сабақтарының нақты бір типіне сəйкес келеді.
Əрбір  оқу  сабақтары  типінің  өз  қисыны  бар:  Кіріспе  сабақ: 
мотивация,  меңгерілетін  тақырыпты  елестету,  практикалық  жəне 
əлеуметтіліктің мəнін ұғыну, түйсіну.
1-тип.    Оқу  сабақтарының  меңгерілуі  жəне  жаңа  материалды 
біріншілік  бекіту  бойынша  мынадай  қисында  болады:  мотивация, 
оқушылардың  субъективті  тəжірибесін  өзектендіру,  қабылдауды 
ұйымдастыру, ұғынуды ұйымдастыру, түйсіну. Түсінудің біріншілік 
тексерілуі, біріншілік бекітуді ұйымдастыру, талдау, түйсіну.
2-тип.  Білімді  бекіту  жəне  іс-əрекеттер  бойынша  оқыту 
сабақтары: мотивация, алдыңғы білімдері мен іс-əрекеттер тəсілдерін 
өзектендіру,  стандартты  жəне  өзгермелі  жағдаяттарда  білімді 
қолдану үлгісін құрау, білімді өз беттерінше қолдану, бақылау жəне 
өздік бақылау, түзету, түйсіну.
3-тип.  Білім  мен  іс-əрекеттер  тəсілдерін  кешенді  қолдану 
бойынша  оқыту  сабақтары:  мотивация,  білім  мен  іс-əрекеттер 
тəсілдері кешендерін өзектендіру, жаңа жəне ұқсас жағдаяттарда өз 
беттерінше  білімін  қолдану,  бақылау  жəне  өзіндік  бақылау,  түзету, 
түйсіну. 
4-тип. Білім жəне іс-əрекеттер тəсілдерін жалпылау мен жүйелеу 
бойынша  оқыту  сабақтары:  мотивация,  оқу  материалдарының 
мазмұнын  талдау,  оқу  материалдарының  негізгісін  бөліп  алу, 
жалпылау  жəне  жүйелеу,  пəнішілік  жəне  пəнаралық  байланысты 
қалыптастыру, түйсіну.
5-тип.  Білім  жəне  іс-əрекеттер  тəсілдерін  бағалау  мен  түзету, 
тексеру  бойынша  оқыту  сабақтары:  мотивация,  өз  беттерінше 
тапсырмаларды орындау, өзіндік бақылау, бақылау, талдау, бағалау, 
түзету, түйсіну.
6.5.  Ізгілікті бағыттағы базалық технологиялық 
карталар
Мақсаты:  сабақта  норматив  талабына  сай  оқушылардың  оқу 
материалын 63% меңгеруіндегі  логикалық  жəне  сыни  тұрғыдан 
ойлау  шапшаңдығын,  сөздік  қорын,  ақпараттық  құзыреттілілгін 
дамыту.  Сəттілікке  жеткен  тұлға  көрсеткіші  сияқты,  пəнді  сапалы 
түрде  меңгеруге  ынталану  жəне  қызығушылық  таныту.  Міндеті: 
технологиялық картаның регламентін орындау.
«АУЫЗША САБАҚ-1» картасының сызбасы
1-тип. Жаңа материалды оқып жəне оны бекіту бойынша сабақ 
келесі  қисынмен  жүзеге  асады:  мотивация,  оқушының  субъекті 
тəжірибесін  өзектендіру,  қабылдауды  ұйымдастыру,  ұғынуды 
ұйымдастыру,  түсінуді  біріншілік  тексеру,  біріншілік  бектуді 
ұйымдастыру, талдау, түйсіну.

90
91
1
Ұйымдастыру 
кезеңі 
мотивация
Үй  жұмысы  тексерілмейді – бұл 
жаңа  тақырып.  Өткен  тақырып 
аяқталған  жəне  түйсінуді  талап 
етпейді. Оқушылардың мотивациясы 
сынып  бір  топ  ретінде  болады: 
тақырыптар уақыты жылдық жоспар 
бойынша 
көрсетіледі. 
Мұғалім 
тақырыптарды 
оқу 
барысында 
уақытты  үнемдеуге  жəне  «Ауызша 
сабақ-1»  картасында  ойнау  мүмкін-
діктеріне мəлімет береді.
Карта бойынша 
жұмыс жасау реті 
түсіндіріледі.
Ұжымды 
белсендіру үшін 
көшбасшыға сөз 
беріледі. ООМ 
бойынша жұмыс.
2
Оқушылардың 
субъекті 
тəжірибесін 
өзектендіру
Өткен  сабақ  тақырыбы  бойынша 
ерсілі-қарсылы  сұрақ  қою.  ООМ 
бойынша  материалды  бекіту  үшін 
тексеру  жүргізіледі  (Бұл  кезеңдегі, 
бұл  карта  бойынша  оқушылардың 
63%  норматив  көрсеткішке  жетуге 
қиындық  тудырғаныүшін 25.02.11 
ж.  Ақтөбе  қ.  №51  мектептің 
тарих  пəннің  «Кəсіби»  мұғалімі 
Қ.Сұлтанованың 
ұсынысына 
байланысты түзету енгізілді).
Біріншілік 
белгілеу барлық 
оқушылардың 
нəтижелері 
бойынша 
қосу немесе 
алу белгілері 
қойылады. 
3
Қабылдауды 
ұйымдастыру. 2 
сөзден тұратын 
түсінік екі 
сөз ретінде 
саналады. 
Жады бойынша 
рұқсат: бір сөз 
шегеріледі
Сабақ  басталмас  бұрын  мұғалім 
тақтаға 
оқытылатын 
тақырып 
бойынша 7, 14, немесе 21 кілтті 
сөздерді  жазады. 7 сөз  бастапқы 
кезең. 14 сөз  егер  сынып 7 сөзді 
жеңіл  естерінде  сақтаса. 21 сөз 
егер  сынып 14 сөзді  меңгерсе. 
Тақырып ішінде мұғалім сөздердің 
мағынасын 
түсіндіреді. 
кілтті 
сөздер 
жабылады. 
Оқушылар 
тақтадағы 
барлық 
сөздерді 
естерінде  сақтауы  тиіс.  Берілген 
уақыт 
аяқталысымен 
сөздерді 
жасырып  қояды  жəне  оқушылар 
сол кеткен уақыт аралығындағыдай 
уақыт  ішінде  естеріне  сөздерді 
түсіруі  тиіс.  Мұғалім  сұрақ-
жауап  жүргізеді,  нормаға  сай  есте 
сақталған сөздерді айтқан оқушыға 
ООМ  ұяшығына  қосу  белгісі 
қойылады.
Екіншілік 
белгілеу. Есте 
сақтауға уақыт 
нормативі 7 сөз 
– 30 сек. 14 сөз-1 
мин-15 сек. 21 
сөз – 2 мин-30 
сек.
4
Ұғынуды 
ұйымдастыру
Оқушылар  оқулықтың  бір  бет 
парағындағы  мəтінді 3 минут 
ішінде оқып шығуы тиіс. Мұғалім 
олардың 
материалды 
оқыған 
білімдеріне  қатысты  сұрақ-жауап 
алатыны жайында ескертуі тиіс.
1-2 сынып: 5 
минут бір бет 
мəтінге; 3-4 жəне 
7-11 сыныптар: 
4 мəтіннің бір 
бетіне 4 минут; 
5-6 сынып: мəтін 
бетіне 3 минут.
5
Түсінуді 
тексеруі
Қарама-қарсы сұрақ қою. Мұғалім 
ООМ 
бойынша 
оқушыларды 
ретсіз түрде сабақтың тақырыбына 
байланысты  кілттік  сөздерді  қоса 
сұрайды.
Үшіншілік 
белгілеу. Барлық 
оқушылардың 
нəтижелері 
бойынша 
қосу немесе 
алу белгілері 
қойылады.
6
Бекітуді 
ұйымдастыру
Қарама-қарсы сұрақ қою. Мұғалім 
тақырыпқа сай ретсіз оқушыларды 
ООМ  арқылы  сұрайды.  Сұрақтар 
меңгеру 
сапасын 
тексеруге 
арналған  тұрғыда  болғаны  абзал. 
«Иə»  немесе  «Жоқ»  деген  жауап 
беретін сұрақтар болмауы тиіс.
Төртінші 
белгілеу. Барлық 
оқушылардың 
нəтижелері 
бойынша 
қосу немесе 
алу белгілері 
қойылады.
7
Талдау.
Уақыт 5 минут
Оқытылған  тақырып  бойынша 
тақырыптық 
сөздік 
қорды 
(ТСҚ)  тексеру  жүргізіледі.  Сөз 
қысқартылмаған  түрде,  түсінікті 
етіп  жазылады.  шығарма  түрінде 
жазуға  рұқсат  беріледі.  Көмекші 
сөз  жəне  жалғау  сөз  болып 
саналмайды. 
ТСҚ 
нормативі 
төменде келтірілген.
Бесінші 
белгілеу. Барлық 
оқушылардың 
нəтижелері 
бойынша 
қосу немесе 
алу белгілері 
қойылады.
8 Түйсіну
1. Сыныптың материалды меңгеру 
деңгейі  анықталады. 2. Сабақтың 
нəтижесін  ескере  отырып  сол 
тақырып бойынша жұмыс уақыты 
болжанады.  Мұғалім  тағы  да 
тақырыптың  аяқталуын  болжап, 
«Ауызша  сабақ 3» картасындағы 
ойын ережелерінің мүмкіндіктерін 
айтады.

92
93
9
Журналға баға 
қою келесі 
норматив 
бойынша 
жүзеге 
асырылады: 
4-5 белгі – 5 
ұпай.- 3 белгі – 
4 ұпай. -2 белгі 
– 3 ұпай. -1 
белгі – 2 ұпай.
Сапа  нормативі:  оқушылардың 
63% 5 ұпайдан  алуы  тиіс. 3 - 
кестені қара. 10 Үй тапсырмасы 4 
белгіден кем алған оқушылар үйге 
тапсырма алады.
 
«Ауызша сабақ - 1» картасы бойынша технологиялық 
сабақ сапасының мониторингісі
Сапалы технологиялық нəтиже алу үшін сабақтың əр кезеңі мен 
бүкіл  сабақ  барысы  өлшенеді.  Бұл  үшін  сабақтың  технологиялық 
кезеңі  бойынша  негізгі 5 көрсеткіші  жасалған,  ол  мұғалім 
тарапынан  ООМ  арқылы  қойылатын  алу  жəне  қосу  белгілерімен 
көрінетін белгілер. 1. Өткен тақырып бойынша қарама-қарсы сұрақ 
қою. 2. Тірек  сөздерді  есте  сақтау  бойынша  жадысына.  Бақылау – 
(оқушылардың  бір-бірін  өздері  тексеруі). 3. Сөздік  қоры  бойынша 
сөз саны үшін. 4. Қарама-қарсы сұрақтар үшін. 5. Сыни көзқараспен 
сұрақ қойғаны үшін. 
Зейін  мен  есте  сақтауды  дамыту  бойынша  жұмыс  ережесі. 
Оқушылар  сөзді  есте  сақтағаннан  соң,  блок  ашылады.  Балалар 
қалып  қойған  сөздерді  дəптерлеріне  орнына  келтіріп  жазады. 
Тілшілер үшін бұл кезең жаңа сөздерді есте сақтау формасының бірі 
болып табылады. Мысалы: 7 сөздің үш сөзі өшіріледі. Бірақ балалар 
ол  сөздермен  сөйлем,  сөз  тіркестерін  құру  арқылы  жаттықтыру 
жұмыстарын  жүргізіп,  оларды  ұмытпай  есте  сақтауы  қажет.  Ары 
қарай  өшірілген  сөздер  орнына  келтіріледі,  бірақ,  басқа  сөздер 
өшіріліп сөздермен жұмыс жасау жалғасады.
Мəтінмен  жұмыс  жасау.  Оқушылар  берілген  мəтінмен  тірек 
сөздерді тауып, тақырыптағы сөздің мəнін ашады. Сондай-ақ, мұғалім 
қарама-қарсы жəне сын тұрғысынан сұрақ қою барысында баланың 
көңілін əрбір ұсақ бөлшекке назар аударылатыны жайында ескертіп, 
балалар,  мəтінге  аса  назар  аударып  оқулары  қажеттілігі  жөнінде 
мұғалім  тарапынан  нұсқаулық  алады.  Картаның  негізгі  мақсатын 
есте  сақтау  қажет,  ол:  оперативті  ойлау  қабілетін  дамыта  отырып, 
оқу  материалын  сапалы  меңгеру  жəне  берілген  тақырып  бойынша 
сыныптың барлық күш-жігерін ақпаратты өңдеуге біріктіру.
Қарама-қарсы сұрақ қою. Жұмыс соңында мұғалім мəтіндегі 
тірек сөздермен жұмыстың нəтижесі бойынша бүкіл сыныптан сұрақ-
жауап алады. Сонымен қатар, мұғалім оқушылардың тақырыптағы 
əрбір ұсақ бөлшектерін, ең негізгілерді баса нақты табу біліктілігін 
дұрыс  жолға  қою  мақсатында  тақырып  бойынша  сұрақтар  қояды. 
Мұғалім  осы  аталған  карта  бойынша  оқыту  сапасының  ең  негізгі 
ұстанымдарын дұрыс қолданғаны жөн: - сандық құрылуы - сынып-
пен  жұмыс  жасауда  анықталған  ақпарат  көлемін  нақтылы  өңдеу 
білігі. – сапа құрылуы – сол жəне басқа да тақырып негізінде жатқан 
нақты ақпараттар көлемін сыныппен біргелесе отырып жұмыс жасау 
білігі. – оқытудағы синергизм – сынып оқуға ену барысында жəне 
білімді  алу  нəтижесінде  ақпараттарды  өңдейтін  жүйе – үдеріскер, 
бірыңғай ағза болып құрылады. Бұл оқу кеңістігінде тұрақты сапаны 
алу үшін, оқу аймағы қорын тиімді, əсерлі бөлшектеп пайдалануға 
мүмкіндік береді. Ескерту. Оқушыларды мынадай тұрғыда белсен-
діру  қажет:  ұсынылып  отырған  білімнің  барлығын  бірдей  бір 
оқушының  меңгеруі  мүмкін  емес,  бірақ  жалпы  сынып  болып 
біріккен жағдайда берілген жүктемені əрбірі теңдей етіп бөліп алу 
барысында  білімнің  үлкен  көлемін  меңгеруге  жəне  денсаулық  пен 
танымдық қуанышын сақтау мүмкіндік туады.
Сын тұрғысынан сұрақ қою. Мұғалім оқушыларға əдейі дұрыс 
емес  сұрақтар  қояды.  Мəтінде  көрсетілген  сол  тақырыптардың 
барлық мəліметтері тексеріледі. Сын тұрғысынан сұрақ қою кезеңі 
диагностикалық  болып  табылады  да  осы  кезеңде  ғана  мəтінмен 
жұмыс  сапасын  анықтауға  болады.  Осы  кезеңдегі  режимде 
балалардың мəтінмен мұқият жəне терең жұмыс жасауға мүмкіндік 
беріп, қажетті түйсіну деңгейінің мүмкіндігі туады. Сын тұрғысынан 
сұрақ  қою  сабақты  бекіту  фазасы  болып  табылады.  Осы  кезең 
оқушының ойлау қабілетін тиімді қалыптастырады, мектепте жəне 
мектептен  тыс  күйзеліс  жағдайларын  қалыпқа  келтіретін  бейімдеу 
факторы болып табылады. 
«Ауызша сабақ - 2» технологиялық картасы
Мақсаты:  Оқу  материалының  оқушылар 63%-ын  өз  бетінше 
шығармашыл-ізденіс жұмысы арқылы меңгеру. Баланың өз еңбегінің 
нəтижесінде  тұрақты  оң  мотивация  мен  түйсіну  тудыру.  Оқу 
техникасының көлемін, сапасын жəне шапшаңдығын арттыру. Ойлау 

94
95
шапшаңдығын,  жады  мен  зейінді  дамыту.  Жетістікке  жеткен  адам 
көрсеткіші  ретінде,  пəнді  сапалы  меңгеруге  қызығушылық  таныту 
жəне ынталандыру. Міндеті: Технологиялық картаның регламентін 
орындау. Жоспарланған нəтиже: қойылған мақсатқа жету. 
2-тип. Білім мен іс-əрекет амалдарын бекіту бойынша оқу дəрісі: 
мотивация,  жетекші  білім  мен  іс-əрекеттер  тəсілдерін  өзектендіру, 
ұқсас  жəне  жаңа  жағдаяттарда  білімді  қолданудың  үлгісін  құру, 
білімді  өз  бетінше  қолдану,  бақылау  жəне  өзіндік  бақылау,  түзету, 
түйсіну. 
1
Ұйымдастыру 
кезеңі 
Мотивация. 
бұл картада 
оқушылардың 
сабақты құруға 
қатыса алатын 
мүмкіндіктері 
бар.
Үй жұмысы тексерілмейді 
– бұл жаңа тақырып. Өткен 
тақырып аяқталған жəне 
түйсінуді талап етпейді. 
Оқушылардың мотивациясы 
сынып бір топ ретінде болады: 
тақырыптар уақыты жылдық 
жоспар бойынша көрсетіледі. 
Мұғалім тақырыптарды 
оқу барысында уақытты 
үнемдеуге жəне «Ауызша 
сабақ-3» картасында ойнау 
мүмкіндіктеріне мəлімет 
береді.
Карта бойынша 
жұмыс жасау реті 
түсіндіріледі.
Ұжымды белсендіру 
үшін көшбасшыға 
сөз беріледі. ООМ 
бойынша жұмыс.
2
Оқушылардың 
субъекті 
тəжірибесін 
өзектендіру. 
«Ауз саб-1» 
картасының 
ережесі бойынша 
7, 14 немесе 21 
сөз санын таңдау
Сабақ басында мұғалім жаңа 
тақырыпқа кірспе түсініктеме 
беріп өтеді. Оқушыларды 
термин сөздер мен 
түсініктермен таныстырады. 
Оқушылар мəтінді бір бет 
параққа 3 минуттық есеппен 
көңіл аударып оқып, оның 
ішінен тірек сөздерді табуы 
тиіс. Оқушылар мұғалімнің 
рұқсатымен тапқан тірек 
сөздерін айтады. Мұғалім ООМ 
белгілейді. Тіпті, оқушы бір-ақ 
сөз тапса да, ол да бір белгілеу 
алады. Мұғалім барлық 
оқушылардың тірек сөзді 
табуына белсенділік танытады. 
Мұғалім тірек сөздер эталонын 
сабаққа дейін тағайындап 
қояды.
1-2 сынып: 5 минут 
бір бет мəтінге; 3-4 
жəне 7-11 сыныптар: 
4 мəтіннің бір бетіне 
4 минут; 5-6 сы-
нып: мəтін бетіне 3 
минут. қосу жəне алу 
белгісі. Біріншілік 
белгілеу.
3
Қабылдауды 
ұйымдастыру. 
Есте сақтауға 
уақыт нормативі 
7 сөз – 30 сек. 
14 сөз-1 мин-15 
сек. 21 сөз – 2 
мин-30 сек.
Кілтті сөздер жабылады. 
Оқушылар тақтадағы 
барлық сөздерді естерінде 
сақтауы тиіс. Берілген уақыт 
аяқталысымен сөздерді 
жасырып қояды жəне 
оқушылар сол кеткен уақыт 
аралығындағыдай уақыт 
ішінде естеріне сөздерді 
түсіруі тиіс. Мұғалім сұрақ-
жауап жүргізеді, нормаға сай 
есте сақталған сөздерді айтқан 
оқушыға ООМ ұяшығына 
екінші қосу белгісі қойылады.
Екіншілік 
белгілеу. Барлық 
оқушылардың 
нəтижелері 
бойынша қосу 
немесе алу белгілері 
қойылады. Жады 
бойынша рұқсат бір 
сөз кем.
4
Ұғынуды 
ұйымдастыру
Қарама-қарсы сұрақ қою. 
Мұғалім ООМ бойынша 
оқушыларды ретсіз түрде 
сабақтың тақырыбына 
байланысты кілттік сөздерді 
қоса сұрайды.
Үшіншілік 
белгілеу. Барлық 
оқушылардың 
нəтижелері 
бойынша қосу 
немесе алу белгілері 
қойылады.
5
Түсінудің 
біріншілік 
тексеруі
Оқушылардың бірін бірі 
тестілеуі. Оқушылар өткен 
тақырып бойынша тестілер 
құрастырады жəне орынға 
отырғызу матрицасы арқылы 
сұралады. Өзге оқушының 
сайт номерін айту арқылы 
жүзеге асырылады. Бірін-бірі 
тестілеу нəтижесі бойынша 
белгі қою ережесі: 1. Тестіні 
шешетін оқушы дұрыс жауабы 
үшін ООМ қосу белгісін 
алады. 2. Тестіні шешетін 
оқушы дұрыс емес жауабы 
үшін ООМ алу белгісін алады. 
3. Тест құраушы оқушы ООМ 
қосу белгісін алады егер де, ол 
қойған сұраққа дұрыс жауап 
алынбаса. 4. Тест құраушы 
оқушы ООМ алу белгісін 
алады егер де, ол қойған 
сұраққа дұрыс жауап алынса.
Бірінші нұсқадағы 
оқушылар тест 
тапсырмаларын 
дайындайды, 
ал екінші 
нұсқадағылар жауап 
береді. Төртінші 
белгілеу .

96
97
6
Біріншілік 
бекітуді 
ұйымдастыру 
Уақыт 5 минут
Оқытылған тақырып 
бойынша тақырыптық 
сөздік қорды (ТСҚ) 
тексеру жүргізіледі. Сөз 
қысқартылмаған түрде, 
түсінікті етіп жазылады. 
Шығарма түрінде жазуға 
рұқсат беріледі. Көмекші 
сөз жəне жалғау сөз 
болып саналмайды. 
ТСҚ нормативі төменде 
келтірілген.
Бесінші белгілеу
барлық 
оқушылардың 
нəтижелері бо-
йынша қосу не-
месе алу белгілері 
қойылады.
7 Талдау
1. Сыныптың матери-
алды меңгеру деңгейі 
анықталады. 2. Сабақтың 
нəтижесін ескере отырып 
сол тақырып бойынша 
жұмыс уақыты болжанады.
8 Түйсіну
Мұғалім тағы да 
тақырыптың аяқталуын 
болжап, «Ауызша 
сабақ 3» картасындағы 
ойын ережелерінің 
мүмкіндіктерін айтады. 
9 Бағалау
Журналға баға қою келесі 
норматив бойынша жүзеге 
асырылады: - 4- 5 белгі – 5 
ұпай. - 3 белгі – 4 ұпай. -2 
белгі – 3 ұпай. -1 белгі – 2 
ұпай.
Сапа нормативі 
карта бойынша 
орындалды деп 
есептеледі, егер 
де,: оқушылардың 
63% 5 ұпайдан 
алса, 3-кестені 
қара.10 үй 
тапсырмасында 4 
белгіден кем алған 
оқушылар үйге 
тапсырма алады.
Сапалы технологиялық нəтиже алу үшін, сабақ толығымен жəне 
сабақөтың əр кезеңдері өлшенеді. Бұл үшін сабақтың технологиялық 
кезеңі бойынша негізгі 5 көрсеткіші жасалған, ол мұғалім тарапынан 
ООМ  арқылы  қойылатын  алу  жəне  қосу  белгілерімен  көрінетін 
белгілер. 
1. Тірек сөздерді іздеу. 
2. Жады үшін. 
3. Қарама-қарсы сұрақтар үшін. 
4. Тестілеу үшін.
5. Сөздік қор үшін.
Бұл картада бес белгі келісілген түрде ерекшеленген, себебі бұл 
тестілеу кезеңінде сыныптың жартысы жауап беруге қатыспайды. 

жүктеу/скачать 1,53 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: