Оқулық Алматы, 2014 Қазақстан Республикасы Білім жəне ғылым министрлігінің «Оқулық»
Бидайдың Одесская-3 сортының сипаттамасы
жүктеу/скачать 3,11 Mb. Pdf көрінісі
|
iztaev osimdik sharyashylygy (1) (1)
- Бұл бет үшін навигация:
- 7.4.5. Астықтың біркелкілігі
| Бидайдың Одесская-3 сортының сипаттамасы
Дəннің толымды- лығы 1000 дəн мас- сасы, құрғақ затқа, г Ұстам пайызы Эндосперм, пайыз Қабыршақтар мен ұрық, пайыз Крах- мал Дəн маңызы Толған дəн 29,72 22,53 18,93 13,54 11,52 7,35 64,72 64,75 62,74 61,79 53,45 53,53 12,13 12,58 12,25 10,72 12,00 12,00 81,88 82,33 79,86 72,22 69,70 69,80 18,12 17,67 20,14 22,78 30,30 30,20 Шөпек дəн 20,59 17,12 15,49 10,50 8,80 6,45 4,20 51,98 50,93 51,76 50,90 49,17 46,81 40,56 7,59 9,69 9,32 9,66 10,00 6,88 жуылмай- ды 63,40 69,57 65,05 64,50 63,02 57,18 43,19 36,60 35,43 34,95 35,50 36,92 42,82 56,81 7.4.5. Астықтың біркелкілігі Біркелкілік деген сөзді дұрыс түсінуіміз керек. Біркелкілік деп астық қоспаларының ішіндегі барлық дəннің бірдей ірілігі неме- се ылғалдығы, немесе тазалығы, немесе түсі-түгі, немесе химиялық құрамы, т.б. көрсеткіштері бойынша болуын айтады. Көбінесе, бұл ұғымды тек қана оның ірілігіне қарай түсініп жүр. Бұл онша дұрыс емес. Біркелкілік астықтың ылғалдығын анықтауда ерекше орын алады. Егер бірінші кішігірім партиялардың ылғалдығы біркелкі болса, олар- ды бірімен-бірін қоса беруге болады. Егер астықтың үлкен тазартылған жəне құрғатылған партиясына аздап болса да ылғалдығы жоғары астық 101 қосылып кетсе, сол арада белсенді аймақ пайда болып, астықтың қыза бастауына себепші болады. Ылғалдығы тұрақты шектен жоғары астық өзінің бос қозғалып тұратын немесе астықтың ақуыз сияқты заттары- мен байланысы жоқ су басқа құрғақ дəнге шабады. Соның салдарынан астықтың тыныс алу үдерісі жиілеп, жылу бөліне бастайды да, біраз уақыттан соң астықтың өзінен-өзі қызу үдерісі басталып кетеді. Егер астық қоспаларының ішіндегі əр дəннің мөлшеріне қатынасы бар біркелкілік түсінікті алсақ, онда оны астықтың ірілігі түсінігімен шатастырмау керек. Астық біркелкі ірі, орташа немесе ұсақ та біркелкі болуы мүмкін. Егер ірі жəне ұсақ дəн аралас болса, онда мұндай қоспаны біркелкі емес деп бағалайды. Бұл түсініктің астықты өңдеуде, əсіресе, жарма алуда маңызы зор. Өзінің ірілік мөлшері біркелкі астық партияларынан алынатын жарманың, ұнның түсімі едəуір көбейеді. Неге десеңіз, жарма шығаратын машиналардың жұмыс органдары бір тетікке қойылып, онан шығатын қалдықты азайтуға мүмкіндік береді. Іс жүзінде ғылыми-зерттеу жұмыстар үшін астықтың біркелкілігін əр дəннің линиялық мөлшерін жеке-жеке өлшеп, сонан соң математикалық əдістер арқылы олардың ауытқу шектерін табады, ал өндіріс орында- рында оларды тиісті елеуіштермен елеп, пайызын табады. Содан кейін немесе əр елеуіштен өтпей қалған массаны, немесе екі елеуіште қалған дəндердің массаларының қосындылары арқылы бағаланады. жүктеу/скачать 3,11 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|