Оқулық. Алматы, 518 бет



Pdf көрінісі
бет254/431
Дата12.03.2023
өлшемі26,67 Mb.
#172013
1   ...   250   251   252   253   254   255   256   257   ...   431
Байланысты:
Індеттану кітап

10.18. Кебенек
Кебенек немесе ешкінің жұқпалы плевропневмониясы 
(Pleuropneumonia
infectiosa caprarum,
 
инфекционная плевропневмония коз) - дененің қызынып, 
плевропневмония ретінде байқалатын жіті өтетін аса жұғымтал ауру.
Тарихи деректер. 
Қазақстанда бұл ауру өте ерте заманнан белгілі. Әр 
түлік малдың ең қатерлі індеті ретінде сиырда - қарасан, қойда - топалаң, 
жылқыда - жамандат, түйеде - шелек болса, ешкі түлігінде осындай аса 
қауіпті ауру кебенек болып есептеледі. Бұл жағдай халықтың эдеби мұра- 
ларыңда, психологиялық стеротиптерінде (мысалы, малды қарғау, реніш 
білдіру) көрініс тапқан. Осындай көне аурудың зерттелуі мардымсыз дәре- 
жеде болып келді.
Ғылымда бұл ауруды 1873 ж Том Алжирде ашты деп есептелінеді. Қоз- 
дырушысының микоплазма екендігін тек 1940 ж Ленгли дэлелдеді.1954 ж 
Эдвард бұл микробты 
Mycoplasma mycoides
 
түрінің 
саргі
 
вариантына жатқыз- 
ды.
Кебенек Жер брта теңізі аймағында, Таяу Шығыста ертеден бері кең 
тараған. Греция, Ливан, Үндістанда байқалып тұрады. Орталық Азияда, оның 
ішінде Қазақстанда да кең тараған. Ресми түрде 1952 жылдан бері біздің елде 
байқалмайды деп есептелінеді.
Қоздырушысы 
-
Mycoplasma mycoides var. capri 
-
морфологиясы, қо- 
ректік ортада өсуі сиырдың жұқпалы плевропневмониясының қоздырушысы- 
мен тақылеттес, одан тек антигендік құрамы арқылы ерекшеленеді. Мико- 
плазманы жаңадан алынған патматериалдан сұйық жэне тығыз қоректік орта- 
ларда өсіру арқылы оңай бөліп алуға болады. Тығыз ортада шық сияқты мөл- 
дір, ортасы батыңқы, формасы түймеге ұқсайты н өсін береді. Ө сіндері екі
326


түрлі S- жэне R- формалы болып келеді. Сұйық орга сэл ғана лайланып, 
бетінде нәзік қабыршақ түзіледі.
Микоплазма сыртқы ортаның әсеріне төзімсіз, 55- 56°С оны 40 миң. өлті- 
реді. 1% креолин ертіндісі 5 мин., 0,25% -ті фенол 48 сағ. өлтіреді. 50% глице- 
рин ерітіндісіне салғанда қоздырушының уыттылығы үйдің температурасы 
жағдайында 27 күн, ал 10-12°С-та қараңғы жерде 50 күн сақталады. Шіріген 
материалда белсенділігін 3 күн, ал минус 1 ден плюс 2°С-ге дейінгі аралықта 
уыттылығын 2 айға дейін сақтайды.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   250   251   252   253   254   255   256   257   ...   431




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет