Оқулық. Алматы, 518 бет


ІІатологиялық-ана гимиялык өзгерістер



Pdf көрінісі
бет193/431
Дата12.03.2023
өлшемі26,67 Mb.
#172013
1   ...   189   190   191   192   193   194   195   196   ...   431
Байланысты:
Індеттану кітап

ІІатологиялық-ана гимиялык өзгерістер. 
1 Өлексе өте арық. Қүйрығы 
мен санындағы тері нәжісімен былғанған. Тері асты шелі домбығып, қан 
кернеген. Қан сүйылып, қара қошқылданып, нашар үйыйды. Ауыз қуысының, 
аңқа мен көмекейдің кілегейлі қабықтарында сүрғылт, сары қабыршақ бар, 
оның астында алқызыл ойылым болады. Қүрсақ қуысындағьі сүйықтық 
қызғылт түсті. Шажырқай сөл түйіндері үлкейіп, қанталаған. Үлтабардын қа- 
бырғасы қалыңдап; суланған, ішінде жағымсыЗ'Иісті қоңырқай сұйык болады, 
кілегейлі қабығы домбығьш, қашарланьш, қанталайды. Өліетгенген эпигелий 
сүрғылт-сары гүсті қабыршақтанып, оңай сыдырылады, астында :қызыл шақа 
ойылым кәрінеді. Аш ішектің қабырғасы домбығып, қан қернеп, крупозды 
геморрагиялық қабынуға үшырайды, кілегейлі қаібығы ойылып, 'ішектің 
ішінде фибринді бөлінділер кездеседі. Тік ішектің қабырғасы қангалап, өлі- 
еггенген іріміқ массамең бүркеліп .түрады. Көкбауыр аздап ұлғайып, капсула 
асты қанталайды. Өт қабындағы өттің мөлшері көбейіп, исі жағымсызданады, 
ал кілегейлі қабығын қан кернейді, үсақ ойылымдар кездеседі. Бүйректері 
өзгеріске ұшырап, астаушасының кілегейлі қабығы домбығып, канталайды, 
несепке қан араласады. Жүрек созылып, миокард азғьіндап, болбырайды. Эн-[ 
докард жэне эпикард қанталайды. Өқпе домбығып, қан кернейді, кейде қа- 
бынған ошақтар ұшырасады. Миды қан кернеп, домбығады, гистологиялық 
тексеру лимфоцитарлық іріңсіз энцефалитті айқындайды.
Балау. 
Обаға диагноз індеттанулық, клиникалық, патологиялык-анато- 
миялық деректердің, зертханалык .тексеру мен бейім жануарларға қойылған 
биосынаманың нэтижелеріне негізделеді. Зертханалық балау вирусты ұлпа 
өсінінде бөліп алу жэне оны бейтараптау реакциясы арқылы 'анықтау, віфус- 
тың антигенін өлген жэне сойылған малдардың ағзалары мен үлпаларында 
серологиялық жолмен (КБР, ДПР, ИЭОФР, ГАТР, ҚГАР. ИФР, ИФА) және 
ауырып жазылған малдың қан сарысуында өзгеше антиденелерді серология- 
лық реакциялар (КБР, БР, ДПР, ҚГАР, ИФА) бойынша анықтау арқылы іске 
асьфылады.
Обаны зілді катарлы қызбадан ажырату қажет. Соңғы ауру жүғымтал 
емес, үзаққа созылады, бірен-саран мал ғана ауырады, көздің өзгеше зақымда- 
нуымен (диффузды кератит, фибринозды ирит) ереқшеленеді. Сонымен қатар, 
вирусты энтериттен (індет баяу өрбіп, ауру ж еңіл«өтеді,1 арнайы вйрусоло- 
гиялық тексерудің нәтижесі негізге алынады),' пастереллезден (ауыздың кіле- 
гейлі қабығы зақымданбайды, бактериологиялықітексеру оң нэтиже береді) 
ажыратады. Аусыл обадан 'гөрі жүғымтал, зілсіз өткенде ауьфған мал өлмейді,
265


аусылға тән күлдіреуіқтер пайда болады жэне теңіз тыщқанына қойылған 
биосынама оң нәтиже береді. Кокцидиоз бен қан паразиттік аурулардан өтуі 
мен клиникалық белгілері, ауру малдың қаны мен нәжісін микроскопиялық 
тексеру арқылы ажыратады.
Емі. Обамен ауырған малды емдеуге тиым салынған. Ауырған мал сойы- 
лып, өлексе өртеледі.
Иммунитет. 
Ауырып жазылған малда берік, өмірлік иммунитет қалып- 
тасады. Ауырып жазылған жэне вакцина егілген сиыр уызы арқылы бұзауына 
иммунитет береді. Оның ұзақтығы кейбір деректер бойынша И ай. Иммуни- 
тет уызбен ғана емес, вакциналық вирустың эмбрионға өтуі арқылы д а
1
бері- 
леді. Тейлериозбен ауырған сиырдың обаның вакцинасына иммунитеті на- 
шарлайтындығы белгілі болып отыр.
Обаға қарсы JIT штамынан даярланған 
тірі қүргақ вакцина
қолданылады. 
Иммунитет 3 жылдан асады. Вакциналық вирус бұзаудың бүйрегінің өсінінде 
өседі.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   189   190   191   192   193   194   195   196   ...   431




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет