Оқулық Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым министрлігі бекіткен
жүктеу/скачать 0,7 Mb.
|
паразитология кітап
| Phoronidea, Kamptozoa кластарында паразиттік өкілдердің болма- уы, олардың Deuterostomia бөліміне жакын келуінің бір белгісі іспеттес.
Паразиті іктіршіліккебірнешефакторлардың эсер егуімен коса, аталған сол топтың жоғары деңгейде ұйымдасуына да байланы- сты деген корытындыға күмэнмен келуге болады. Билатеральды симметриялы жануарлардың ішінде төменгі сатыдағы патшалығында - эсіресе, жалпак кұрттар типінде паразиттер көп кездеседі. Дэл осындай дамудың бағыты жеке кластардың ішіндс де көрініс табады. Gastropoda-ның ішінде Prosobranchia - отрядында паразиттері бар. Oligochaeta класында екі отряды бар: олар Archioligochaeta - төменгі, Neoligochaeta -жоғарғы. Archioligochaeta отрядында 5 тұкымдас болса. соның 4-еуі пара- зиттерден тұрады. ал Neoligochaeta отрядында 18 тұкымдастың тек екеуі ғана паразиттерден кұралған. Әрі карай, шаяндар кла- сы бойынша төменгі сатыдағы шаяндардын (Entomostraca) 5 отрядының 3 - еуінде (Сореросіа, Branchiura, Cirripedia), ал жоғары сатыдағы шаяндар (Malacostraca) 10 отрядының тек 2 от рядында (Isopoda жэне Amphipoda) ғана паразиттік формалары кездеседі. Төменгі сатыдағы көп клеткалы жануарларда (Spongia, Coelenterata) паразиттері кездеспейді, ал Protozoa-лъщ ішінде паразитизмнің жиілеуі, олардын тек кұрылысының карапайым болуында емес, сонымен катар мөлшерлерінің кіші болуымен де байланысты. Көпшілік жағдайда, паразиттік тіршілік ететін жануарларға ие болып табылатын жануарлардың да кейбір топтарының филогенетикалық дамуының кейбір заңдылыктары орын алады. Мысалы, Protozoa патшалығына жататын өкілдері мөлшері кіші бо- луына байланысты, карапайымдылар паразит жануарларға ие ретінде кызмет етуі сирек жағдай (мысалы, Metchnikovellidae тұкымдасы үшін кейбір грегариналар, сорғыш инфузориялар үшін кірпікшслі инфузориялар иелік етуі). Осындай себептерімен Metazoa-дың бір клеткалы сатысы немесе жұмыртқалары паразит жануарларға ие ретінде кызмет етуі сирек. Сондай-ак, кокцидиялардың кейбір түрлері кенелер мен кұрттардың (Thalassema) жұмырткаларында, ал Mixosporidia-дын кейбір түрлері балыктардың уылдырыктарында паразиттік тіршілік етеді. Ішеккуыстыларда (Coelenterata) - пара зиттер сирек кездеседі (гидроидты полиптердегі Pantopoda-лардың ларвальды сатысынан баскасы). 46Құрттар өте сирек жағдайда шаянтэрізділерге (Crustacea) жэне кұрттардың дернәсілдеріне (сорғыш кұрттардың метацеркарилеріне, нематодтардың дернәсілдеріне) сонымен катар, көбінесе, кұрттар қарапайымдыларға ие ретінде кызмет етеді. Сорғыш құрттардың партеногенетикалық ұрпактарына бірінші аралык ие болып та- былатын моллюскаларды санамағанда, моллюскаларда (Coccidia, инфузориялардың біраз түрлері жэне өте сирек жағдайда шаяндар жэне кенелер паразиттік тіршілік етеді) жалпы паразит атауы аз кездеседі. Суда мекендейтін Arthropoda-дың ішінде ең алдымен, ша яндар карапайымдыларға (грегарина, микроспоридия, инфузо рия) жэне паразиттік шаянтәрізділерге (Cirripedia жэне Isopoda) ие болып табылады, сонымен катар шаяндарда да таспа кұрттар мен сорғыш кұрттардың дернэсілдері паразиттік тіршілік етеді. Құрлыкта тіршілік ететін Arthropoda нып ішінде насекомдарда - карапайымдылар, жалпак кұрттардың дернэсілдері, нематодалар, сондай-ақ ең алдымен, паразит насекомдардың дернәсілдік сатысы мекендейді. Тікентерілілерде Gastropoda жэне Myzostomidae-аъщ барлык паразиттік түрлері жэне карапайымдылар (грегариналар, инфузори- ялар т.б.) жэне шаяндар, кірпікшелі кұрттар (Rhabdocoela) кездеседі. Хордалыларды екі үлкен топка: төменгі жэне жоғарғы сатыдағы хордалылар деп бөліп карастырсак, төменгі сатыдағылары паразиттердің негізгі иесі болып табылады, олардың денесінде Peridinea - лардың кейбір түрлері мен грегариналар (Ascidiae), Copepoda-лар паразиттік тіршілік етеді. Жоғары сатыдағы хорда- лыларда, яғпи омырткалыларда бүл күбылыс мүлде баскаша. Бұл топта паразиттер көптеп коныстанған: карапайымдылардан ба- стап (грегаринадан баскасы), құрттар, соның ішінде Trematodes, Monogenoidea, Cestodes, Acanthocephala, Nematodes-тер. Сонымен катар, Pentastoinida-лараъщ барлыгына да омырткалылар - Vertebrata жүктеу/скачать 0,7 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|