Оқулық Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым министрлігі бекіткен
жүктеу/скачать 0,7 Mb.
|
паразитология кітап
| 59-сурет. Corynosoma з/гашозшд-скребниінің тіршілік циклі (түпнұска). 1-итбалык ішегіндегі ересек скребни; 2-итбалык ішегінен суға шыққан жұмыртқаны Pontoporeia шаяны (3) жеп дене куысына жұмырткадан шығатын дернэсіл (4) енеді. Шаянды балык (5) жұткан соң. скребни дернәсілі ішек кабырғасынан дене куысына өтіп, капсулаға (6) оранады. Итбалық паразитті жұктырған балыкты жегепде инвазияға ұшырайды
паразитті жұктырады. Тетратириди ит, мысык, бұлыңғыр, сусар т.б. дене куысынан да табылған. Олар қорекпен бірге цистицер- койды бар кенені жегенде, екінші аралык иесі болған. Бұл типтің циклын сызба нұска түрінде былай көрсетеді: Үрпақ алмасуы мен эндогенді аггломерациясы бар, иесін ауыстыратын паразиттер А. Иесін біррет алмастыру. Көпклеткалылар арасында бұл тип, көпіршікті кезеңінде, көптеген бастыц бүршіктенуі арқылы жыныс- сыз көбейетін цестодтарда (Multiceps, Echinococcus) кездеседі. 165 Бұл паразиттердің дисперсиясы тек негізгі иесінде ғана жүреді. негізгі иесі аралык иесін жеген кезде, паразиттің негізгі иесіне түсу мүмкіндігін тездететін эндогенді аггломерация аралық иесінде жүреді. Циклдін сызба нұскасы мынандай: r \ J ' 4 J еп й ег Осыған ұксас цикл дигенетикалык трематодтарда (Fasciola, Schistosoma г.б.) байкалады, айырмашылығы аралык иесінде жыныссыз емес. партеногенетикалык жолмен көбейеді. Бүл процесгің нәтижесінде еыртқы ортада церкаридің дисперсиясын камтамасыз ететін. паразиттің эндогенді аггломерацияеы жүреді. Моллюскалардағы партеногенетикалык ұрпактың (партенит) көбеюі кейде өте каркынды болады: Cotylophoron cotylophorum- та шамамен 200 церкари. Parorchis acanthus-мыңнан аса, Paragonimus- 10-нан 20 мыңға дейін, фасциолидте 25 мың, Schistosoma mansoni-jxің бір мирацидиінен 200 мың церкарий түзілуі мүмкін (Faust and Hoffman, 1934). Fasciola hepatica (60-cy- pem) аралык иесінде (Galba truncatula) екі партегогенетнкалык үрпак (спороцисталар мен редиялар) түзеді, кей жағдайларда ре- дияда тағы бір редияның ұрпагы түзілуі мүмкін, содан кейін цер- карпя пайда болады. Церкарий аралык иесін тастап, жағаға немесе сукойманың бетіне шығып, жағалаудағы шөпке жабысып немесе судың беткі кабатында цистаға айналады. Сукойма жағалауында жайылып жүрген мал бауыр сорғыштың цистасын шөгіпен бірге жеп. паразитті жұктырады. Б. Иесін екі рет ауыстыру. Бүл дамудың ерекше күрделі түрі көптеген трематодтарда байкалады. Paragonimus westermanni косезуі (61-cypem) ит, мысық, шошқа, адамның өкпесінде тіршілік етеді. Жұмыртқасы сыртка кақырық аркылы немесе көмейден жүткыншак пен оңешке түсіп, сыртқа нэжіс аркылы шығарылады. 166жүктеу/скачать 0,7 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|