Ішкі қарама-қайшылық – жеке тұлғаның ойы қоршаған ортамен,
табиғатпен байланыспағанда туындайтын қарама-қайшылық;
Сыртқы қарама-қайшылық – қоршаған ортаның талап-тілектері мен
заңдарына, тәртібіне, қағидаларына жеке тұлғаның іс-әрекеті арасындағы
қарама-қайшылық;
Жалпы қарама-қайшылық – жеке тұлғаның ойы, талап-тілектері, іс-
әрекетінің қоршаған ортамен, табиғатпен, қағидалар мен заңдар, рухани дүние
мен материалдық жағдай арасындағы қарама-қайшылық.
Жаңа білім беру мазмұнының базалық принципті әрбір мектепке тұлғаның
адамгершілік-рухани қасиеттерін дамытудың ынталандыратын ізгі білім беру
ортасын құру: өзін-өзі тану, өзін-өзі анықтау және жетілдіру.
