376
Тілдерді меңгерудің ерте жастағы мүмкіндіктері шынымен ерекше
екені белгілі. К.Д.Ушинский де былай деп жазды: «Бала бірнеше айдан кейін
шет тілінде сөйлеуді үйренеді, өйткені ол бірнеше жылдан кейін
болмайды».Қазақ тілінің
маңыздылығын ескере отырып, Қазақстан
Республикасының мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты үш
жастан бастап орыс тілінде оқитын топтарда тәрбиеленетін және оқитын
балаларға міндетті түрде қазақ тілін оқытуды енгізді.Мектеп жасына дейінгі
балаларда негізгі іс-әрекет - ойын. Қазақ тілін оқыту әдістемесі рөлдік,
қозғалмалы,
саусақ,
үстел
үсті
сияқты
ойындарды
өткізуді
қарастырады.Бірақ баланың жеке басын құрметтеу сияқты негізгі қағиданы
ұмытпауымыз керек. Егер бала педагогпен қарым-қатынас кезінде өзін жеке
тұлға
ретінде сезінсе, өзін құрметтейтінін сезсе, онда, әрине, өзін көрсетуге
тырысады, белсенді және көпшіл болады.
Қазіргі уақытта балалардың ақпаратқа деген құштарлығын ескере
отырып, олар үшін оқу процесі қызықты, көңілді,
заманға сай болуы
керек.Қазақ тілін оқытудың негізгі түрі - сабақ. Сабақтың негізгі мақсаты -
балалардың сөйлеу белсенділігін ояту, ауызекі сөйлеу дағдыларын дамыту
және қазақ тіліне тән дыбыстардың дұрыс айтылуына қол жеткізу.
Балаларға қазақ тілін оқыту жұмысын жоспарлау кезінде педагог орыс-қазақ
екі тілділік ерекшеліктерін, топтағы,
отбасылардағы сөйлеу ортасын,
балалардың қазақ тілін түсіну деңгейін ескеруі керек. Әр сабақ сөйлеу
мәселелерін кешенді шешуді қамтамасыз етеді, онда тақырыпқа және нақты
міндеттерге қарамастан,
бір уақытта тілдің фонетикалық, лексикалық,
грамматикалық аспектілері бойынша жұмыс жүргізіліп, келісімді сөйлеу
дағдылары қалыптасады.
Оқытудың барлық негізгі әдістері сабақта көрнекі мысалдармен -
заттарды, суреттерді,
ойыншықтарды, манекендерді және т.б. көрсету
арқылы қамтамасыз етіледі. Қазақ сөзін ана тіліне аудармай есте сақтау үшін
көру және есту қабілеттерін ғана емес, сонымен қатар байланыстыру қажет
(пәндердің атауы, сонымен қатар сезіну (ұстап көру, иіс, дәм сезу ).
Көрнекілік жаттығулары балаларға қазақ тілін саналы және берік меңгеруге
көмектеседі.
Педагогтың міндеті - балалардың ойынға деген қызығушылығын ояту,
балалар өздерінің сөздік қорларын белсенді түрде байыта алатын ойын
түрлерін таңдау. Дидактикалық ойын - мектеп
жасына дейінгі балалармен
сөздік жұмысының кең таралған әдісі.Барлық сабақтар ойын түрінде
өтетіндіктен, тақырыпты бекіту үшін ең жақсы нәрсе - дидактикалық
ойындар. Бұл дидактикалық ойындардың мақсаты: сөйлеудің дұрыс
мәдениетін дамыту, балалардың сөздік қорын молайту және байыту, сөйлеу
бөліктерін үйлестіру, қолдың ұсақ моторикасын дамыту.Нысандарды немесе
суреттегі бейнелерді көрсету сабақты қызықты етеді
Жеке сабақ барысында педагог
дидактикалық ойындар өткізеді, олар
тақырып бойынша сөздік қорын да қолданады.Олар «Есте сақтау», «Жұп
377
таңдау», «Лото» немесе «Кім жылдам» ойындары болуы мүмкін. Балалардың
қазақ тілінде дұрыс сөйлеу дағдыларын қалыптастыру және жетілдіру, бар
кемшіліктерді жою жұмыстары педагогтың басты назарында болуы керек. Әр
сабақта балалардың фонемикалық есту қабілетін, сөйлеу дағдысын дамытуға
бағытталған 2 - 3 минуттық дыбыстық жаттығу өткізіледі.
Достарыңызбен бөлісу: