ecenTi  ж ур п зу ер турл1 дузыретке ие  TnicTi нормативен актшермен жузеге асырылады. Олар-  дыц  6ipi

Кэсшорынньщ езш щ жумыс бабындагы кужаттары 
ондагы есептщ уйымдастырылу ерекшелжтер1 мен жур- 
п з т у ш камтамасыз етедь Олардын, ен, Herierbiepi болып 
табы л атын дар:
• Есеп саясаты бойынша кужат;
• Басшы бекггкен алгапщы кужаттардын, нысандары;
• Нужат айналымыньщ кестеш;
• Басшы бекггкен бухгалтерлж есепшоттарыньщ ж у ­
мыс жоспары;
• Басшы бекггкен iniKi есеп беру нысандары.
Кептеген уйымдарда есеп саясаты туралы буйрьщпен
гана шектелетанш де 6i3 ескеру1м1з керек.
Есеп саясаты - бул бухгалтерлж есеп пен каржыльщ 
есеп беруд1 ашудыц Herieri кагидаларына жене непз- 
дерше сейкес ж ур п зу уппн субъектшщ басшысы кабыл- 
дайтын едастердщ жиынтыгы.
Шаруашылык ерекеттерд1, активтерд1, меншжт1 ка- 
питалды, мшдеттемелерд1, цызметтщ нетижесш жене 
т.б. бейнелеудщ балама (альтернатива) едштерш жузеге 
асыратын бухгалтерлж есеп стандарттары есеп саясатын 
КУРУДЬЩ базасы болып табы лады.
Есеп саясатыньщ цурылуы ep6ip стандартта усыны- 
латын 6ip едшт1 тацдаумен, бухгалтерлж
ecenTi 
ж урпзу 
epi каржыльщ есеп беруд1 усынудыц непздер1 ретшде 
цабылдаумен жене олардын; субъектш щ кызмет жаг- 
дайларынан шыга отырып непзделу1мен тусшд1р1лед1.
Есеп саясатын цуру царжыльщ есеп берудщ дайын- 
дыгына жене усынылуына есер ететш аса мацызды жене 
жауапты 
peciM 
болып табы лады. Есеп саясатын куруга 
жауапкершипкт1 субъектшщ басшысы ез мшдетше алады.
Цалган жумыс бабындагы цужаттар не мулдем бол- 
майды, не оларды басшыныц e3i бештедь
Назацстан Республикасында бухгалтерлж есеп жене 
царжыльщ есеп беру жуйесш реттеупи, есептщ непзп. 
^агидалары мен жалпы ережелерш, субъектглер уппн 
im ni бацылау мен сыртцы аудиттщ талаптарын бек1тетш 
н еп зп нормативтж цужаттар мыналар болып табы лады:
22

• "Бухгалтерлш есепке ал у мен царжылыц есеп беру 
туралы " Казахстан Республикасыньщ 1995 ж ы лгы 26 
желтоцсанындагы №2732 Зацы к еш н п езгер1стер1мен 
жене толыцтыруларымен;
• ]^азацстанныц б у х га л те р ш есеп стандарттары, 
Царжылыц есептШ ктщ хальщаральщ стандарттары;
• Эдштемелш усыныстар жене оларга нусцаулыцтар;
• Субъектшщ есеп саясаты.
Цазацстанда бухгалтерлш есепке жалпы едштемелш 
басшылыцты Ь^азацстан Республикасы Царжы министр- 
лшшщ Бухгалтерлш есеп жене аудит едштемеш бойынша 
департаментшщ атынан У ю м ет жузеге асырады.
1.6. Б ухгалтер лш есептщ н е п з п цагидалары
Цагида - бул бухгалтерлш есептщ гылым ретшде одан 
келешекте шыгатын барлыц тужырымдарды аныцтай- 
тын Heriei, бастапцы жене базальщ ережесь
"Б ухгалтерлш есепке алу мен царжылыц есеп беру 
туралы" Цазацстан Республикасыньщ 1995 жылгы 26 жел- 
тоцсандагы №«2732 Зацына сейкес непзп цагидалар болып 
мыналар табылады:
1. Есептеу цагидасы.
Царжылыц есептшштер есептеу цагидасыныц неп- 
зшде куры лады, ейткеш табыстар тауарлар сатылган 
жене цызметтер керсетшген кездеп ecenTi кезецде, ал 
шыгындар табыстар алу yniiH пайдаланылган кездеп 
ecenTi кезецде керсетшедь Есептеу цагидасына сейкес 
цандай да 6ip гана жанама турде байланысты шаруа- 
шылыц ерекеттер1 мен оцигаларыныц нетижесшде ecenTi 
кезецде алынатын табыстар мен шыгындарды сейкес- 
п к к е к елп р у yniiH есептеу мерз1мш шегеру жене тарату 
решмдерш пайдалану цажет болып табылады. "Б ухгал­
терлш есепке алу жене царжылыц есеп беру туралы " 
Цазацстан Республикасы Президентш щ Зац Kyuii бар 
Ж арлы гы нда аныцталган cyбъeктiлep мен бюджеттш 
м екем елер де ац ш алай цараж атты ц T ycyi бойы нш а 
табыстарды аныцтауга ж ол бepiлeдi.
23

2. УзШ сш з цызмет цагидасы.
Шаруашылыц субъект1й ез цызметш белпленбеген 
уацыт аралыгында жалгастыра беред1 жене жацын арада 
оныц таратылуы куплм ейдь
3. ТусшистШк цагидасы.
Царжылыц есеп берудеп. ацпараттар оларды пайда- 
ланушылар уппн т у с ш п т болуы керек.
4. Мацыздылыц цагидасы.
Царжы аппараты пайдаланушылардыц шепйм цабыл- 
дауы барысында, олардьщ цажеттерш цанагаттандыруда 
жене царжы-шаруашылыц цызметше бага беруде кемек- 
Tecyi тшс.
5. Мандшж цагидасы.
Есеп ж урпзу саясатында мэнд1, мацызды ацпараттыц 
ескер1лмеу1 немесе дурыс керсетымеу1 царжы есептиигш 
пайдаланушылардыц экономикалыц шепймдерше ыцпал 
eTyi мумк1н болса, онда ол царжы есептершде ашып 
керсетуге багытталуы ти1с.
6. Дурыстыц цагидасы.
Ацпарат пайдаланушылар сешмд1 турде цолдана- 
ындай шынайы керсет1лу1 керек, онда уст1рт niKip 
кэне цате болмауы тшс.
7. Даржылыц ацпаратты едш егп жене тура корсету.
Х^аржылыц есептемелштер оларды пайдаланушылар-
да субъектшщ царжылыц жагдайы, эрекеттердщ нэти- 
желер1 жене ацша царажатыныц цозгалы сы туралы
шынайы жене тура TyciHiK тудыруы керек.
8. Бейтараптыц цагидасы.
Ацпарат сешмд1 болуы уппн бурмаланудан аулац 
болуы керек.
9. Сацтыц цагидасы.
Активтер мен табыстардыц асыра багаланбауын, ал 
мшдеттемелер мен шыгындардыц жете багаланбауын
24

болдырмас уппн белгклздж жагдайда бага беруге цажетт1 
шепимдер цабылданган кезде сак болган жен. Активтер 
мен мшдеттемелерд1 багалаган кезде негурлым консер- 
вативт1 ед1с тацдалынады: шыгындар - максимум бойын- 
ша, ал табыстар - минимум бойынша алынады.
10. Тиянацтыльщ кагидасы.
Сен1мд1лшт1 камтамасыз ету максаты нда карж ы
есептершдеп. аппарат толык болуы керек.
11. Салыстырмалык кагидасы.

жүктеу/скачать 9,16 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: