23
нүктелері қызметін атқарумен қатар, «ақыл-ой» қоғамын құруға негіз болады.
-
«Шағын қалалар». 300 мыңнан аз халық саны бар қалалар. Бұл
қалалардың басым көпшілігіне индустриялық-инновациялық дамудың нашар
көрінісі, қала құраушы кәсіпорын қызметіне тәуелділік тән. Аталған
қалалардың болашақтағы тұрақтылығына негіз ретінде қызмет көрсету саласын
дамыту, жергілікті ерекшеліктерін тиімді пайдалану,
экономикасын
әртараптандыру, тұрғындар өміріне қолайлы орта қалыптастыру секілді іс-
шаралар кешенін атауға болады. Яғни, заманауи тілмен айтар болсақ,
аталған
қалалардың инновациялық дамуын қамтамасыз ету қажет. Осы ретте,
«қалалардың инновациялық дамуы» ұғымына мән берудің қажеттілігі
туындайды.
Экономика дамуының маңызды факторы ретінде бүкіл әлем мойындаған
ғылыми-технологиялық прогресс көбіне инновациялық процесс түсінігімен
байланысты. Бұл өз кезегінде ғылымды, техниканы, экономиканы, кәсіпкерлікті
және менеджментті біріктіретін жалғыз процесс. Ол инновацияны алу мен жаңа
идеяның тууынан бастап, оның коммерциялық жүзеге
асуына дейінгі
қалыптасуынан құрылады
53, б.28
. Инновациялар нарықтық экономикада да
бәсекелестікті арттырудың, экономикалық өсуді қамтамасыз етудің, халықтың
өмір сүру деңгейін арттырудың негізгі шешуші факторы ретінде сипатталады.
Сол инновациялар арқылы экономиканы жаңа технологиялық негізге көшіру,
жаңа өнімдерді шығару, түбінде тұрғылықты
өсу траекториясына шығу
қамтамасыз етіледі
54
.
Қазіргі дүниеде халық пен экономикалық әрекеттің шоғырлануына
қарағанда, инновациялардың кеңістік шоғырлануы артып отыр. Зерттеушілер
мен саясаткерлер арасында экономикалық дамудағы инновациялардың ролі
туралы жиі айтылады. Осло Нұсқаулығында инновация деп «жаңа немесе
едәуір жетілдірілген өнімді (тауар немесе қызмет) немесе процесті,
маркетингтің жаңа әдісін немесе іскерлік тәжірибесіндегі жаңа ұйымдастыру
әдісін қолдануды» атайды [55, с.31]. Америкалық Ұлттық ғылыми қор (National
Science Foundation) инновацияны «қоғам үшін құндылықты жасауға алып
келетін жаңалық» ретінде сипаттайды [56].
Бүгінде «инновация» термині қоғамның әр түрлі
салаларында кеңінен
танылған кілтті сөздердің бірі. Латын тілінен алынған бұл терминнің қазақша
мағынасы «жаңару, өзгеру» дегенді білдіреді. Қазіргі таңда «инновация» ұғымы
тек жоспарлауда немесе экономикалық географияда ғана емес, саясат
сахнасында да кеңінен өріс алып, драйвер қызметін атқаруда және қалалық орта
жағдайында «басқыншылық» танытуда [57, p.1786]. Алғашында бұл термин
американдық экономист Й.А. Шумпетердің «Экономикалық даму теориясы»
(1934 ж.) еңбегінде «экономикалық инновациялар» деген атпен қолданылды [6].
1970 жылдары белгілі британдық экономист К.Фримен «ұлттық инновациялық
жүйе» тұжырымдамасын ұсынды. Мұнда инновациялардың адам еңбегі
өнімділігін арттыратынына мән берілді. Уақыт өте келе, аталған
тұжырымдаманың кеңістіктік салдарынан
Достарыңызбен бөлісу: