Научная библиотек

табигатка деген материалдык. катынастары, идеологиялык катынастар, 
булар осылай болып калыптасканга дейш адамдардын санасы аркылы 
отед1, ягни саналы турде пайда болады. Оган адамдар арасындагы саяси, 
кукыктык, эстетикалык, адамгершшк, дши катынастар жатады. Эрине, 
бул катынастардын да объективтж непзх бар жоне адамдардын оган де­
ген объекТивтж кажетшен пайда болады. Б
1
раколар оуел бастан-ак адам­
дардын санасымен, айталык, кайсыбхр идеологтардын, саяси немесе дши 
кайраткерлердщ жене т.б. саналы турде калыптастыруы аркылы саяси 
багдарламалар, кукыктык жоне адамгершшк нормалары, дши идеялар 
непзшде курылады.
Идеологиялык катынастардын калыптасуынын объективтхк негхзхне 
келеек, онда онын езхнен тхкелей кершетш саясат, кукык, мораль, т.б. 
салаларымен коса, когамдык емхрдщ материалдык саласын да ангарамыз.
Онын объективтхк непзх болгандыктан, ол адамдар санасынын тхкелей 
есерхмен, олардын экономикалык катынастарынын ыкпалымен калып­
таскан елеуметтж шындыкты (акикатты) манызды турде курушы ретхнде 
омхр суруге мумкхндж алады. Олардын омхр суру! саяси, кукыктык, дши 
жене баска да уйымдар мен институттар аркылы жузеге асады. Олардын 
рел1 мен маныздылыгы зор жоне ордайым артып отырады.
Когамдык катынастардын мазмунын непзге ала отырып, казхрп маркс- 
шхл элеуметтанушылар когамдык омхрдх экономикалык, элеуметпк, саяси, 
рухани деп бхрнеше салаларга беледх.
Когамдык емхрдщ экономикалык саласы — материалдык игшктердх 
ендхретхн толык келемдеп ондхрхстх, еюмдх, айырбастауды жене тутыну- 
ды камтиды. Бул — ендхрхс теейхдершщ омхр сурух, казхрп гылыми-техни- 
калык прогрестх емхрге тжелей енпзу, тауар-акша катынастары, адамдар­
дын материалдык кажеттшктерхн (муктаждыктарын) жэне мудделерш 
канагаттандыру саласы болып есептеледх. Дэл осы жерден экономика­
лык, когамдык сананын шындыкка тхкелей айналуы жоне экономиканы 
баскару институттарынын кызмет! жузеге асады. Экономиканын атал­
мыш объективтхк жене субъективтж факторларынын тутастыкта омхр 
сурухн зерттеу кажеттшп туады. Бул оны когамдык ем
1
рдщ ерекше сала­
сы етхп белхп керсетедх. Казхрп кептеген елеуметтанушылар ездершщ 
гылыми багыггагы енбектерхн когамымызда болып жаткан елеуметтхк- 
экономикалык процестердх зерттеуге багыттап отыр.
Элеуметтхк сала — бул когамда бар улкендх-кхшш елеуметпк топтар­
дын жоне улттык кауымдастыктардын емхрлж кызметшщ елеуметгхк жаг- 
дайынан туындайтын езара ерекет саласы. Мунда: адамдардын ендхрютж 
кызмет! ушш керектх жагдайлар жасау; когамда жасалган материалдык 
жоне рухани игшктердх тутынуда элеуметтхк эдхлджп сактау; когамнын
39

элеуметпк жжтелушен келш шыгатын кара ма - кай ш ыл ы кта рд ы шешу; 
элеуметпк-тапгык жэне улттык. катынастарды реттеу; туптеп келгенде, 
жогарыда аталган субъекплердщ элеуметпк мудделершщ езара эрекет 
етуш реттеп отыру мэседелерщё кенш белу непзп такырыпка айналуда. 
Бул осы саланы зерттеуш! элеуметтанушылардын непзп объе клсше жэне 
мемлекеттщ элеуметпк саясаттагы басты объекпсше айналып отыр.
Саяси салага ен алдымен когамда эмзр 
сурш 
отырган саяси катынас­
тардын букш жиынтыгы енедг Онын шенбершде эр турл1 саяси партия­
лар, уйымдар, мемлекетпк жэне езге де саяси институттар ерекет етедг 
Олардын кызмет! эр турл! 

жүктеу/скачать 14,83 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: