зерттеу1 деп атайды. Элеумегпк кубылыска оцщрютеп жагдай, кайсыб
1
р
мэселелер жоншдеп когамдык пшр, т.б. жатады. Мундай кубылыстарды
зерттеу нэтижесшде олардын пайда болу себептер! жешнде жана акпа-
раттар алынады. Гылыми 1здешске юрюпестен бурын неш зерттеймхз,
кзмдерден акпарат аламыз, зерттеуд! кай жерде етгазеллз, т.б. сауалдарга
жауап кайтаруымыз керек. Осыган орай зерттеу жумысынын бхрщйи кезе-
щнде онын багдарламасы мен эдютерх дайындалады, гылыми кздешстщ
букш процесш уйымдастыру мукият ойластырылады, сурыптау (юмдер
зерттеледО белпленед1. Екшнй кезешнде адамдардын сол мэселе женш-
деп пшрлерш аныктайтын акпарат жинакталады. Ушшпп кезенде алын
ган акпарат колмен немесе машинамен ендеуден отк
131
лед
1
. Тортшпл
кезенде алынган акпаратка гылыми талдау жасалады1. Бесниш кезенде
алынган акпарат корытындыланып, онын нэтижесше орай шеш1м кабыл-
данады. Зерттеу жумысынын барлык кезендер
1
зерттелетш процестер
мен кубылыстар женшде акикатты аныктайтын мэл
1
меттер алу макса-
тына багындырылгандыктан, олар бгр-бхргмен ете тыгыз байланыста
болады.
Элеуметтану зерттеу! гылыми тздещстщ курделшшне карай: барлау-
шылык, суреттемелж, талдаушылык болып ушке болшген.
Булардын арасында талдаушылык (аналитикалык) зерттеу эдкй курде-
лю1 болып есептелед1. Ол терен ойластырылган багдарламаны жэне тек-
серхстен етга сыналган куралдарды (анкета, т.б.) кажет етедь Талдаушы
лык зерттеу эдкй кез1нде зерттелетш кубылыс суреттелумен катар оны
тудырган басты-басты себептер де аныкталуы керек.
Суреттемелж зерттеу хзденютщоте карапайым тур1 болып есептеледх.
Мунын басты максаты — зерттелетш кубылыс пен онын курылымдык
элементтер1 жешнде маглумат алу.
Зерттеудщ кещшен тараган турше барлаушылык зерттеу жатады. Ол
курдел
1
багдарлама дайындауды талап етедх, алайда шамалы келемдеп
зерттеу куралдарын колданып, шагын топтардасауалнама журпзу мумюн-
дшн сактайды. Зерттеудщ бул тур! жедел акпарат алуга багытталган. Оньщ
артыкшылыгы да осында. Мундай зерттеуде кайсыб
1
р терен процестер
жэне олардын пайда болу себептер! карастырылмайды, керюшше, кезге
кершш турган акпараттар жинакталатын болады.
Зерттеу жумысын бастау ушш оньщ бхршш! кезецшде дайындык
жумыстары колга алынады, элеуметтж зерттеу багдарламасын эзхрлеу
басталады.
1
Достарыңызбен бөлісу: