Атмосфералық ауаның құрамы.
Ауа құрамы жағынан біртектес, оның табиғи
аймақтар мен секторлар бойынша іс жүзінде бөлшектенуі жоқ. Таза және құрғақ ауаның
құрамына 78,08% азот, 20,95% оттегі, 0,93% аргон, 0,033% көмірқышқыл газы, 0,01% басқа
компоненттерге түседі: неон, гелий, криптон, ксенон, аммиак, сутек, оксидтер азот, метан,
хлор және т.б. Су буының мөлшері 0,01% -дан 4% -ға дейін өзгереді, қатты бөлшектердің
(аэрозольдердің) құрамы да айтарлықтай ауытқуға ұшырайды. Ластанудан туындаған
атмосфералық ауа құрамының өзгерістері табиғи себептермпен қатар, адам әрекеті әсерінен
де жүреді.
Атмосфераға шығарындылар келесі критерийлер бойынша жіктеледі: -
шығарындылар жағдайларына сәйкес
:
ұйымдастырылған,
яғни арнайы жобаланған
техникалық құрылғылар арқылы: түтін мұржалары, автомобильдердің шығатын түтіктері,
ал
ұйымдастырылмаған
- бақылау және тазалауы қиынырақ шаңды беттерден, желдеткіш
шамдар, терезелер арқылы жүзеге асырылады; -
шығарындылардағы заттардың
температурасы бойынша:
салқын
, температурасы қоршаған атмосфералық ауаның
температурасынан айтарлықтай ерекшеленбейді, нәтижесінде олар көтерілмейді және
ыстық
, олар айтарлықтай тік көтерілумен сипатталады және нәтижесінде үлкен
қашықтыққа тасымалданады; -
құрамы бойынша
:
қатты, сұйық және газ тәрізді
. Газ
тәрізді шығарындыларда заттар көлемі мен мөлшері жағынан басым болып, мыңдаған
шамада болады.
Сонымен бірге негізгі ластаушы заттар деп аталатын заттар бөлінеді. Олар
ластанудың жалпы массасының 85% құрайды. Оларға күкірт диоксиді, азот диоксиді,
көміртегі оксиді, шаң - және арнайы заттар, олардың арасында ең көп таралғаны ұшпа
Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия
Достарыңызбен бөлісу: |