Асанбаи асқаров үлы түраннын үлдары «НҮрлы әлем»


ж). ҮШ ІНШ І КЕЗЕҢ (куржандық) - ғылыми-зерттеу ж әне творчестволык



Pdf көрінісі
бет51/299
Дата19.08.2023
өлшемі27,11 Mb.
#179883
1   ...   47   48   49   50   51   52   53   54   ...   299
Байланысты:
ҰЛЫ ТҰРАННЫҢ ҰЛДАРЫ

998ж).
ҮШ ІНШ І КЕЗЕҢ (куржандық) - ғылыми-зерттеу ж әне творчестволык
қызметінің қарқын алған кезеңі. 998 жылдың аяғы мен 1004 жылдың алға-


40
шқы жартысында, астрономия мен геометриядағы зерттеулерін жалғасты-
рып, өзінің цилиндірлік жобалау әдісін өңдеп, проекция теориясына көп
көңіл бөледі.
ТӨРТІНШІ КЕЗЕҢ — Бируни белсенді саяси қызметкерлігінде ғылыми
жұмыстармен үйлестіреді, Куржандық кезең 1004-1017 жылдар.
БЕСІНШІ “геодезиялык”, Газнилік дәуір — 1018-1029 жылдар. Отанынан
кол үзген Бируни бүл дәуірде өзін тұтқын сияқты сезініп, тұрмыс қиыншы-
лығын бастан кеш іп, әбден тұйықталып, жұмысына беріле түседі.
Хорезмдегі астрономиялық бақылаудың қорытындысы бойынша жаңа ж о-
балар жасамақшы болады. Геодезиялык астрономия саласында оның
алғашқы еңбегі жарық көреді. X ғ. 20 жылдарының басында Индияда болған
Бируни көкжиектің төмендігін тексере отырып, жер көлемін зәл аныктай-
ды. Әлем картасын қүрастырып, теңіз туралы теория, геограсрмя ж өнінен
зерттеу жұмыстарын жүргізеді. Бируни Аристотельді жөнсіз жазғырған ис­
лам өкілдеріне қарсы дәлелдер келтіріп, оны корғайды.
АЛТЫНШЫ КЕЗЕҢ — сегізжылдық шарықтау кезеңі. Газна. 1030-1037
жылдар. Бұл шақта Бирунидің астрономия мен математика, сондай-ақ та-
рих ж өнінен жазылған ең елеулі екі еңбегі жарық көреді. Бүл құнды
еңбектер сол уакыттағы кез келген ғалымның даңқын шығаруға жеткілікті
еді. 1036 жылдың аяғында Бируни еңбектерінің саны — 110 болды.
ЖЕТІНШІ КЕЗЕҢ - қорытынды кезең. Газна. 1038-1048 жылдар. Кдрт-
тықтың келуі, денсаулығының нашарлауы, қуатының кемуі себепті Бирунп
твврчестволық қызметін тоқтатады. “Жаман қасиеттерден жан дүниеңді та-


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   47   48   49   50   51   52   53   54   ...   299




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет