С. В. Кожанова Жалпы иммунология
жүктеу/скачать 19,87 Mb. Pdf көрінісі
|
Жалпы иммунология оқулық
| шеткері төзімділік
механизмдері бүзылады және аутореактивті Т-лимфоциттердін проли- ферациясы мен олардын эффекторлы жасушаларға дифференцировка- сы ынталанады, бұл жағдай аутоиммунды үдерістердің дамуына алып келеді. Активацияны шақырған патогеннің табиғатына байланысты, дендритті жасушалар қажетті турдегі адаптивті иммунды жауаптың индукциясында маңызды қызмет атқарады. ПТР көмегімен цитокиндер мен микроорганизмдерден кабылдаған белгілерді ассимиляциялау аркылы, ДЖ дифференцацияланып жатқан Т-лимфоциттерге патогеннің табиғаты жайлы акпаратты бере алады. Осылайша, ДЖ дәл осы типтегі патогенмен күресуге кажетті Т-лимфо- цитгердің субпопуляциясын ынталандыруда маңызды қызмет аткарады. 164 II Бөлім. Туа біткен иммунитет ПТР аркылы белсенген тіндегі патогендер, дендритті жасушалармен цитокиндердін жергілікті түзілуіне әкеледі (ИЛ-12, ИЛ-23, ИЛ-6 және баска), нәтижесінде анкау СИ4* Т-жасушалардын белсенуі байкалады. Тіндерде баска жасушалармен түзілетін цитокиндер, мәселен, ІҒМ-ү, ТОҒ-Р, ИЛ-25 Т-хелперлердін әр түрлі субпопуляциясынын диффе- ренцировкасы мен экспансиясына ыкпал етуі мүмкін. ІҒЫ-ү және патогендердін ТЬК-мен байланысуы дендритті жасу- шалармен ИЛ-12 бөлінуіне себепші болады. ДЖ бөлінген ИЛ-12, өз кезегінде, анкау Т-хелперлерде ІҒІМ-ү генінің экспрессиясын шакы- рады, сонымен коса, ИЛ-4түзілуін бакылайтын гендердін экспрессия- сын тежейді. Нәтижесінде Тх2 субпопуляциясы бағытындағы диффе- рениировка тежеледі, ал Тхі-дін дифференцировкасы ынталанады. Активтенген ДЖ костимулдаушы ІСО^Ь молекуласы активтен- ген аңкау Т-хелперлердегі ІС05Ь-рецепторларымен байланысканнан кейін, оларда ИЛ-4 генінін транскрипция факторынын индукциясын шакыра отырып, онын тиімді экспрессиясына ыкпал етеді. Сонымен бірге ІҒІМ-үжәне Тхі-гетән баскада цитокиндер мен рецепторлар үшін гендер экспрессиясы тежеледі. Корыта келе, дендритті жасушалардың анкау Т-хелперлермен осылайша әрекеттесуі олардын Тх2 субпопуля- циясы бағытында дифференциациялануына ыкпал етеді. ДЖ иммунды жауапка катысуы туа біткен және адаптивті иммунитет арасындағы карым-катынасты қамтамасыз етумен шектелмейді. Олар патогендерден қорганудың туа біткен механитдеріне тікелей қатысады ДЖ оттегінің белсенді түрлерін және азот тотығын, сонымен катар антимикробты пептидтерді түзеді. Макрофагтар сиякты дендритті жа- сушалар да микробтарға бактерицидтік эсер ете алады. ДЖ субпопуляцияларының бір түрі — плазмацитоидты ДЖ вирустарға қарсы белсенділігі өте қуатты. Бүл жасушалар закымдалған тіндердегі вирустардың репликациясын тежейтін I түрдегі интерферон- дарды түзеді. ДЖ баска субпопуляциялары патогендерді танығаннан кейін біркатар цитокиндерді ( ИЛ-1, ИЛ-12, ИЛ-6, ТҢҒ-а) түзеді, олар туа біткен иммунды жауаптьщ кұрамдасы — кабынудың куатты индуктор- лары болып табылады. Дендритті жасушалардың субпопуляциялары Адамда дендритті жасушалар ас-корыту жолынын, тыныс жолдарынын, жыныс мүшелерінін шырышты кабаттарында, сонымен катар шеткері канда және барлык лимфоидты мүшелерде, тимуста 10-Тарау. Моноциттер/макрофагтар және дендрипі жасушалар, олардың туа біткен... 165 кездеседі. Жетілмеген ізашар дендритті жасушалардын басым көпшілігі (Лангерганс жасушалары) теріде кездеседі. Дендритті жасушалардың көпшілігі бетінде СӘ34 антигені бар миелоидтық ізашарлардан дамиды, тек бір субпопуляциясы (фоллику- лярлы ДЖ) сүйек кемігінен тарамайды. Сүйек кемігінен шығатын ДЖ альтернативті жолдарын питокиндер аныктайды. Макрофагты колониестимулдаушы фактордың (М-КСФ) каты- суымен, ал Т ^ Ғ - а мен ГМ-КСФ болмаған жағдайда миелопоэздін ізашарлары макрофагтар бағытында дифференцацияланады. Осы жасушалар ГМ-КСФ, ИЛ-4 және ТО Т-а әсерінен дендритті жасушаларға дифференцацияланады. Кан моноциттері де ИЛ-4 пен ГМ-КСФ әсерінен ДЖ дифференца- циялануы мүмкін. Моноциттерден ДЖ түзілуін ІИМ-ү тежейді. Шығу тегі, түрі және кызметтері бойынша дендритті жасушалардын 5 негізгі субпопуляциясы ажыратылады: жүктеу/скачать 19,87 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|