523
ӘОЖ378.147
ПЕДАКОГИКАЛЫҚ ҚАРЫМ-ҚАТЫНАСТЫ ІЗГІЛЕНДЕНДІРУ
ТЕХНОЛОГИЯЛАРЫН ФИЗИКАНЫ ОҚЫТУДА ҚОЛДАНУ
Құлымбет Г.Н.
– 126-38а оқу тобының студенті
Ғылыми жетекші: Рахашев Б.Қ
.
–
ф.м.ғ.к.
Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік педагогикалық университеті , Шымкент
Резюме
Мақалада білім беру сапасын арттыру мақсатында педагогикалық қарым-қатынасты
ізгілендендіру технологиясы туралы баяндалады.
Қaзiргi зaмaндa жaңa кoмпьютeрлiк тexнoлoгиялaрды кiрiктiрyмeн бiргe
«тexнoлoгия» дeгeн ұғым көп кeздeceді. ХХ ғасырдың 60 жылдарындағы АҚШ
пен
Англияда пайда болып, содан бұл термин өмір қажеттілігіне байланысты
дүниежүзіне таралып кетті. Педагогикада бұл ұғым оқушылардың аз ғана күш
жұмсап, ең жақсы жоғарғы нәтижеге жетудің тиімді принциптері мен әдістерін
анықтауға бағытталған.
Педагогикалық технология – бұл педагогикалық әрекеттер табысына кепіл
болардай қатқыл ғылыми жоба. Әрі сол жобаның дәл жаңғырып іске асуы.
Педагогикалық технология – кешенді үдеріс. Ол өз құрамына адамдарды,
идеяларды, құрал-жабдықтарды, сонымен бірге жоспарлау, қамсыздандыру,
бағалау және білім меңгерудің барша қырлары жөніндегі проблемалардың
шешімін басқаруды қамтиды.
Қазіргі уақытта педагогикалық технология
ұғымы педагогикалық
лексикаға мықтап енген. Технология - бұл кез-келген бизнесте, шеберлікте,
өнерде қолданылатын әдістердің жиынтығы. "Педагогикалық технология"
ұғымының көптеген анықтамалары бар. Біз мыналарды таңдаймыз: бұл
мұғалімнің іс-әрекетінің құрылысы, онда оған кіретін барлық әрекеттер белгілі
бір дәйектілік пен тұтастықта ұсынылған, ал орындау қажетті нәтижеге жетуді
көздейді және болжамды сипатқа ие. Бүгінгі таңда жүзден астам білім беру
технологиялары бар.
Педагогикалық технология – бұл мұғалімнің іс-әрекетінің құрылысы, онда
оған кіретін барлық әрекеттер белгілі бір дәйектілік пен тұтастықта ұсынылған,
ал орындау қажетті нәтижеге жетуді көздейді және болжалды сипатқа ие.
Бұл технологиялардың артықшылығы оқушылардың өзіндік жұмысының
рөлі мен үлесін күшейтіп қана қоймай, сонымен қатар жеке тұлғаның
шығармашылық
әлеуетін дамытуға, оқу процесін даралау мен саралауға, оқу
нәтижелерін тиімді өзін-өзі бақылау мен өзін-өзі бағалауға ықпал ететін
технологияларды бағыттаудан тұрады.Оқытудың басымдығы оқушылардың
белгілі бір білім, білік және дағдыларды игеруі емес, оқушылардың өз бетінше
білім алуы, білім алуы және оларды өңдей білуі, қажеттісін таңдауы, мықтап
есте сақтауы, басқалармен байланыстыруы керек.
"Ынтымақтастық педагогикасы" технологиясының
жіктеу сипаттамалары
қолдану деңгейі бойынша – жалпы педагогикалық. Философиялық негізде –
гуманистік. Дамудың негізгі факторы бойынша: күрделі – психогенді
биосоциои. Жеке құрылымдарға бағдар бойынша – жан-жақты гармоникалық.
Мазмұны бойынша – білім беру, зайырлы, гуманистік, жалпы білім беру, ену.
524
Басқару түрі бойынша – шағын топтар жүйесі. Ұйымдастыру формалары
бойынша – академия- лық – клубтық, жеке – топтық, сараланған. Балаға
көзқарас бойынша –
адамгерші- лік-жеке, субъект-субъективті. Басым әдіс
бойынша – проблемалық іздеу, шығармашылық, диалогтық, ойын. Оқушылар
санаты бойынша – бұқаралық.
Ынтымақтастық педагогикасында төрт бағыт ерекшеленеді:
Балаға адамгершілік-жеке көзқарас;
Дидактикалық белсендіру және дамыту кешені;
Тәрбие тұжырымдамасы;
Қоршаған ортаны педагогикаландыру.
Қазіргі таңдағы педагогика ғылымының бір ерекшелігі - баланың тұлғалық
дамуына бағытталған жаңа оқыту технологияларын шығаруға ұмтылуы. Бірақ
педагогикалық
қоғамдастықта
тұжырымдамалардағы
түбегейлі
айырмашылыққа
қарамастан, "жеке тұлғаға бағытталған" тұжырымдама әлі де
қалыптасқан тұжырымдама болып саналады және оны таным мен пәндік іс-
әрекеттің субъектісі ретінде оның жеке ерекшеліктерін анықтауға негізделген
баланың жеке басының дамуы мен өзін-өзі дамытуын қамтамасыз ететін өзара
әрекеттесу ретінде қарастырады. Бұдан шығатыны, жеке білім беру
технологиялары баланың жеке басын білім беру жүйесінің орталығына қояды,
оны
дамытудың ыңғайлы, жанжалсыз және қауіпсіз жағдайларын қамтамасыз
етеді, оның табиғи әлеуетін жүзеге асырады. Мұндай технологиялар
антропоцентрлік деп те аталады. Адамгершілік және жеке технологияларды
қарастыра отырып, ол мәжбүрлеуді қабылдамай, балаға жан-жақты құрмет пен
сүйіспеншілік идеяларын, оның шығармашылық күштеріне оптимистік сенімді
"мойындайтынын" атап өткен жөн. Ынтымақтастық технологиясы мұғалім мен
баланың субъективті қатынастарындағы демократияны, теңдікті, серіктестікті
жүзеге асырады.
Қазіргі білім беру процесінде ынтымақтастық
педагогикасы ерекше
маңызды орын алады, ол ойлаудың инерциясын жеңуге және білім беру мен
тәрбие жүйесін құрудың сапалы жаңа деңгейіне жетуге көмектеседі – бұл
қазіргі педагогиканың басты міндеті
Жеке тұлғаға бағытталған оқыту білім беру жүйесінде маңызды рөл
атқарады деп қорытынды жасауға болады. Қазіргі білім адамның жеке басын
дамытуға, оның мүмкіндіктерін, таланттарын ашуға, өзін-өзі тануды,
өзін-өзі
тануды қалыптастыруға бағытталуы керек.
Оқытудың негізгі нәтижесі тиісті білім мен дағдыларды игеру негізінде
танымдық қабілеттерді қалыптастыру болуы керек.
Мұндай оқыту процесінде өзіндік құнды білім беру қызметіне белсенді
қатысу жүреді, оның мазмұны мен формалары оқушыға білім алу барысында
өзін-өзі тәрбиелеу, өзін-өзі дамыту мүмкіндігін қамтамасыз етуі керек.
Ә
Достарыңызбен бөлісу: