Э л еум етти таным теориясы

Э л еум етти таным теориясы
Баскалардын калай окыганына немесе жасаган эрекетше карай окушылар eзiндiк 
тиiмдiлiк туралы акпарат ала алады. Баскаларга 
уцсау
eзiндiк т и м д ш к п багалауда 
аса манызды (Brown & Inouye, 1978; Schunk & Pajares, 2009). 03i сиякты, баскалар- 
дын да жетютгкке жеткенiн керу бакылаушыньщ eзiндiк тиiмдiлiгiн кетерумен катар, 
тапсырманы орындап керуге ынталандырады, себебi олар баскалардын колынан кел- 
ген ютщ ездерiнiн колынан келетiнiне сенедi. Дегенмен жеке бас сэтиздЫ бакылай 
отырып кол жетшзген езiндiк тиiмдiлiктi жокка шыгаруы да мYмкiн. Кдодастарынын 
сэтсiздiкке ушыраганын керген окушылар ездерiнiн де жетютгкке жететгине ^ м э н - 
данады жэне тапсырманы орындауга жYрексiнедi. Жаттыктырушынын допты калай 
уру керектiгiн керсетуi Доннеттанын езiндiк тиiмдiлiгiн арттырганымен, ол Yшiн бэ- 
рiнен де езiнiн допты торга тигiзбеуi мацыздырак.
МуFалiмдер эдетте окушыларга «жаксы окуга мYмкiндiктерiн бар» деп жатады 
(мысалы, «бул сенщ колыннан келедi»). Позитивт п ш р езiндiк тиiмдiлiктi арттыр- 
ганымен, окушылар эрi карай да нашар окуды жалгастырса, ондай езiндiк тиiмдiлiк 
узакка созылмайды. Окушылар сондай-ак ездерiнiн басынан еткен физиологиялык 
белгiлерге CYЙену аркылы да езшдак тиiмдiлiк туралы акпарат ала алады. Олар эмо- 
циялык белгiлердi (мысалы, терлеу, дiрiлдеу) ездерiнiн окуга кабшетгнщ жоктыгы деп 
кабылдауы мYмкiн. Академиялык талаптар ездерiн аса кобалжытпайтынын байкаган 
окушылар тапсырманы орындаганда ездерше сенiмдiрек болады.
Бул акпараттар езiндiк тиiмдiлiкке автоматты турде эсер етпесе де, танымдык 
тургыдан колдауга ие (Bandura, 1982b, 1993, 1997). 0зшдак тим дш ктг багалау - де- 
дуктивтгк процесс, себебi бул кезде адамдар жеке басынын, мiнез-кулкы мен кор- 
шаган ортанын эсерiн багалап, корытындылайды. 0зiндiк тиiмдiлiкке деген сенiмдi 
калыптастыруда окушылар ездерiнiн кабiлетi, талпынысы, тапсырманын кYPделiлiгi, 
муFалiмнiн колдауы жэне жетгсыктер мен сэтсiздiктердiн тYрi мен саны сиякты фак- 
торларды есепке алады (Bandura, 1981, 1997; Schunk, 2012).

жүктеу/скачать 18,62 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: