Сборник материалов ІІІ международной конференции
жүктеу/скачать 2,69 Mb. Pdf көрінісі
|
sciPaper84409 (1)
- Бұл бет үшін навигация:
- ________ ______ ______ ______ __ Сборник материалов ІІІ Международной конференции «АКТУАЛЬНЫЕ ВОПРОСЫ ФИЛОЛОГИИ И МЕТОДИКИ ПРЕПОДАВАНИЯ
Технология – қандай да бір істе, шеберлікте, өнерде қолданылатын әдіс- тәсілдердің жиынтығы; технология – өнер, шеберлік, дағды, өңдеу әдістерінің жиынтығы, күйдің өзгеруі (В.М.Шепель). Оқыту технологиясы – дидактикалық жүйенің құрамдас процессуалды бөлімі. (М.Чошанов). Педагогикалық технология – оқытудың түрлерінің, әдіс-тәсілдерінің арнайы құрамын анықтайтын психологиялық-педагогикалық нұсқамалардың жиынтығы; ол педагогикалық үрдістің ұйымдастырылған әдістемелік құралы (Б.Т.Лихачев); педагогикалық технология – оқу үрдісін іске асырудың мазмұнды құралы (В.П.Беспалько); педагогикалық технология – оқытудың жоспарланған нәтижелерге жету үрдісінің сипаттамасы (И.П.Волков); педагогикалық технология – оқытушы мен оқушы үшін ыңғайлы шарттарды сөзсіз қамтамасыз ететіндей оқу үрдісін жобалауда, ұйымдастыруда және жүргізуде бірлескен педагогикалық іс-әрекет. ________ ______ ______ ______ __ Сборник материалов ІІІ Международной конференции «АКТУАЛЬНЫЕ ВОПРОСЫ ФИЛОЛОГИИ И МЕТОДИКИ ПРЕПОДАВАНИЯ ИНОСТРАННЫХ ЯЗЫКОВ: ТЕОРИЯ И ПРАКТИКА» ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ 94 Ақпараттық технология – сабақты түрлендірудің, ерекшелендірудің, дараландырудың тәсілі ғана емес, сонымен қатар сабақты жаңаша ұйымдастырудың мүмкіндігі. Ақпараттық технологияның көмегімен жүргізілетін сабақтарда – студент өзін белсенді және еркін сезінугі мүмкіндік тауады. Қазіргі инновациялық технология туралы айтатын болсақ, технология грек сөзінен, яғни өнерпаздық, шеберлік, іскерлік деген ұғымды білдіреді. Оқытушыдағы басты мақсат – алдындағы оқушыларға таза білімінің өзін бере білу емес, бүгінгі алған білімін өмірлік қажеттіліктеріне сай пайдаға асыра білуге үйрету. Тұлғаның өзіндік дамуы өз білімі үшін өз жауапкершілігін көтеру оның «көптің бірі» немесе «көптің ең жақсысы» болуымен емес, өз тұлғасының мәнділігін, құндылығымен маңызды болып саналады. Қазіргі еліміздің саяси, экономикалық және әлеуметтік жағдайларының өсу қарқынына байланысты, оқыту үдерісі жаңаша сипат алғаны белгілі. Дәстүрлі ұлттық технологиялармен қатар, инновациялық оқыту үдерістерінің қоғамдық маңызы мен мағынасы саралана отырып қалыптасуда. Тілдерді оқытудағы инновациялық технология өз мазмұнына сай, тіл үйретуші мен үйренушінің прагматикасының орындалуына тиімді технология болып табылады. «Тіл үйретуші» терминін біздің ұғымымызда: «Нақты бір немесе бірнеше тілдерді оқытудың технологиясын диахронды және синхронды тәжірибелер мен өз білік, білім дағдысының негізінде қалыптастырған тұлға». Ал, тіл үйренуші дегеніміз – нақты бір немесе бірнеше тілді тіл үйретушінің технологиясын меңгеру негізінде рефлекс тудыра алатын индивид. Тіл үйретуші тіл үйренушінің индивидтік қасиеттерін бақылап, оқыту технологиясының белгілі бір түрінен нәтиже болатындығын болжайды. Технологияларды аралас және дара қолдана отырып, жоспарын уақыт кестесіне бағамдайды. Табысты нәтиже үшін ең тиімді технологияларды таңдайды. Мұндай кең таралған технологиялар қазіргі кезде инновациялық технологиялар деп аталады. «Инновациялық технология – инновациялық білім беру технологияларына білім, білік, дағды жүйесін жеке тұлғаның меңгеруін және оны өмірде тиімді етіп қолдана білуін қамтамасыз ететін арнайы жобаланған, әзірленген жаңа енгізілімдерді оқу үрдісінде іске асыру біліктерінің жүйелі жиынтығы» [1, 34]. Демек, инновациялық технология уақыт пен кеңістікте өзіндік өңдеу мен жаңарту бағытында білім берудің тиімділігін арттыратын жоба деген сөз. Қазақ тілін оқытудың инновациялық жүйелері: 1 Қазақ тілін оқытудың коммуникативтік технологиясы 2 Қазақ тілін оқытудың интерактивтік технологиясы 3 Қазақ тілін оқытудың интенсивтік технологиясы 4 Қазақ тілін оқытудың ақпараттық технологиясы ________ ______ ______ ______ __ Сборник материалов ІІІ Международной конференции «АКТУАЛЬНЫЕ ВОПРОСЫ ФИЛОЛОГИИ И МЕТОДИКИ ПРЕПОДАВАНИЯ ИНОСТРАННЫХ ЯЗЫКОВ: ТЕОРИЯ И ПРАКТИКА» ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ 95 5 Қазақ тілін оқытудың лингвомәдени технологиясы Қазақ тілін оқытудың коммуникативтік технологиясы. Қазақ тілін оқытуда коммуникативтік технологияны қолданудың ғылыми-теориялық негіздері «Тіл» мен «сөйлеу» дихотомиясы және тілдік қарым-қатынас. Мәтін. Қазақша коммуникативтік құзырет және оны қалыптастыру әдістері Коммуникативтік жаттығулар Тілдік жағдаяттар Тыңдау-түсіну Оқу-түсіну Жазу Сөйлеу - монолог Сөйлесу – сұхбат құру Полилог Қазақ тілін оқытудың интерактивтік технологиясы. Интерактивтік оқыту жүйесі – (inter -өзара), (act – іс-әрекет жасау) сабақта барлық білім алушының белсенді қатысуымен ұйымдастырылатын оқу үдерісі. Қазақ тілін оқытудың интерактивтік технологиясы. Қазақ тілін оқытуда интерактивтік технологияны қолдану. Интерактивтік оқытудың түрлері мен формалары «Қосарлап жұмыс істеу» немесе «Алтыбақан» әдісі «Ротациялық (ауыспалы) үштік» немесе «Үш дегенім - күш» әдісі «Карусель» немесе «Сақина салу» әдісі «Аз топпен жұмыс жасау» әдісі «Мозаика» немесе «Хан талапай» әдісі «Аяқталмаған сөйлем» әдісі «Ми шабуылы» немесе «Ойталқы» әдісі «Рөлдік ойын» әдісі «Пікірталас» әдісі «Жобалау әдісі». Қазақ тілін оқытудың интерактивтік технологиясы. «АЛТЫБАҚАН». Тіл үйренушілер екі-екіден түрлі жұмыстар орындайды; «ҮШ ДЕГЕНІМ - КҮШ». Тіл үйренушілер бірін-бірі алмастыра алатындай болып, үш-үштен тапсырмалар орындайды; «САҚИНА». Тіл үйренушілер тапсырманы топ болып, жағалай отырып, әрқайсысы бір-бірден тұтас тапсырманың орындалуы үлес қосады; «ҚАЗАҚ АУЫЛДАРЫ». Әр ауылға ат қойып, тіл үйренушілер кіші топтарға бөлініп тапсырмалар орындайды; «ОЙТАЛҚЫ». Мұны қазір орыс тілінде «Мозговой штурм» деп атап жүр. Тіл үйренушілер қажетті «ДАНЫШПАНДАР», «СЫНШЫЛАР», «СЫРТ КӨЗ» деген топтарға бөлініп, тапсырманы кең түрде талқылап орындайды; «ХАН ТАЛАПАЙ». Осы аттас асық ойынының ұстанымы бойынша берілген тапсырманы қайсысы қолға түсіеді, соны әрбірі жеке орындайды, кейін, оларды МОЗАИКА ұстанымы бойынша біріктіреді; ІСКЕРИ РӨЛДІК ОЙЫНДАР. ПРЕСС ӘДІСІ. Бұл форма бойынша тіл үйренушілер берілген тақырып бойынша материалдар жинаушы, интервью алушы, журнал шығарушы, диктор т.б. бөлініп тапсырмалар орындайды. Қазақ тілін оқытудың интенсивтік технологиясы. Жалпы, «интенсив», «интенсификация» деген ұғымдардың «тез», «жылдам» деген ұғымға қатысы аздау екенін көп ескере бермейміз. Шындығында, тілдерді интенсивтілікпен оқыту - қоғамның берген тапсырысына тіл үйретушілер мен оқытушылардың берген жауабы іспетті пайда болған. Тілдерді интесивтілікпен оқыту – адамның тіл үйренудегі барлық пәрменділігі мен қарқынын актуалдандырып, биік нәтижелерге аз уақытта бірақ көп күш жұмсау арқылы қол жеткізетін әдістерді қолдану дегенді білдіреді. ________ ______ ______ ______ __ Сборник материалов ІІІ Международной конференции «АКТУАЛЬНЫЕ ВОПРОСЫ ФИЛОЛОГИИ И МЕТОДИКИ ПРЕПОДАВАНИЯ ИНОСТРАННЫХ ЯЗЫКОВ: ТЕОРИЯ И ПРАКТИКА» ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ 96 Қазақ тілін оқытуда интенсивтік (қарқынмен) технологияны қолданудың ғылыми-теориялық негіздері (Г. Лозанов әдісі) Интенсивтік (қарқынмен) оқыту технологиясы Эмоциялық-мәнділік әдіс (И.Ю.Шехтер); Ересектерге арналған интенсивтік (қарқынмен) оқыту курсы (Л.Гегечкори); «Тілдік тұнық аяға ену» курстары (А.С. Плесневич); Ересектерге арналған суггестокибернетикалық-интегралдық әдіс (В.В. Петрусинский); Ауызекі сөйлеу тілін жеке тұлғаның резервтік мүмкіндіктерін белсендіру арқылы интенсивтік оқыту (Г.А. Китайгородская) т.б. Қазақ тілін оқытудың коммуникативтік технологиясы. Тыңдау – түсіну Тыңдау Оқу- түсіну Оқу Сөйлеу Сөйлесу – сұхбаттасу Жазу. Монологке үйрету әдістері Қазақша диалог пен полилогке үйретудің лингводидактикалық негіздері Диалогтік тұтастық – диалогке үйретудің бірлігі ретінде Диалогтік сөйлеу тілін дамытуға арналған жаттығулар жүйесі Полилогтік сөйлеуін дамытуға арналған дидактикалық материалдар жүйесі Қазақ тілін оқытудың ақпараттық технологиясы. «Білім беру жүйесіне мәліметтерді өңдеудің; түрлі ақпараттарды тасу, жеткізу, іздеу, жинақтау, сақтау және көрсетудің, ақпараттарды модельдеу мен құрылымға түсірудің жаңа әдістерін, амалдары мен құралдарын енгізу» (И.В. Роберт) Қазақ тілін оқытудың ақпараттық технологиясында – аудиоқұралдар, бейнеқұралдар, электрондық оқу құралдары, электрондық сөздіктер, электрондық кітаптар, қашықтан оқыту құралдары, ресурстық оқу құралдары, онлайн ресурстар, сөздіктер мен мақалалар, конференция материалдары, мамандандандырылған электрондық журналдар жатады. Қазақ тілін оқытуда ақпараттық технологияның артықшылықтары – компьютердің ақпаратты түрлі формада бере алатын және қабылдай алатын мүмкіншіліктері; комбинаторлық – үлкен көлемдегі ақпараттарды есте сақтай алуы, сақтап қоя алуы, құрылымға түсіруі, сорттай алуы; есептеушілік – ақпараттың кез келген түрінің (мәтін, графика т.б.) тез және дәл өзгерте алуы; графикалық – орындалған жұмыс нәтижесінің айқын көрнекі формада көрсете алуы. Қазақ тілін оқытудың ақпараттық технологиясы “Жаңа толқын” ОӘК “Астана” ОӘК “Мәртебелі сөз” ОӘК “ҚР мемлекеттік қызметшісінің тілдік портфелі” технологиясы “Сұхбат” ОӘК “Алтын қазық” ОӘК. Тәжірибелі тіл үйретуші оқыту үдерісінде компьютерді тек құрал- жабдық ретінде қолданып, шетел тілдерін үйрететін көптеген бағдарламалармен жұмыс істегені абзал. Мысалы, Professor Higgins, Triple Play Plus, Deutsch fũr Kinder, Deutsch Gold, Euro Talk, Deutsch Platinum, Talk to me, Hotpotatoes бағдарламалары ұсынылған. Осы аталған бағдарламалар өз тиімділігімен өте жақсы нәтижеге қол жеткізуге мүмкіндік береді. Қазіргі ақпараттық қоғамда осылайша компьютерлік технологияларды кең қолдану әдістері, әсіресе, шетел тілдерін оқытудағы ең озық инновациялық технологиялардың қатарынан орын алып отыр. ________ ______ ______ ______ __ Сборник материалов ІІІ Международной конференции «АКТУАЛЬНЫЕ ВОПРОСЫ ФИЛОЛОГИИ И МЕТОДИКИ ПРЕПОДАВАНИЯ ИНОСТРАННЫХ ЯЗЫКОВ: ТЕОРИЯ И ПРАКТИКА» ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ 97 Қорыта келгенде, тілдерді оқытудың тиімді технологиялары инновациялық тәсілдерді қолданумен бірге тіл үйретушілердің ұлтжандылық қасиеттеріне де барып тірелетіні тәжірибелердің өзі көрсетіп отырған айғақ. Әдебиеттер: 1. Әбуов Ә.Е. Мектептің оқу үрдісінде инновациялық білім беру технологияларын пайдаланудың шарттары. Пед.ғыл.канд.дисс.-Астана, 2005. 2. Назарбаев Н.Ә. «Қазақстан – 2050» стратегиясы – қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты» атты Қазақстан халқына жолдауы // Егемен Қазақстан, 2012ж. 14 желтоқсан. 3. Садықова Р.Қ. Шетел тілдерін оқытудағы инновациялық технологиялар // Абай атындағы ҚазҰПУ-нің Хабаршысы, «Филология» сериясы, №4(42), 2012ж. 4. Досмұхамедұлы Х. Қазақ-қырғыз тілдеріндегі сингармонизм заңы. – Алматы: Мектеп, 1993. 5. Аухадиева З.Ж. Шетел тілдерін үйретуде жаңа инновациялық технологияларды пайдаланудың маңызы // ISSN 1561-1140. Пищевая технология и сервис. 2011. №4 «THE INTRODUCTION TO LINGUISTICS» ON BASIS OF DRAWINGS AND TABLES Bektemirova S.B., Ismailova N.A. Al-Farabi Kazakh National University Theoretical course "Introduction to Linguistics" is the basic subject studied by the students of philological faculties, especially at the firts year of studies. "Introduction to Linguistics" is the first step in the preparation to the disciplines of linguistic studies. Therefore, it gives to the students not onlye the knowledge about the language system, linguistics (phonetics, vocabulary, grammar, etc.) but also provides information about the languages of the world. In this course, representing the basis of the theory of language studies the student will consider the language system, foreign languages, language and speech, language and thinking, the common fatures of the development of language and speech and their characteristics, the main factors of language communication, the relation of linguistics with other sciences, the practical value of the language, systemic and structural properties of the language, the language of the public nature of the language, symbolic nature of the language, different theories about the origin of the language, the national language and the forms of its development, the origin of writing and its development processes, methods and methodology of the study of linguistics, the genealogical and typological nature of language, a direct impact on the development of human ________ ______ ______ ______ __ Сборник материалов ІІІ Международной конференции «АКТУАЛЬНЫЕ ВОПРОСЫ ФИЛОЛОГИИ И МЕТОДИКИ ПРЕПОДАВАНИЯ ИНОСТРАННЫХ ЯЗЫКОВ: ТЕОРИЯ И ПРАКТИКА» ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ 98 civilization, the impact of the language of the development of National culture, comprehensive theoretical and practical problems of linguistics. Moreover, students get acquainted with the terms of the linguistic study and learn how to use them from the scientific point of view. "Introduction to Linguistics" is the discipline which teaches students to express their own thoughts and opinion, can provide an opportunity to share opinions. As a result of mastering the course "Introduction to Linguistics" students receive know;edge about linguistics, its main concepts, terms and the current theoretical data. “Introduction to Linguistics” being the main discipline is closely connected to the other disciplines taught at the philological faculty. The knowledge gained from the disciplines “Introduction to Special Philology”, “Ancient Turkic/Slavic/Germanic/Roman languages”, “Kazakh language”, “Russian language”, “ Foreign Language” (English, German, French, Chinese, Arabic, Persian, etc.) enables to form the language theory, disclose their typological and structural peculiarities and similiarities on the basis of comparison of language materials, think logically, also make scientific conclusions. It may be shown in the following table. Table 1. Discipline “Introduction to Linguistics” ________ ______ ______ ______ __ Сборник материалов ІІІ Международной конференции «АКТУАЛЬНЫЕ ВОПРОСЫ ФИЛОЛОГИИ И МЕТОДИКИ ПРЕПОДАВАНИЯ ИНОСТРАННЫХ ЯЗЫКОВ: ТЕОРИЯ И ПРАКТИКА» ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ 99 The discipline «Introduction to Linguistics» is an independent science studying a language and its development regularities. The main object of linguistics is language, communication language of humanity. Language is a tool of exchanging views, communicating with each other of people in the society. All languages serve for people, their environment, that is for society. Society cannot exist without language. There is no language without society, no society without language. Language is a tool of communication of people with each other existing only in human society (Kamalova, 2014). The main object of linguistics science is this human language. Language is a common tool for the whole human society therefore it is a natural phenomenon that the main principles and scientific statements are common for everyone. So the work titled “Additional manual for the discipline “Introduction to Linguistics” for the first year students on the discipline “Introduction to Linguistics”covering the mentioned issues in the form of tables and charts, directed at using the effective and practical methods of explaining basing on ________ ______ ______ ______ __ Сборник материалов ІІІ Международной конференции «АКТУАЛЬНЫЕ ВОПРОСЫ ФИЛОЛОГИИ И МЕТОДИКИ ПРЕПОДАВАНИЯ ИНОСТРАННЫХ ЯЗЫКОВ: ТЕОРИЯ И ПРАКТИКА» ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ 100 the new technologies is under consideration. Drawing out the tables and charts, editing the tables, entering the data into the tables and modelling are convenient for developing the student's competence, maturity, memorative faculty and intelligence, increasing their interest. Moreover, it contributes to training the student to use the time effectively, to think systematically, to accuracy, computer literacy. For instance, it looks as followings. Table 2. The process of language interaction Table 3. The functions of language units ________ ______ ______ ______ __ Сборник материалов ІІІ Международной конференции «АКТУАЛЬНЫЕ ВОПРОСЫ ФИЛОЛОГИИ И МЕТОДИКИ ПРЕПОДАВАНИЯ ИНОСТРАННЫХ ЯЗЫКОВ: ТЕОРИЯ И ПРАКТИКА» ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ 101 Image 1. Grammatical category. Grammeme On the basis of tables and charts any theoretical and practical materials on the discipline “Introduction to Linguistics” can be presented very effectively. Various methods of nowadays modern study gain advance. Here a students demands a teacher competence of high level (Ryabtseva, 2002). Therefore in our opinion, the role of tables and charts is vital. The methods of using the tables and charts in any discipline are based on the following didactic principles: – Principle of demonstrativeness; – Principle of teaching availability; – Principle of effective and reliable teaching. They are defined in the result of the following model description: – Algorithm ________ ______ ______ ______ __ Сборник материалов ІІІ Международной конференции «АКТУАЛЬНЫЕ ВОПРОСЫ ФИЛОЛОГИИ И МЕТОДИКИ ПРЕПОДАВАНИЯ ИНОСТРАННЫХ ЯЗЫКОВ: ТЕОРИЯ И ПРАКТИКА» ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ 102 – Table – chart – Discourse model – chartical fixation of mental activity The rule of the main requirements of model description – The methods used in model description must be close and short. – The methods used in model description must be in the branched and minimal volume. The requirements of creating charts: – Shortness – Structure – Availability for teaching and playing. – Principle of entertaining. – Variability. – Principle of information correction and placing The structure of the tables and charts related to the discipline increases the effectiveness of teaching process and academic work not just for students. Communicative charts and tables are considered the main tool of developing and forming the language competence, that is of phonetic, lexical, grammatical aspects of a language. They contribute to distinguishing and improving at the maximum the development and formation process of skills and abilities of all kinds of language function. жүктеу/скачать 2,69 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|