Сынау жұмыстары бойынша органолептикалық, микробиологиялық
жəне қауіпсіздік көрсеткіштері нормалық құжаттар ережелеріне сəйкес.
Көрсеткіштер аты Нақты нəтижелер
Сынау əдістерін
бекітетін НҚ
Сыртқы түсі
қ ы з ғ ы л т, м а й ы а қ
н е м е с е с а р ы ж ə н е
сарғыш
ГОСТ 7269-79
Консистенциясы
Серпімді
Иісі
бөтен иссіз, өзіне тəн
Көрсеткіштер
аты
Н Қ б о й ы н ш а
норма
Н а қ т ы
нəтижелер
С ы н а у ə д і с т е р і н
бекітетін НҚ
1.Улы элементтер
Қорғасын
0.5 мг/кг
Табылмады
ГОСТ 26927, ГОСТ
26930, ГОСТ 26932,
ГОСТ 26933,
СанЕжН 4.01.047.03
Мышьяк
0.1 мг/кг
Табылмады
Кадмий
0.005 мг/кг
Табылмады
Сынап
0.003 мг/кг
Табылмады
2. Радионуклидттер:
Цезий – 137
180 Бк/кг
Табылмады
Стронций – 90 80 Бк/кг
Табылмады
3.Микробиологиялық көрсеткіштер
К М А Ф А н М
КОЕ
1 грамда 1х10
көп емес
4.2х10
ИСО 3822-79, ИСО
3 6 6 5 - 7 5 ,
И С О
7 2 1 8 - 9 6 , С а н Е ж Н
4.01.047.03
П а т о г е н д і
салмонеллала
р
2 5
г р а м д а
жіберілмейді
Табылмады
52
2.5 Менеджмент жүйелерін сертификаттау
Қазіргі уақытта əлемде əртүрлі бағыттағы іс-əрекет бойынша көп
мөлшерде менеджмент жүйелері бар. Сапа менеджмент жүйелері,
экологиялар, еңбекті қорғау жəне өндірістік қауіпсіздік, сонымен қатар
ақпараттық қауіпсіздік ең көп даму алды. ИСО-ның деректері бойынша 2010
жылдың соңына дейін əлемде сертификатталғандар саны :
•
Сапа менеджмент жүйелері ISO 9001:2008 стандартына сəйкес-178 елдің
1109905 мекемесінде;
•
Экологиялық менеджмент жүйелері, ISO 14001:2004-155 елдің 250972
мекемесінде;
•
Ақпараттық қауіпсіздік менеджмент жүйелері, ISO 27001:2005
стандартына сəйкес - 177 елдің 15625 мекемесінде;
•
Автомобилжасауда сапа менеджмент жүйелері, ISO 16949:2009
стандартына сəйкес-84 елдің 43936 мекемесінде;
•
Тағам өнімдерінің қауіпсіздік менеджмент жүйелері, ISO 22001
стандартына сəйкес-138 елдің 18630 мекемесінде;
•
Медицина бұйымдарының сапа менеджмент жүйелері ISO 13485: 2003
стандартына сəйкес-93 елдің 18834 мекемесінде.
OHSAS 18001:2007 бойынша, бірегей деректер базасы жеткіліксіз
болғандықтан статистика беру қиын. Қазіргі уақытта Қазақстанда кəсіптік
қауіпсіздік жəне өндірісте адам денсаулығын қорғау стандарты ҚР СТ
OHSAS 18001:2007 əрекет етуде.
Менеджмент жүйелерін сертификаттау келесі стандарттардың негізінде
іске асырылады:
•
СТ РК ИСО/МЭК 17021-2012 «Сəйкестікті бағалау. Менеджмент
жүйелерін аудиттеуді жəне сертификаттауды қамтамасыз ететін
органдарға талаптар»;
•
СТ РК ИСО 19011-2012 «Менеджмент жүйелерін аудиттеу бойынша
басшылық нұсқау».
Сертификаттаудың стандарттық тəртібі бірнеше кезеңдерден тұрады:
өтінім беру, келісім жасау. Ұсынылған ақпарат негізінде аудиттің еңбек
сыйымдылығының есебі іске асырылады. Əрбір мекеме үшін белгіленген
халықаралық норматив негізінде, бағасы жеке есептеледі.
1. Аудиттік кезеңі: құжаттарды талдау, мекемемен танысу. Талдауға бірінші
кезекте менеджмент жүйесіндегі міндетті құжаттар жатады-сапа бойынша
басшылық, шаралар, хаттамалар, мекемемен танысу, оны жүргізуге
мекеменің дайындығын, аудиттің жағдайын дəлелдеу мақсатымен іске
асырылады.
2. Аудит кезеңі: мекемедегі аудит, есеп жасау, сертификат беру. Аудит
тікелей мекемеде жүргізіледі-офисте, өндірістік алаңдарда. Аудит негізінде
сəйкессіздік туралы есеп жасалынады. Сəйкессіздікті жойғаннан соң
менеджмент жүйесіне сəйкестік сертификатын береді.
53
Сапа менеджмент жүйесіне, экологиялық менеджмент жүйесіне, кəсіптік,
қауіпсіздік жəне денсаулық менеджмент жүйесіне сертификат беру.
1) Сапа менеджмент жүйесінің (СМК) сəйкестік сертификаты қоғамды жəне
өтінімдеушіні растайды, жабдықтаушының сапа менеджмент жүйесі жəне
қосымша құжаттар, осы жүйеге белгіленген талаптар, өндіріс өнімінің
белгілі сипаттамасының тұрақтылығын қамтамасыз етуге қауқарлы болмаса
нормативтік құжаттарға сəйкес жұмыстар белгіленген стандарттар
талаптарына сəйкес келеді.
2) Экологиялық менеджмент жүйесінің (ЭМЖ) сəйкестік сертификаты
қоғамға жəне өтінім берушіге жабдықтаушының ЭМЖ-сі халықаралық
стандарттардың ЭМЖ-не белгілеген талабына сəйкес растайды, ал осы
жүйеге талаптар белгілейтін қосымша құжаттар, қоршаған ортаны қорғауды
жақсартуға септігін тигізеді жəне əлеуметтік экономикалық
мұқтаждықтарды қанағаттандыру балансында оның былғануын
болдырмайды.
3) Кəсіптік қауіпсіздік жəне денсаулық менеджмент жүйесіне (КҚДМЖ)
сəйкес сертификат қоғамға жəне өтінімдеушіге сəйкестік сертификатты
растайды, жабдықтаушының КҚДМЖ –да белгіленген КҚДМЖ-нің
стандарттар талабына сəйкес келеді жəне осы жүйеге талаптар белгілейтін
қосымша құжаттар, денсаулықты қорғау( ДҚ) жəне еңбектің қауіпсіздігін
қорғауды (ЕҚҚ) қамтамасыз ету арқылы іс-əрекеттің жақсы көрсеткіштеріне
жетуге қауқарлы, олардың саясатымен жəне мақсатымен ДҚ жəне ЕҚҚ
өрісінде сабақтасады жəне осы бегілерді көрсетеді.
4) Ықпалдасқан менеджмент жүйесінің (ЫМЖ) сертификаты жоғарыда
аталғандардың барлығын біріктіреді, одан басқа ЫМЖ сертификаттау
өтінуші-мекеме мүмкіндік береді:
•
д а й ы н д ауд ы , е н г і зу ж ə н е с ап а м е н ед ж м е н т і ж ұ м ы с ы н ы ң
технологиялығын жоғарлатуға;
•
менеджменттің бірегей үйлесілген құрылымын дайындауға;
•
сертификаттауға жəне əрекетте болуын дайындауға шығындарды
төмендетеді;
•
біраз үдерістерді біріктіреді (жоспарлау, басшылық тарапынан талдау,
құжаттарды басқару, мамандарды дайындау, оқыту, ішкі аудиттер жəне
т.б.);
•
мобилділігін жəне өзгеретін жағдайларға бейімделу мүмкіндігін
жоғарылатады;
•
тұтынушыларды, қызығушы жақтарды, инвесторларды көбірек тартуды
к ө зд е й д і . Ме н ед ж м е н т ж ү й е л е р і н і ң ( б і р і ге т і н б ө л і м д е р )
конфигурациясы.
Мүмкін варианттар:
•
СМЖ+ЭМЖ+КҚЭМС;
•
СМЖ+ЭМЖ;СМЖ+КҚДМС;
•
ЭМЖ+КҚДМС.
54
СМЖ/ЭМЖ/КҚДМС жəне ЫМЖ сертификаттау жүргізуге Сізден келесідей
ақпарат қажет болады:
•
өтінім беруші мекеменің толық аталуы, заңдық жəне расындағы мекен-
жайы, банктық реквизиттері, аты-жөні жəне мекеменің басшылығының
лауазымы, телефондарын көрсетумен;
•
СМЖ/ЭМЖ/КҚДМЖ/ЫМЖ қолдану өрісінің аталуы;
•
стандарттардың аталуы жəне белгісі, оған сəйкестік сертификаттау
жүргізілетін;
•
менеджмент жүйесін енгізу туралы (нөмір жəне бұйыру құжаттарының
уақыты);
•
өтінімдеуші-мекеменің құжаттарының белгілері (стандарттар, ТШ, жəне
б.);
•
жұмыскерлердің жалпы саны;
•
өтінім таралатындардың, өнімді өндіруде жұмыс істеушілердің саны;
•
өтінімдеуші-мекеменің тұтынушылары бойынша ақпарат (мекеменің
ат а луы, пошт а лық мекен-жайы, басшылықтың лауазымы,
жабдықталатын өнімдердің аталуы.
Егер өтінімдеуші-мекеменің бұрын сəйкестік сертификаты болған, онда
жоғарыда аталғандардан басқа СМЖ/ЭМЖ/КҚДМЖ/ЫМЖ-не сəйкестік
сертификаты туралы деректер көрсетіледі(сертификаттау жүйесі, СМЖ/
ЭМЖ/КҚДМС/ЫМЖ-ін сертификаттау бойынша органның аталуы
сертификат берілген мерзім жəне нөмірі).
СМЖ, ЭМЖ, КҚДМЖ, ЫМЖ-ін сертификаттаудың тəртібі
сертификаттаудың 6 мезгілінен тұрады:
1. Жұмысты ұйымдастыру;
2. Мекеменің менеджмент жүйесінің алған құжаттарын талдау;
3. «Орнында» аудитке дайындалу;
4. «Орнында» аудит жүргізу жəне аудиттің нəтижесі бойынша акт
дайындау;
5. Сертификаттауды, тіркеуді жəне сертификат беруді бітіру;
6. Сертификатталған менеджмент жүйесіне инспекциялық бақылау
жүргізу.
Жұмыстардың бірінші кезеңі өзіне кіргізеді:
•
тіркеу жəне мекеменің (кəсіпорынның) өтініміне талдау жүргізу;
•
менеджмент жүйесін, алдын-ала бағалау үшін бастапқы құжаттар
кешенін дайындау (құжаттардың жорамал тізілімі) жəне оны өтінім
берушіге жіберу;
•
сертификаттауға тапсырысты жүргізу туралы болмаса оған бас тартуға
өтінімдеушіні хабардар ету;
•
сапа жүйесіне сертификаттау жүргізуге келісім дайындау;
•
сарапшылар комиссиясын құрастыру.
Жұмыстың екінші кезеңі өзіне кіргізеді:
•
алдын-ала талдау жəне тексеретін мекеменің қаралған құжаттары
негізінде менеджмент жүйесін бағалау.
55
•
сертификаттау бойынша кейінгі жұмыстардың қажеттілігі жəне
мүмкіндігі туралы дайындық жəне жіберу.
Үшінші кезең кіргізеді:
•
аудиттің жоспарын дайындау;
•
комиссия мүшелерінің міндеттерін бөлу (егер комиссия бірнеше
сарапшылардан тұрса);
•
жұмысшы құжаттарды дайындау.
Төртінші кезең кіргізеді:
•
алдын-ала жиналыс жүргізу;
•
«Орнында» сапа жүйесін аудиттеу;
•
деректерді жинақтау, тексеру жəне тіркеу;
•
аудиттің қорытындысын (байқаудың) құрастыру;
•
қорытындыларды саралау жəне тіркеу;
•
адиттің нəтижелері бойынша актіні дайындау жəне бекіту;
•
қорытынды жиналыс жүргізу.
Бесінші кезең кіргізеді:
•
Сертификаттау бойынша органның Басшылығымен сертификат беру
болмаса сертификат бермеу туралы хаттама қабылдау;
•
Сертификаттық аудиттің нəтижесі бойынша сəйкессіздікті жою туралы
жөндеу əрекетінің орындалуын бақылау;
•
СМЖ сəйкессіздік сертификатын жəне пайдалану белгісін дайындау.
Алтыншы кезең - Инспекциялық бақылау. Құрылыс ғимараттары жəне
құрылымдарының сапа менеджмент жүйесін сертификаттау кезінде
нормативтік құжаттармен белгіленген талаптардың бөліктердің орындалуын
бағалау:
•
сенімділігі, мықтылығы, құрылыс материалдарының тұрақтылығы жəне
сапасы, бұйымдардың, конструкциялардың, инженерлік қауіпсіздік
жүйелері жəне құрылымдар;
•
қауіпсіздік талаптарын орындау;
•
экологиялық талаптарды орындау;
•
құрылыс өнімдерінің өзінің арналуына сəйкестігі.
Сапа менеджмент жүйесін сертификаттау кезінде белгіленеді:
•
шығарылатын өнімнің техникалық жəне технологиялық құжаттарға
сəйкес болуы;
•
арнаулы өндірістік құрал-жабдықтарды, сонымен қатар қолайлы
өндірістік ортаны пайдалану;
•
үдерістердің сəйкесті параметрлерін жəне өнімдердің сипаттамасын
басқару жəне бақылаудың мүмкіндігі;
•
ашық бейнеленген жəне жұмыстардың орындалуының ыңғайлы
формадағы сапа көрсеткіштерінің болуы;
•
үзіліссіз үдерістің мүмкіндігін қамтамасыз ету үшін сəйкесті техникалық
қызмет көрсету жəне құрал-жабдықтарды жөндеудің бары;
•
кіріс бақылаудың жəне сынақтың болуы;
56
•
өндіріс үдерісінде сынақ жəне бақылау жəне оның соңғы кезеңінде,
сонымен қатар алынған деректер құжаттарын тіркеудің болуы;
•
бақылау, өлшеулік жəне сынақтау құрал-жабдықтарын басқару;
•
белгіленген талаптарға сəйкес емес өнімді өз еркінсіз пайдалануды
болдырмау үшін басқару жүйесінің болуы;
•
арту-түсіру жұмыстарын, сақтау, буып-түю, консервілеу жəне жеткізу
тəртібін орындау талаптарына сəйкес;
•
сапа туралы тіркелген деректердің болуы;
•
өнімге белгіленген талаптардың орындалуын тексеру үшін əрекеттегі
құжатталған бақылау шараларының жəне сынақтаудың болуы;
•
белгіленген талаптарға сəйкес келмейтін өнімнің, əдейі емес,
пайдалануды болдырмау үшін қабылданған шаралардың əрекеттілігі.
СМЖ сертификаттау, жоғарыда нұсқалған ұстанымдардан басқа тексеруді
қарастырады:
•
басқаратын, жұмыстарды орындайтын жəне тексеретін, сапаға əсер
ететін, құжатпен хатталған жауапкершіліктің, өкілеттіктің жəне
жұмыскерлердің өзара əрекетінің болуы;
•
ақаулы өнімнің пайда болуын, үдерістің жəне СМЖ ескертуге
бағытталған, сапаға қатысты кез келген мəселелерді айқындау жəне
тіркеу шараларын жүргізу бастамасы үшін жеткілікті еркіндік жəне
өкілеттіліктің болуы;
•
өнімнің сапасын қамтамасыз етуге (жұмыстарды орындауға)
құжатталған шаралардың болуы;
•
шикізат материалдарын, бұйымдарды, конструкцияларды (жұмыстарды
бірге атқарысатындарға) жабдықтаушыларға құжатталған талаптардың
болуы;
•
өнімдердің (жұмыстардың жəне қызметтің) сапасын басқарудың
құжатталған əдістерінің болуы;
•
сапалы өнім алу үшін қажетті материалдардың ең аз шығындарының
нормасы болмаса шараларды немесе өндіріс үдерісін іске асыру үшін
қажетті ең аз мөлшерлі уақыт нормасы.
Экологиялық менеджмент жүйесін сертификаттаған кезде тексереді:
•
басқаратын, қоршаған ортаға əсер ететін, жұмыстарды орындайтын жəне
тексеретін құжаттармен хатталған жауапкершілігінің, міндеттілікті,
өкілеттілікті жəне жұмыскердің өзара əрекетінің болуы;
•
мекеменің құжаттарымен хатталған экологиялық саясатының болуы;
•
заңнамалық актілер жəне регламенттердің талаптарын ұқсастыру;
•
өнімдердің (жұмыстардың жəне қызметтің қоршаған ортаға едəуір
ықпал етуге мүмкіндігі болатын жəне соңынан жауапкершілікке
əкелетін, экологиялық аспектердің іс-əрекетін ұқсастыру);
•
ішкі критерилерді пайдалану бойынша жүргізілген сыртқы, нормативтік,
регламенттік, ережелер тізімі, белгіленген тəртіп, қағидалар жəне
басқару нұсқауларының тиімділігін бағалау;
•
экологиялық менеджментті басқару шаралары жəне белгіленген тəртіп.
57
Кəсіптік қауіпсіздік жəне денсаулық менеджмент жүйелерін
сертификаттаған кезде тексереді:
•
жауапкершілік, міндеттілік, өкілеттілік, өкілеттікті басқаға беру жəне
жұмыскерлердің өзара əрекеті, оларды басқаратын, жұмысты
орындайтын жəне тексеретін, денсаулықты жəне еңбектің қауіпсіздігін
қорғайтын хатталған құжаттың болуы;
•
мекеменің, денсаулықты жəне еңбектің қауіпсіздігін қорғау саласындағы
құжатпен хатталған, саясатының болуы;
•
қауіпті басқару бойынша қажетті шаралар жəне қауіп-қатерді, қауіпті
бағалауды ұқсастыру;
•
қауіптік , қауіпсіздік жəне денсаулыққа заңнамалық, нормативтік жəне
басқа талаптарды бағалау жəне ұқсастыру;
•
əлеуетті мүмкін болатын апаттылық жағдайлар жəне осындай апаттылық
жағдайға əрекеттену;
•
қақтығыстарды тергеу, тіркеу, талдау шаралары.
Сертификаттау бойынша жұмыстар біткен соң органның сарапшылары
жұмыста алынған деректерді қорытындылайды жəне оң нəтиже кезінде
сəйкестік сертификатын хаттайды, сонымен қатар инспекциялық бақылау
жүргізуге келісім жасалынады. Сертификаттың əрекет мерзімі-3 жыл.
Достарыңызбен бөлісу: |