ПРОБЛЕМАЛЫҚ ОҚЫТУДЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ

235 
мүмкіндігін қамтамасыз ететін қалыптасқан негізгі құзыреттілік түріндегі білім беру нəтижелерінің 
жетістіктерімен түсіндіріледі.
Кез-келген проблема өмірмен байланысты. Сондықтан бұрын кездескен проблема жаңа проблеманы шешуде 
негіз болады. Олай болса, мектептегі білім берудің жоғарғы сапасына қол жеткізуде мұғалім оқушыларға 
білімді даяр күйінде бермей, ғылыми таным нəтижелерін, білімдер жүйесін ғана меңгертіп, олардың алдына
проблемалы міндет қойып, оны өздеріне шеше білуге бағыттауы керек.
Түйін сӛз:
 проблемалық оқыту, проблемалық сұрақ, проблемалық жағдаят. 
Ҽлем кеңістігінде болып жатқан ҿзгермелі жағдайлар Қазақстан Республикасының білім беру жҥйесіне 
де ҿзіндік ҽсерін тигізуде. Сондықтан қазіргі таңда қоғам алдында қойылып отырған басты міндеттердің ең 
бастысы – бҥкіл білім жҥйесін тҥбегейлі жаңартып, ҽлемдік деңгейге сҽйкес келетін, жастарға сапалы білім 
беруге мҥмкіндік жасау. Қоғамда жҥріп жатқан демократиялық ҿзгерістер болашақ жастардың білімінің 
сапасымен, саяси санасымен, жоғары белсенділігінің дҽрежесімен ҿлшенеді. Бҧл істе мҧғалім білімді дайын 
тҥрде бермей, шешімді жҽне шешу қҧралдарын оқушы ҿзі іздестіретіндей оқыту технологиясын қолданудың 
маңызы зор. 
Проблемалық оқыту идеясы ХХ ғасырдан бастап
 
тарады. Американ ғалымы Д.Дьюи жаттанды оқуға қарсы 
шығып, тҧлғаның танымдық белсенділігін дамытатын, проблеманы ҿз бетінше шешуге ҥйрететін оқуды 
ҧйымдастыру идеясын ҧсынды.
1960-1970 жылдардың басында жалпы білім беретін мектептердің оқу-тҽрбие ҥдерісін белсендіру кҥн 
тҽртібіндегі басты мҽселе болды. Сондықтан оқытуды белсендіру идеясын ғалымдар ҽр тҥрлі аспектіде 
қарастырды. Мысалы, М.А.Данилов, М.Н.Скаткин, И.Т.Огородников оқыту ҥрдісін активтендірудің теориясын 
жасаса, бастауыш сынып оқушыларын қиындатыла тҥскен дҽрежеде оқыту теориясын Л.В.Занков, мазмҧндық 
қорыту теориясын В.В.Давыдов, Д.Б.Эльконин, проблемалық оқыту теориясын М.И.Махмутов, И.Я.Лернер, 
А.М.Матюшкин, В.Оконь, В.И.Загвязинский, Д.В.Вилькеев т.б. эксперимент тҥрінде жҽне теориялық жақтан 
зерттеді.
Проблемалық оқыту – ойлау операциялары логикасы (талдау, қорытындылау, т.б.) мен оқушылардың ізденіс 
ҽрекеттерінің заңдылықтарын ескере отырып жасалған оқу мен оқытудың бҧрыннан мҽлім тҽсілдерін қолдану 
ережелерінің жаңа жҥйесі. 
М.И.Махмутов проблемалық жҽне дҽстҥрлі оқыту арасындағы негізгі айырмашылық педагогикалық 
ҥдерісті ҧйымдастырудың мақсаты мен қағидасы жағынан деп кҿрсетеді. Яғни, проблемалық оқыту 
проблемалық қағидасын ескере отырып жасалған оқытудың қазіргі ҥдерісі [1,31].
В.И.Загвязинскийдің пікірінше, проблемалық –адамның таным ҽрекетінің мазмҧны мен формасын 
анықтайтын қағида. 
Проблемалық оқытудың дҽстҥрлі оқытудан айырмашылығын В.Оконь тҿмендегідей тҥрде береді [2,152].
кесте 1 Проблемалық оқытудың айырмашылығы 

жүктеу/скачать 3,83 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: