Патофизиология пәні, мақсаты мен міндеттері және оларға жету



Pdf көрінісі
бет191/600
Дата19.05.2022
өлшемі6,36 Mb.
#143928
1   ...   187   188   189   190   191   192   193   194   ...   600
Байланысты:
Патофизиология учебник (1)

Қышқылдық-сілтілік 
үйлесімділіктің 
физиологиялық 
жүйелермен реттелуі. 
Қышқылдық-сілтілік үйлесімділіктің қалыпты деңгейде 
ұсталып тұруы физиологиялық жүйелердің қатысуымен де 
болады. Олар организмнен қышқылдар мен сілтілерді 
шығарады жөне буферлік жүйе бөлшектерінің арақатынасын 
қалпына келтіреді. Бұл негізінен тыныс алу жолдарымен 
және бүйректің қызметімен атқарылады. Сонымен бірге 
бауыр, асқазан, ішектер және тері қышқылдық-сілтілік 
үйлесімді реттеуге біршама мөлшерде қатысады. 
Өкпенің қышқылдық-сілтілік үйлесімділікті реттеуге 
қатысуы. 
Өкпе 
вентиляциясы 
өзгергенде 
қанда 
көмірқышқылы 
газының деңгейінен рН мөлшері өзгеріп тұрады. Организмде 
қышқыл өнімдер көбейіп кеткенде тыныстық орталық қозудан 
тыныс алу жиілеп, СО
2
организмнен сыртқа шығарылады, рН 
мөлшері 
қалыпты 
деңгейде 
ұсталынады. 
Керісінше, 
организмде сілтілік өнімдер жиналғанда, тыныстық орталық 
тежеледі де, дем алу сиреп, қанда СО
2
жиналады, рН 
қалыпты деңгейде сақталады. 
 Бүйректің қышқылдық-сілтілік үйлесімділікті реттеуге 
қатысуы. 
Қышқылдық-сілтілік үйлесімділікті реттеуге бүйрек үш 


223
түрлі жолмен қатысады: 
♣. Ацидогенез. 
Карбоангидраза ферментінің қатысуымен 
СО
2
мен судан бүйрек түтікшелерінде көмір қышқылы 
құрылады. Артынан Н
2
СО
3
сутегі ионына және НСО


анионына 
ыдырайды да, Н
+
ионы бүйрек түтікшелерінің саңылауына 
белсенді түрде шығарылады. Оның шығу қарқыны жасушалар 
мен қандағы СО

газының деңгейіне байланысты. Несепте рН 
қатты төмендеп кетпеуі үшін (оның 4,5-тен астам төмендеуі 
бүйрек түтікшелерінің эпителий жасушаларының тіршілігін 
жоғалтады) онда бос Н
+
-иондары байланыстырылады. Егер 
байланыстыру Nа
2
НРО
4
-дың көмегімен болса, онда оның 
NаН
2
РО
4
тұзына айналуы несептің біршама қышқылдануына 
әкеледі. Бұл кезде босаған натрий ионы кері сіңіріліп
қанда гидрокарбонат натрий құрылуға пайдаланылады. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   187   188   189   190   191   192   193   194   ...   600




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет