Пiкiр жазғандар: E. Омар – профессор, педагогика ғылымдарының докторы Ш. Оразов
жүктеу/скачать 2,01 Mb. Pdf көрінісі
|
Bastauysh mektep pedagogikasy Babaev
- Бұл бет үшін навигация:
- “қарғаны аппағым деп, кiрпiнi жұмсағым”
| Бала болмысын қабылдау
Бала болмысын қабылдау – сөзсiз, алдын ала ойластырылған шарттарға тәуелсiз бала тұлғасына болған ұнамды қатынас. Қабылдау бұл тек ұнамды баға емес, баланы барша кемшiлiктерiмен мойындау, оның барша өзiмен-өзi болу құқын тану, барлық олқылық, өзгешiлiктерiмен оны тану, бiлу. Мейлiнше өзiн көрсетуге еркiндiк беру. Педагог осының бәрiн бiледi. Өз шәкiртiнің олқылықтарын орнына келтiруге дайын. Тәрбиеленушiнің ұнамды тараптары келеңсiз қылықтарынан басым болса, әлбетте, тәрбиешi оны қабылдауға құштар. Ал тұрмыста ондайлар аз, көбiне тәрбиесi жетiмсiз пенделердi қабылдауымызға тура келедi. Осыдан, “қарғаны аппағым деп, кiрпiнi жұмсағым” деп тануға мәжбүр боламыз. Егер бала бiздің дегенiмiздей болмаса, бiздің айтқанымызбен жүрмесе, бiздей ойламаса, оны қабылдау қиын. Ересектердің әдетi – балалардың бәрiн өз тұрғысына сәйкестендiргiсi келедi, бiрақ онысын өздерi байқамайды. Балаға өзiн басқалардан ажырата, өз бойын көрсетуге рұқсат бере бермейдi. Тәрбиешi алдында әдемi, салауатты, тәрбиелi балалардың сыйлы бо- латыны белгiлi. Тынық та кiшiпейiл қыз балаларды ерекше құрметтейтiнiмiз және бар. Егер тәрбиешi баланы қабылдағысы келмесе, не формаль қабылдауға сыңай бiлдiрсе, баланы жақтырмағаны. Көмек бергiсi келгенiмен, қатынас түзелмей, ол ниетiнен нәтиже шықпайды. Шынайы қатынас екi ортадағы жан шуағынан қалыптасады, үлкен сенiмге негiзделген шынайы пiкiр алы- 345 су болған жерде орынғады. Тәрбиешiнің мейiрмен иығынан қаққаны, жылы назары мен үнсiз қолдауы балаға қуат бередi, сенiмiн арттырып, қиыншылықтар мен кедергiлердi жеңуге жәрдемдеседi. Баланың толқыған байланыссыз сөзін, ұзын- шұбай ақтарылған өкпесiн шын ызалы сезiм буырқасынына шыдап, тыңдай бiлу – тәрбиешi мiндетi. Көңілiндегiнің бәрiн айтқызып, баланың өз сабасына келуiне мүмкіндiк бередi. Бүгiнгi мектеп қатынастары баланы шартты қабылдауға не- гiзделген. Оқушы ұдайы келесiдей ескертулердi тыңдауына тура келедi: “Егер сен…, мен сенi сыйлаймын”, “Мен сенiмен доста- самын, бiрақ сен…”. Нәтиже бір балада өзіне, төңірегiндегiлерге болған қате көзқарас қалыптасады. “Әй, мен осы ешкiмге де жақпадым-ау” деген ой оның астар санасында бекiп, мазалай- ды. Себебiн табуға шамасы жетпейдi, ересектер ашып айтпай- ды. Осыдан бала өзiндiк бағаны кемiтедi, өзiн-өзi жек көре бас- тайды. Басқалар қабылдамауының салдарынан болған өзiндiк жек көру – жеке тұлға үшiн өте ауыр күйзелiс. Мұндай жағдай жүйкелiк сырқаттарға соқтырып, сенiмсiздiк пен шарасыздыққа тап қылады. Бүгiнгi қабылданбаған бала – ертеңгi қоғамнан аласталған ересек, мейiр мен қайырымдылыққа қанықпаған, өзiн мәңгі айыпты деп сезiнген, мейiрiмсiз әрi «әпер-бақан» адам. Баланы қабылдаудың негiзi – жүктеу/скачать 2,01 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|