Механикалык жене мағыналык есте қалдыру. Есте кал-
дырудың табысты болуы адамның жадында сақтауға қажетті
болған материалының мағынасын толық түсіне білуіне тәуелді.
Механикалық жаттауда сөздер, заттар, оқиғалар мен әрекеттер
қабьшдау негізіндегі ретімен, кандай да бір өзгеріссіз, сол
қалпында есте орнығады. Мұндай есте қалдыру барысында
адам жатталуға тиіс нәрселердің кеңістік пен уақыт ішіндегі
өзара жақындығына сүйенеді. Ал мағыналы есте қалдыруға
келетін болсақ, ол материал бөлшектері арасындағы көзден таса,
ішкі логикалық байланыстарына негізделеді, яғни мұндай
естің астарыңда екінші сигналды жүйенің жалпыланған
байланыстары жатады. Осыдан, мағыналы есте қалдыру оның
механикалық түрінен әлдеқайда тиімді келеді. Механикалык
жаттау тиімділгі шамалы, көп еңбектеніп, сан мәрте қайталауды
керек етеді; мұндай жолмен жатталғандар қажетті кезінде еске
түсе бермейтіні де бар. Ал мағыналы жаттау адамды шектен
тыс еңбектерден азат етіп, үлкен де нық нәтижелерге кене-
луіне жол ашады.
