Республикасы Білім және ғылым министрлігі
Тұлғааралық эмоциялық қатынастарды ұйымдастыру мен тіректеу
жүктеу/скачать 1,59 Mb. Pdf көрінісі
|
Ташкенбаева Жалпы психология
- Бұл бет үшін навигация:
- Тұлғаішіндік қызмет.
| Тұлғааралық эмоциялық қатынастарды ұйымдастыру мен тіректеу
қызметі . Басқаларды қабылдау, олармен, сан қилы қатынастар тұлғалықтан іскерлікке дейін жасау кезінде адамдар бірін - бірі бағалап, бір імен - бірі не жағымды симпатия , ұнату, не жағымсыз (антипатия, ұнатпау ) эмоциялық қарым - қатынас орнатады. Заманауи адамдардың әлеуметтік байланыстары тек эмоциялық қатынастар мен шектелмесе де, эмоциялық қатынастар іскерлік, ұжымдық, рөлдік қарым - қатынастарға өз әсерін тигізеді. 4. Тұлғаішіндік қызмет. Адам өз - өзімен іштей, не дауыстап сөйлесіп диалог арқылы арақатынас жасайды. Тұлғаішіндік ортақтасуда адам ойлауының әмбебап тәсілдері болады. Л.С.Выготский жазғандай, жеке қалғанда да адам ортақтасудың қызметін сақтап қалады. Сонымен, біз ортақтасудың түрлерін, қызметтерін қарастырдық. Қарым - қатынас психологиясында көбірек зерттелінген дәстүрлі мәселе - тұлғааралық тікелей ортақтасу. 3. Мақсатына қарай қарым - қатынас психологиясы тұлғааралық ортақтасудың үш түрін ажыратады: императив (бұйрық), манипуляция (айла), диалог (қос үн, қоссөз, қос тіл). Императивтік немесе әміршіл ортақтасу - өз ортақтасу серігінің тәртібі мен іс - әрекетіне бақылау жасау мақсатындағы әсер етудің авторитарлық, директивтік формасы. ортақтасу партнері тек әсер етудің нысанасы, пассив ретінде қарастырылады. Императивтің ерекшелігі, партнерды бағындыру жөніндегі негізгі мақсатының жасырынбай айқын көрініп тұратындығында. Әсер етудің құралдары ретінде бұйрық, талап, әмір, тиым салу, нұсқау пайдаланылады (Отыр! Тұр! Әкел!). сонымен, әміршіл ортақтасу - басқаны өзіне қажетті белгілі әрекетке күштеп бағдарлау. Қоғамдық қарым - қатынастарда иперативтік ортақтасудың өз орны бар. Мысалы, әскери қатынастар, төтенше жағдайлардағы бастық - қызметкер қатынастары, қиын - қыстау, злізала, операция кезіндегі қатынастар. осындай салаларда императивтік ортақтасуды пайдалану нәтижелі әрі қолайлы. Сонымен қатар мұндай ортақтақтасуды мүлде қолдануға болмайтын салалар да баршылық. Ең алдымен ортақтасудың бұл түрін достар және жұбайлар арасында, ата - ана мен бала арасында, тәрбие мен педагогка саласында пайдалану ыңғайсыз әрі нәтижесіз. 50 50 Бұйрық, тим көмегімен ұстаздармен ата - аналар балаға өз сөзін өткізе алады. Бірақ ол сөздерді бала тек сырттай қабылдап орындайды. бала өз еркімен қабылдамаған соң, оның құлағына құйған үлкендердің ережелері, қағидалары, қоғамдық нормалары санасының тез жойылып кететін мазмұны болмақ. Бұйрық түрінде берілген тілектер баланың ішкі құндылығы болаалмайды. Маникуляция, алдап - арбау ортақтасу – жиі кездесетін тұлғааралық ортақтасу түрі, ортақтасу партнерін өзінің жасырын ниетіне бағындыруды көздеген іс - әрекет. Өз мақсатына жету үшін манипулятор ортақтасу партнерін нысана ретінде қарастырады. Манипуляциялық ортақтасу – жүктеу/скачать 1,59 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|