Резюме
Обучение школьников древневосточному изобразительному искусству в кружках
Шынжырбаева А.Д. - Назарбаев Интеллектуальная школа города Алматы химико-биологического направления.
В статье рассматриваются способы изготовления композиций изобразительного искусства и цвета окраски. Ученикам в кружке прилагаются искусство надписи на материалах и формы организации уроков. Также описываются важные материалы про Древне восточное искусство, искусство в Индии, Японии и в Китае, к тому же история и развитие искусства надписи на материалах. Даётся определение на такой вид искусства как батик, а так же направление эстетического воспитания. Виды росписи на материалах объясняются методом изображения на таблицах.
Ключевые слова: кружок, искусство, батик, горячий батик, холодный батик, классический батик, резерв, Древне восточное искусство.
Summary
Learning of schoolchildren in the Ancient East visual arts circles
Shynzhyrbayeva A.D. - Nazarbayev Intellectual school
chemistry-biology direction in Almaty
The article deals with methods of making compositions of fine art painting and chromatics. Students attached to the art of writing on the materials and forms of organization of lessons. Also describes important materials about the ancient oriental art, art in India, Japan and China, moreover the history and development of the art of writing on the materials. We give the definition to this kind of art as batik, as well as the direction of aesthetic education. Types of painting materials are explained by representing on the tables.
Keywords: section, art, batik, hot batik,cold batik, classic batik, reserve, ancient oriental art.
УДК 378(528)
ИСПОЛЬЗОВАНИЕ СРЕДСТВ АРТПЕДАГОГИКИ В ИЗОБРАЗИТЕЛЬНОМ ИСКУССТВЕ
НебесаеваЖ.О. - Докторант КазНПУ им. Абая, Института искусств, культуры и спорта, Кафедры: Теории и методики изобразительного и декоративного искусства
г. Алматы, Республика Казахстан
В статье пишется об искусстве, его влияния на комплексную когнитивную, эмоциональную, поведенческую сферы личности. А также рассматривается междисциплинарный, практико-ориентированный характер артпедагогики, что в полной мере отражает тенденцию к интеграции знаний, характерную для современного гуманитарного познания. В качестве одного из перспективных направлений применения педагогического потенциала изобразительного искусства в контексте артпедагогики видится процесс профессиональной подготовки будущего учителя.
Ключевые слова: артпедагогика, искусство, изобразительное искусство, педагогика, образование.
Казахстан, как интенсивно развивающееся по инновационно- индустриальной модели государство, так же ставит перед собой задачу активного включения имеющегося мощного потенциала молодежи в механизм общественно-экономических преобразований. Однако, объективные процессы, происходящие в мировом пространстве, а также в Казахстане, как его составной части, привели к изменению стандарта успешной социализации студенческой молодежи, изменению социализационных траекторий в системе ценностей, жизненных ориентиров современного студенчества [1]. Это находит выражение в некоторой аполитичности, социальной и психологической незащищенности как следствия неспособности молодых людей адаптироваться к новым социально-экономическим условиям, стремлении решать свои проблемы путями отклоняющимися от нравственных и правовых норм.
Следовательно, задача формирования личности конкурентоспособного специалиста-гражданина, готового к инновационно-творческой деятельности, способного к успешной социализации, результат которого - высокий уровень развития социальной компетентности, является актуальной в контексте потребностей казахстанского общества, В республике эти задачи закреплены в таких основополагающих документах, как Закон РК «Об образовании», Послания Президента Н.А. Назарбаева [2], Концепция государственной Молодежной политики [3], Доктрина Национального единства [4], Стратегия развития образования [5] и др.
Функционирование системы образования в настоящее время рассматривается не только как фундамент для подготовки квалифицированных специалистов, но и как институт социализации, обеспечивающий формирование у молодежи общепринятых установок, ценностных ориентации идеалов, умений понимать и быть понятым. На данном этапе высшее образование, как социокультурный институт, находится в поиске своих фундаментальных оснований, нацеливаясь на развитие личностного, ценностного, творческого потенциала студентов, на их максимальную самореализацию и пользу для общества.
Для будущего деятеля искусства, в силу психологически- профессиональных особенностей, уровень профессиональной подготовки имеет принципиально важное значение как залог успешной, обеспечивающей нормальные условия жизнедеятельности.
Сфера влияния искусства на жизнь человека и человечества поистине безгранична. Благодаря целостному, всеобщему характеру отражения предметов и явлений искусство оказывает влияние на человека целостно, обращаясь к его «Я» как единому началу, а не к какой-либо односторонне развитой способности. О целостности влияния искусства на человека писал выдающийся отечественный психолог Б.М. Теплов: «Искусство очень широко и глубоко захватывает различные стороны психики человека, не только воображение и чувство, что представляется само собой разумеющимся, но и мысли, и волю. Отсюда его огромное значение в развитии сознания и самосознания, в воспитании нравственного чувства и формировании мировоззрения» [6].
Учитель изобразительного искусства в школе должен обладать высокой профессиональной подготовкой, позволяющей развивать у детей эстетический вкус, художественное воображение, активизировать творческую деятельность и вместе с тем формировать практические умения рисования, достаточные для выполнения замысла. Все это ставит новые серьезные задачи перед нашим колледжем в плане всемерного совершенствования подготовки будущих учителей ИЗО. Сложность задач профессиональной подготовки учителя ИЗО определяется прежде всего самой спецификой этой профессии. Можно быть хорошим художником, однако этого, как показывает практика, еще недостаточно для успешной педагогической деятельности. А с другой стороны, невозможно вести качественное преподавание изобразительного искусства в школе, не обладая высокой профессиональной художественной подготовкой. Постоянное совершенствование системы обучения по спецпредметам на отделении «ИЗО и черчение» является для нас актуальной педагогической задачей.
Секрет глубинного действия искусства кроется, прежде всего, в его образности. «Воплощенный художественный образ» (М.С. Каган) выступает основной единицей художественной ткани любого вида искусства. В художественном образе органически соединяются «отражение-оценка -создание нового объекта-диалог». Художественный образ -это своеобразное познавательное отражение художником объективной реальности. Значит, он может быть педагогически использован как непосредственный источник познания объектов, но объектов особых, недоступных прямому наблюдению, например, относящихся к внутреннему миру человека, состояниям окружающего мира, природы (настроение, эмоциональная атмосфера и пр.) Причём источник познания не только пассивного (в роли зрителя), но и активного: познания в художественном действии, в творении образа.
Из сказанного можно предположить, что в педагогическом процессе грамотно подобранные произведения различных видов искусства, вовремя организованное художественное творчество могут стать средствами психофизиологической поддержки учащихся, увеличивая объём и качество умственной работы, усиливая произвольное и непроизвольное внимание, снимая нервно-эмоциональное напряжение, предупреждая утомление, комфортно переключая с одного темпа работы на другой и др.
Психологические аспекты влияния искусства на человека просматриваются как на уровне содержания продукта художественно-творческой деятельности, так и на уровне действия ведущих психологических механизмов при восприятии искусства и при художественном творчестве. Главная содержательная особенность искусства в том, что оно отражает прежде всего внутренний мир человека (субъективную реальность) со всем богатством и разнообразием его состояний, эмоций и чувств, его переживаний и раздумий. Искусствовед, философ А.Я. Зись считал, что процесс художественного творчества есть «царство субъективности, возведенной в квадрат» [7].
Искусство, комплексно затрагивая когнитивную, эмоциональную, поведенческую сферы личности, рациональные и интуитивные, сознательные и бессознательные аспекты психики человека, позволяет решать значительное количество педагогических задач параллельно, обеспечивая целостное включение участников в образовательный процесс.
Итоги анализа исторического и современного опыта использования возможностей искусства в социально-образовательной сфере позволяют сформулировать важные для дальнейшего исследования положения. В педагогической культуре человечества с древнейших времен существуют разные подходы к включению средств искусства в контекст педагогической деятельности:
как специальной подготовки в сфере искусства (художественное, музыкальное, хореографическое, театральное образование);
как средства терапии и коррекции;
как специфического средства решения задач воспитания, обучения, развития, социализации, поддержки подрастающего поколения.
Опыт интеграции педагогики и искусства в культурно-исторической ретроспективе, как правило, предполагал вариативное и целесообразное использование разных видов искусства (музыка, театр, изобразительное искусство, танец и др.), либо их синкретическое единство. Одним из условий достижения, педагогического эффекта действия искусства в продуктивном образовательном опыте становилось свободное самовыражение, спонтанное проявление себя в художественном творчестве, а также предоставление учащимся права самостоятельно смотреть, слушать, чувствовать при восприятии произведения искусства и делиться впечатлениями с другими.
Существующая в современной практике приоритетная тенденция терапевтически ориентированного использования искусства в педагогической деятельности неоправданно сужает педагогический потенциал искусства и направляет его в узко очерченное коррекционно-гармонизирующее русло! Вместе с тем, анализ исторического и современного опыта применения педагогического потенциала искусства позволяет говорить о наличии объективных историко-культурных предпосылок для осознанного применения потенциала искусства в сугубо педагогических целях и формирования артпедагогики как самостоятельного направления педагогической науки, изучающего возможности искусства как средства решения задач воспитания, обучения, поддержки, социализации человека. Артпедагогика носит междисциплинарный, практико-ориентиро- ванный характер, что в полной мере отражает тенденцию к интеграции знаний, характерную для современного гуманитарного познания. В качестве одного из перспективных направлений применения педагогического потенциала искусства в контексте артпедагогики видится процесс профессиональной подготовки будущего учителя в условиях вуза.
Абсатова М.А. Основные факторы воспитания поликультурной личности// КазНПУ им.Абая/Педагогичесике науки/Социальная педагогика, 6.-2011
Послание Президента-Лидера Нации – Н.А.Назарбаева народу Казахстана от 12 января 2012 года//http:www.akorda.kz/ru/page/ page_poslanie-prezidenta-respubliki-kazakhstan-lidera-natsii-nursultana-nazarbaeva-narodu-kazakhstana
Концепция государственной молодежной политики Республики Казахстан.-Астана.-2013// http://www.adilet.gov.kz/ru/node/38994
Доктрина Национального единства.-2001// http://www.centrasia.ru/newsA.phpst=1272599
Cтратегия развития образования Республики Казахстан.Астана.-2014//http://www.akorda.kz/ru/official_documents/strategies_and_programs
Теплов Б. М. Психологические вопросы художественного воспитания / Б. М. Теплов //Известия АПН РСФСР.- 1947.-№ 11.-С. 16-17.
Зись, А. Я. В поисках художественного смысла: избранные работы / А. Я. Зись. - М. : Искусство, 1991. - 348 с.
Түйіндеме
Небесаева Ж.О. – Абай атындағы КазҰПУ Докторанты, Өнер мәдениет және спорт институты, Бейнелеу өнері және сәндік қолөнер теориясы мен әдістемесі кафедрасы, Алматы қ., Қазақстан Республикасы
Бейнелеу өнерінде артпедагогиканың құралдарын пайдалану
Мақалада өнер жайлы, және оның жеке тұлғаға, жан жақты танымдылық мінез-құлқысына, эмоционалдық саласына әсері туралы жазылған. Сондай-ақ, пәнаралық практикалық-бағдарланған сипаты артпедагогикада қарастырылған. Яғни қазіргі заманғы адам танымының сипаттамасымен, толық білім интеграция үрдісі корсетілген.Оқыту тұрғысында артпедагогиканың құралдарын қолдану, перспективалық бағыттарының бірі болашақ мұғалімдерді даярлау процесі ретінде көрінеді.
Түйін сөздер: артпедагогика, өнер, бейнелеу өнері, педагогика, білім.
Summary
Nebessayeva Zh.O. - Doctoral Student KazNPU named after Abai, Institute of Art, Culture and Sports, Departments: Theories and techniques of fine and decorative arts,Almaty, Republic of Kazakhstan, E-mail- gold_15k1@mail.ru
Use of art pedagogy in fine arts
The article is written about art, its impact on the complex cognitive, emotional, behavioral spheres of the person. Also considered interdisciplinary, practice-oriented nature of the art of pedagogy, which fully reflects the trend towards integration of knowledge characteristic of modern human cognition. As one of the promising areas of application of pedagogical potential of art in the process of training of the future teacher the context of art pedagogy is seen.
Key words: art pedagogy, art, fine arts, pedagogy, education.
УДК 327 (574)
ЕСЕПТЕРДІ ӘР ТҮРЛІ ТӘСІЛДЕРМЕН ШЫҒАРУДЫҢ ӘДІСТЕМЕЛІК ТҰРҒЫДАН ТИІМДІЛІГІ
Жумалиева Л.Д.- Абай атындағы ҚазҰПУ 6D010900-Математика мамандығының докторанты
Мұраталиев Ж.C.- Абай атындағы ҚазҰПУ 6М010900-Математика мамандығының 1 курс магистранты
Бірнеше есепті бір әдіспен шығарғаннан,
бір есепті бірнеше әдіспен шығару
әлдеқайда дұрыс болады.
Д. Пойа.
Мақалада есептерді әр түрлі әдістермен шығарудың мәселесі қарастырылған. Авторлар есептерді әр түрлі әдіс тәсілдермен шығару оқушылардың оқу материалын игеруіне және олардың ойлауын дамытуына қандай мүмкіндік беретінін көрсеткен.
Түйін сөздер: есептерді шығару, есептерді шығарудың тәсілдері, түйін есеп, шығару жолдары, есептерді шығару әдістері.
Есептерді әр түрлі тәсілдермен шығару әдістемелік тұрғыдан маңызды және математиканы оқыту процесін жетілдіруге үлкен мүмкіндік береді. Біріншіден, есептерді әр түрлі тәсілдермен шығару жолдарын іздестіру оқу материалын меңгерудегі дидактиканың саналылық және белсенділік принциптерін іске асырудың бірден бір тиім жолы болып саналады. Бір есепті әр түрлі әдістермен шығару барысында оқушылар бұрын орындап жүрген тапсырмалары сапалық деңгейге аусып, жаңа байланыстар мен үйлесімдерді орнайды. Екіншіден, есептерді әр түрлі тәсілдермен шығару барысында оқушылар көптеген теориялық деректерді, тәсілдер мен әдістерді талдай отырып ойлау икемділігін қалыптастыруға және дамытуға жағдай жасайды. Үшіншіден, бір есептің шешімін әр түрлі тәсілдермен шығару процесінде шығармашылық ойлау басым болады да, ол ақыл-ойдың ғана дамуына емес, оқушылардың дүниетанымын анықтайтын адамгершілік қасиеттерін де дамытады. Сонымен қатар, есептерді түрлі әдістермен шығару оқушыларға эстетикалық тәрбие беруге бағытталған. Дәл осы жерде оқушылар өз беттерімен есептердің барынша қарапайым және әдемі шешімдерін тауып, математиканың барлық бөлімдері арасындағы байланыстарды яғни, осы ғылымның әдемілігін көреді.
Есептерді әр түрлі әдістермен шығару сабақты өткізу процесімен барынша үйлеседі. Бағдарламаның қандайда бір тарауын қорытынды қайталауда бірнеше әдіспен шығарылатын және барынша көп теориялық материалды қамтитын есептерді қолдану жөн болады. Мысалы, «Тригонометриялық теңдеулер» (10-сынып) тақырыбы бойынша жалпы қайталау сабағында теңдеуінің барынша көп (10 әдістен кем емес) әдіспен шешіңдер деген тапсырма беру тиімді болып саналады. Осы бір ғана тапсырмада оқушы тек тригонометриялық теңдеулерді шешу әдістерін қарастырып қана қоймай, сонымен қатар тригонометрияның негізгі формулаларын әрі қарай есепті шығару барысында «тосыннан» үшбұрыштардың теңсіздігін, векторларды қолдануға тура келетінін көреміз.
Есептерді әр түрлі әдістермен шығару оқушылардың икемділіктері мен дағдыларын қалыптастыру кезеңінде де өзінің дидактикалық құндылығын кемітпейді. Педагогикалық тәжірибеде сабақ берудің бір түрі, аз ғана есепті бірнеше әдіспен шығаруға негізделген «негізгі немесе түйінді есептерді шығару сабағы» бар екені белгілі.
Келесі мысал, «күнделікті» «Модулі бар теңдеулер» тақырыбы әр түрлі әдістердің, тәсілдердің, идеялардың болатынын көрсетеді. Мұғалім сәйкесінше осы сабақта негізігі есептерді табысты шығаруға мүмкіндік беретін қажетті теориялық материалды алдын ала барынша нақты меңгертуі қажет. Мұғалім есепті шығарудың жолдарын өзі көрсетіп қана қоймай, осы есептің шешу әдістерін оқушыларға белсенді іздеуге жұмылдыру керек. Сонымен қатар, осы қарастырылған әдістердің құндылықтары мен кемшіліктерін қатаңдығы, тиімділігі, қолданылу аясы және т.б. тұрғысынан талқылау маңызды болады.
Мысал 1: Теңдеуді шешіңдер
Шешуі.
I әдіс. Екі модулді ашу үшін келесі 4 жағдайды қарастырамыз:
немесенемесе немесе
немесенемесе немесе
Шешімі жоқ. Шешімі жоқ.
Осылайша, кез келген -теңдеудің шешімі болады.
II әдіс. -1 және 3 сандары сан түзуін үш интервалға бөледі, олардың әрқайсысында модуль астындағы өрнектің анықталған таңбасы болады. (cурет-1)
Сурет. 1 Сурет. 2
Алынған әр аралықтағы теңдеудің шешімін табамыз:
немесенемесе
Шешімі жоқ. Шешімі жоқ.
III әдіс. Сандық түзуден координаталары (х) болатын және (-1), (3) екі нүктесіне дейінгі арақашықтығының қосындысы 4 тең болатын нүктелерді аламыз. Демек, кез келген үшін болатыны анық. (cурет-2).
IV әдіс. Бастапқы теңдеуді келесі түрде жазамыз:
Бұл теңдік жүйелер шарты орындалғанда ғана мүмкін болады.
осыдан шығатыны
V әдіс. Бастапқы берілген теңдеудің екі жағыда теріс болмағандықтан, оларды квадраттағада оған теңдеуді аламыз
Енді түрлендірулер орындап:
Модульдің анықтамасынан соңғы теңдік орындалады, егер яғни (cурет-3).
Сурет. 3 Сурет. 4
VI әдіс (графиктік). Бастапқы берілген теңдеуді келесі түрде жазып аламыз:
Cодан кейін функциялардың графиктерін кескіндеп (сурет-3) олардың ортақ нүктелернің абциссасын белгілейміз. Функция графиктері аралығында беттесетінін көреміз.
VII әдіс(графиктік). және функцияларының графиктерінің ортақ нүктелерінің абциссасын табамыз. Бірінші графикті кескіндеу үшін абциссасының
Графиктен (cурет-4) көрініп тұрғандай, ізделініп отырған мәндер
«Квадрат теңдеулер» мектеп алгебра курсының маңызды тақырыптарының бірі екені белглі. Көптеген мазмұнды есептердің шығарылуы квадрат теңдеулерді шешуге келіп тіреледі. Теңсіздіктерді шешу, функцияларды зерттеу (функцияның нөлдерін, экстремум нүктелерін, өсу және кему аралықтарын табу), ең үлкен және ең кіші мәндерді табу есептерін шығару және т.б. жағдайларда квадрат теңдеулерді шеше білу қажеттігі туындайды. Сондай-ақ тригонометриялық, көрсеткіштік және логарифмдік теңдеулерді, физикада және техникада, геометрия курсының есептерін алмастыру тәсілімен шешкенде квадрат теңдеулерге келтіріледі. Мектеп оқушыларына «квадрат теңдеулерді» шешудің мынадай әдістерін көрсетуге болады.
Мысал 2: Теңдеуді шешіңдер
I әдіс. Теңдеудің сол жақ бөлігін көбейткіштерге жіктеу.Сәйкесінше, теңдеуін аламыз. және сандары теңдеуінің түбірлері болып табылады.
II әдіс. Толық квадратқа келтіру. Берілген теңдеудің сол жақ бөлігін толық квадратқа келтіреміз. Ол үшін өрнегін төмендегідей жазып аламыз: Алынған өрнектің бірінші қосындысы х-тың квадраты, ал екінші қосындысы х пен-тің екі еселенгені. Толық квадрат алу үшін қосу керек. Сонда . Енді теңдеудің сол жағын түрлендіреміз. Берілген теңдеуге қосып, алып тастаймыз. Сонда шығатыны: Сонымен, берілген теңдеуді былайша жазуға болады: ,
Яғни, және
III әдіс. Квадраттық теңдеулерді формула арқылы шешу
теңдеуін шешейік.
Бұл жерде . . Жауабы:
IV әдіс. Виет теоремасын пайдаланып теңдеулерді шешу
теңдеуін шешейік. келтірілген теңдеудің түбірлері Виет теоремасын қанағаттандырады.
Ол былай беріледі: болғанда, Бізде болғандықтан, Виет теоремасы мынандай болады:
Егер берілген теңдеудің бос мүшесі оң болса, онда теңдеудің таңбалары әр түрлі екі түбірі болады. Яғни, болса, модулі бойынша үлкен түбірі оң, ал болса, онда теріс болады. Осыдан
V әдіс. Теңдеуді «асыра лақтыру» әдісімен шешу
квадрат теңдеуін қарастырайық. Екі жақ бөлігін де а-ға көбейтіп, теңдеуін аламыз. болсын, онда болғанда теңдеуіміз берілген теңдеуге мәндес мынадай түрге келеді:Оның түбірлерін Виет теоремасы арқылы табамыз.
Мысал 3: теңдеуін шешейік. 2 коэффициентін бос мүшеге асыра лақтырып, мынадай теңдеу аламыз:. Виет теоремасы бойынша: . Бұдан
VI әдіс. Квадрат теңдеулерді графиктік тәсілмен шешу
Егер теңдеуінде екінші және үшінші мүшелерін теңдіктің оң жағына өткізсек, онда болады.
және функцияларының графиктерін саламыз (5 сурет).
Бірінші функцияның графигі – төбесі координаталар бас нүктесінен өтетін парабола, ал екінші функцияның графигі – түзу. Егер: 1) түзу мен парабола екі нүктеде қиылысса, қиылысу нүктелерінің абциссасы берілген теңдеудің түбірлері болады; түзу мен парабола жанасса (бір ғана ортақ нүктеде), онда берілген теңдеудің бір ғана түбірі болады; түзу мен парабола қиылыспаса, онда берілген теңдеудің түбірі болмайды.
Мысалы: теңдеуін шешейік (6 сурет).
, және функцияларының графиктерін саламыз. Графиктен көрініп тұрғандай, түзу мен парабола нүктелерінде қиылысып тұр. Демек, бұлар берілген теңдеудің түбірлері болады.
Жауабы:
Бұл қарастырылған мысалдардағы есептерді әр түрлі әдістермен шығара отырып оқушылар тақырыпты терең меңгеретінін, сонымен қатар, квадрат, модулі бар теңдеулерді шешудің барлық әдістер қолданыс тапқанда оқушылардың пәнге деген қызығушылығы мен логикалық ойлау қабілеттері артатынын көреміз.
1 Крупич В.И. Теоретические основы обучения решению математических задач.-М.: Просвещение, 1992 .
2 Титаренко А. М. 6000 задач по математике от простейших до олимпиадных. –М.: Eksmo Education6 2007 г.
3 Худобин А.И. Сборник задач по алгебре и элементарным функциям. Пособие для учителя. Изд. 2-е. - М.: Просвещение, 1970.
Достарыңызбен бөлісу: |