Резюме Методическое эффективность решения задач разными способами

В статье поднимается вопрос о целесообразности решения задач разными способами. Авторы показывают, каким образом применение различных методов и приемов влияет на усвоение учебного материала и способствует развитию мышления учащихся.

In article the question of expediency of the solution of tasks is brought up in the different ways. Authors show how application of various methods and receptions influences assimilation of a training material and promotes development of thinking of pupils.

ӘОЖ 373.5.091.398:51(574)

Тарихи есептер де дәл осындай суреттерді көз алдымызға елестетеді. Шынында да көне мәдениет пен әдеби туындылар, ең алдымен халық жиналған думанды сауықта, ойын-той үстінде дүниеге келіп, көптің игілігіне айналған. Оны бүгінгі және болашақ ұрпақ халық есептерінің адам еңбегінің жемісі, халықтың фантастикалық ой-құбылысының көрінісі, дүниені танып білуге талпынысының нышаны ретінде келгенін, оның бар өмірдің бастамасы, халықтың әлеуметтік-экономикалық өмірінің айнасы екенін білуге тиіс.

Сағат тілі тәулігінде неше рет тікбұрыш жасайды? «Уақыт» есебі

Әжемнің үйінде мен дүйсенбі, сейсенбі, сәрсенбі және бейсенбі болдым, ал інім сәрсенбі, бейсенбі, жұма және сенбі күндері болды. Біз әжеміздің қасында неше күн болдық? «Інім екеуміз» есебінің математикалық моделі

Бір қарияның үш ұлы болыпты. Қартайғанда малын еншіге бөліп бергісі келіп, 12 жерден қазық қағады да, бірінші қазыққа 1 қой, екіншіге 2 қой, үшіншіге 3 қой, осы ретпен он екіншіге 12 қой байлайды.

Балаларына «осында байланған қойларды үшеуің тең бөліп алыңдар», - дейді.

- Әрқайсысыларың төрт қазықтағы қойды ағытып алсаңдар, еншілерің тең болады,-дейді қария. «Құлтты қазықтар» есебінің математикалық моделі

(1+2+3+4+5+6+7+8+9+10+11+12):3=26

Сегіз бұрыш болсын сыртқы формасы.

Отыз шаршы кілем болсын ортасы.

Төрт қабырға төрт шаршыға бөлінсін.

Ортадағы төрт төреші кедергісіз көрінсін.

Екі шаршы қабырғада жайғасқан,

Ағайын мен жекжат орны әу бастан.

Төргі шаршы төрелер мен билерге,

Төменгісі, шабармандар, сендерге.

Төрт жағында төрт қиықта ас тұрсын,

Әр бұрышы ыңғайлы боп бас тұрсын.

Жүз жиырма екі болсын 4 шаршының ауданы

Сонда түгел келгендері жайғассын.

Өзің ойлан енін, бойын кілемнің.

30. 
    кілем – палуандар белдесу үшін әзірленген алаң. Есепке негізінен үш шарт қойылған:
    

1. 
   сыртқы пішіні сегіз бұрыш болсын;
   
2. 
   кілемнің ауданы 30 шаршы болу керек;
   
3. 
   кілемнің қарама-қарсы қабырғаларына салынған төрт шаршының аудандарының
   

Бір топ қаз ұшып барады, оларға бір қаз қарсы ұшып келе жатып: «Жүз қазға бір сәлем!» - депті. Топ қаз оған былай деп жауап беріпті: «Жоқ біз жүз емеспіз! Егер бізге тағы осынша қосылса, тағы соның жартысындай, тағы соның ширегіндей, оның үстіне сен қазым, бізге қосылсаң, біз тура жүз қаз боламыз». Олар қанша болған еді?

Жағдайлар	Шамалар
	Бір топ қаз	Дәл соншама қаз	Жартысы	Ширегі	Барлық қаз саны	Олар қанша болған
Бір топ қаз	х	+х			100	?
Бір қаз				+1

Қорыта айтқанда оқушылардың логикалық ойлау, есте сақтау қабілеттерін дамытып, пәнге деген қызығушылығын арттырады, оқушыларға есепті шығару жолдарын меңгертеді, қолайлы тәсілдерді өздігінен табуға үйретеді. Қазақ Халқының байырғы өлшемдері туралы түсініктер береді, математикалық білімді күнделікті өмірде, нақтылы жағдайда қолдана білуге баулиды. Қазақтың байырғы есептерін күнделікті сабақтарда көп қолданса, мектеп математикасының маңызы кеңейе түседі.

1. 
   Елубаев С. Қазақтың байырғы қары есептері. – Алматы, «Қазақстан», 1996ж.
   
2. 
   Бидосов Ә. «Математиканы оқыту әдістемесі» //Алматы, «Мектеп» 2003ж.
   
3. 
   Нұғысова А. «Болашақ математика мұғалімдерін оқушылардың есеп шығару іскерліктерін қалыптастыру жұмысына дайындау» // Алматы, «Ғылым», 2002ж.
   

Научный руководитель: М.Т. Искакова – к.п.н. доцент кафедры методика преподавания математики, физики и информатики КазНПУ имени Абая

Статья посвящена вопросам развития мышления учащегося посредством казахских народных

задач. Присутствие в условиях задач исторических фактов, местных особенностей, традиций вызывают у учащихся интерес и стремление к решению этих задач.

Ключевые слова: математика, методика преподавания математики.
Summary

Marzhan Tolymbekbayeva – 1^st course master specialty of mathematical

Scientific supervisor: M.T.Iskakova – k.h.s., professor of chair mathematical, KazNPU named after Abai.

The article is dedicated to pupil brain building through solving Kazakh national problems. Historic

evidences, local specifics, local traditions which are present in problems arouse pupils interest in solving them.

Keywords: mathematics, methods of teaching mathematics.


ӘОЖ 373.5
ТЕҢСІЗДІКТЕРДІ ИНТЕРВАЛДАР ТӘСІЛІН ҚОЛДАНЫП

ШЕШУГЕ ҮЙРЕТУ

Толымбекбаева Меруерт – Абай атындағы ҚазҰПУ, 6М010900 – «Математика» мамандығының 2-курс магистранты

Ғылыми жетекші: М.Т. Искакова – п.ғ.к. Абай атындағы ҚазҰПУ математика, физика және информатиканы оқыту әдістемесі кафедрасының доценті
Мақалада мaтeмaтикaны оқытyдың әpбіp кeзeңіндe оқyшылapдың пpоблeмaлық мaтepиaлдapды  оқып үйpeнyі, олapдың кypcты оқып үйpeнгeндe қaбылдaғaн тepeң дe бepік білімдepінe, іcкepліктepінe жәнe дaғдылapынa бaйлaныcты мәселелер қозғалады. Математикада теңсіздіктерді интервалдар тәсілін қолданып шешу есепке деген ынтасын, қызығушылығын арттырады.

Түйін сөздер: теңсіздіктер, интервалдар әдісі.
Қазіргі уақытта орта мектептердің негізгі міндеттерінің бірі – оқушылардың шығармашылық ойлау қабілеттерін анықтау және оларды дамыту проблемаларын шешу болып табылады. Математикада теңсіздіктерді интервалдар тәсілін қолданып шешу есепке деген ынтасын, қызығушылығын арттырады.

Егер болса, онда есептің шешуі – жауабы қай аралықта жататындығы. Мұғалім, осы есепті шығарту алдында өзіне-өзі сұрақ қоюы мүмкін болар! Қандай тәсілмен оқушыларды ойландыруға және қалай тестілеуге үйретуге болады? Теңсіздікті түсіндіргенде интервалдар әдісімен шешіп көрсетіп, оқушылардың ойлау қабілеттерін дамыту үшін мұғалім алдымен теңсіздіктерді дәлелдеу ұғымымен шатастырмау керек. Егер теңсіздіктерді дәлелдеуде оның құрамына енетін барлық айнымалылардың мүмкін мәндерінде берілген теңсіздікті дәлелдеу керек болса, онда теңсіздікті шешу принципі бұдан да өзгеше. Оның кұрамындағы айнымалылардың барлық мәндерін табу керек. Айнымалының теңсіздікті қанағаттандыратын мәндерін оның шешімдері деп атаймыз.

жауабы:

жауабы:

жауабы:

жауабы: шешімі жоқ.

жауабы:

жауабы: шешімі жоқ.

6. Теңсіздікті шешіңіз:

Шешуі:

жауабы:

Шешуі:

жауабы:

жауабы:

жауабы: 3; 4; 5.

Шешуі:

болғандықтан берілген теңсіздіктер жүйесі мына теңсіздіктер жүйесімен мәндес:

жауабы: 2; 3; 4; 5.

12. Теңсіздіктер жүйесін шешіңіз.

жауабы:

Берілген жүйе мына жүйемен мәндес:

жауабы:

14. Теңсіздікті шешіңіз:

осы теңсіздіктерді шеше отырып, аламыз. Берілген теңсіздіктің оң жағындағы бөлшектің бөлімін былай түрлендіруге болады:

Жоғарыда көрсетілгендей , теңсіздігі де орындалуы қажет, демек теңсіздіктің шешімі болады.

жауабы:

Қорыта айтқанда, оқушылардың математикалық ойлау қабілетін дамытудың бірден бір жолы тікелей ізденуімізге байланысты екені рас. Балаға не берсең де соны алады.

Біз, бір ғана оқулықпен шектелмей, қолдағы бар мүмкіндіктердің бәрін пайдаланып, өз бетімізше ізденіп, оны толықтырып, кеңейте түсейік!

Кітап – ғылымға бағыт берудің негізгі құралы, ал оны жаңартып, толықтырып отыру қазіргі уақыттың талабы. Ол баршамызға ортақ, борышты ісіміз деп есептейміз.