7-бөлім. АДАМЗАТТЫҢ ЖАҺАНДЫҚ МӘСЕЛЕЛЕРІ
КАРТОГРАФИЯ
Сабақтың тақырыбы
|
132-133. Жаһандық мәселелердің картографиялық
әдістері
|
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу
бағдарламасына сәйкес)
|
10.2.1.1 Тақырыпқа сәйкес картографиялық зерттеулер әдістерін қолдану
|
Сабақтың мақсаты
|
Барлық оқушылар: Тақырыптық карталар мазмұнын оқиды.
Оқушылардың көпшілігі: Карта аңыздарын құру ерекшелігін анықтайды.
Кейбір оқушылар: Тақырыпқа сәйкес картографиялық зерттеулер әдістеріне (шаруашылық географиясы) баға береді.
|
Бағалау өлшемдері
|
Тақырыптық карталар мазмұнын оқиды;
Карта аңыздарын құру ерекшелігін анықтайды;
Тақырыпқа сәйкес картографиялық зерттеулер әдістеріне баға береді.
|
Тілдік мақсаттар
|
Оқу дағдысы: тақырып мазмұнынан негізгісін белгілеп алып оқу
Жазу дағдысы: диаграммаларды құру. Диаграммаларды құру және оқу дағдылары
Негізгі тірек сөздер тізбегі: деректерді көзбен шолу, ақпараттық графика, графикалық интерфейс, картограмма, картодиаграмма, гистограмма, оқшаулау
|
Құндылықтарды қалыптастыру
|
Экологиялық тәрбие (табиғи ресурстар мен қоршаған ортаға ұқыпты қарау).
Ынтымақтастыққа баулу (оппоненттердің пікірін тыңдау және қабылдау қабілетін қалыптастыру арқылы).
|
Пәнаралық байланыс
|
Биология, экономика
|
Тақырып бойынша алдыңғы
білім
|
Жалпыгеографиялық зерттеулер түрлері
|
Сабақтың барысы
|
Сабақтың жоспарланған кезеңдері
|
Сабақта жоспарланған жаттығулардың түрлері
|
Ресурстар
|
Сабақтың басы 10 мин
|
Ұйымдастыру сәті. Сыныпта жағымды ахуал құру, эмоциялық көңіл күй.
«Калейдоскоп». Педагог топқа ұсынылған бір сөз тіркесінен (геосфера түрлері) шектеулі уақыт ішінде мүмкіндігінше көп сөз құрастыруды ұсынады. Көп сөздерді ұсынатын команда жеңеді. Бұл әдіс сабақтың басында эмоциялық шиеленісті жояды және
|
|
|
топта балаларға жылдам командалық рух табуға және сабаққа көңіл бөлуге көмектеседі.
- Ал енді топтарға бөлуге кірісеміз, парталарда түрлі түсті тас жатыр. Мен сендерді тастың түсіне байланысты топтарға бөлемін.
Сыныптарды топтарға бөлу. Коллаборативті орта жасайды.
Үй тапсырмасын тексеру.
«Ыстық орындық» стратегиясы Оқушылар зерттелген тақырып бойынша сұрақтар құрастырады және оларды қаптарға салады, содан кейін оқушы«ыстық» орындықта отырған сұрақтарды қаптан тартады және оларға жауап береді. Егер оқушы жауап беруге қиналса, сынып көмектеседі.
Сұрақтар мысалдары:
1. Экологиялық жүйе қалай және қайда қолданылады?
Дескриптор:
Экологиялық жүйе нені білдіреді?
Үш дәлел келтіреді, географиялық деректер базасын құру қажет.
Шаруашылық салаларын салыстырады.
ҚБ. Мұғалімнің кері байланысы
|
|
Сабақтың ортасы 25 мин
|
Тапсырманы орындауға нұсқау:
Жұмыс нәтижелерін картаның қысқаша аннотациялық сипаттамасы және оның легендасын құру сызбасы түрінде ұсыну. Аннотация мәтіні логикалық, толық, әдеби тілде жазылған болуы керек:
Картаның атауын және шығу деректерін (шыққан жылы мен орны; картаны дайындаған ғылыми және өндірістік ұйымдардың атаулары; карта авторларының тегі; жасау көздеріне нұсқау және басқа мәліметтер
Картаның математикалық негізін анықтау (масштабы және картографиялық проекция).
Географиялық негіздің ерекшеліктерін сипаттау (осы тақырыптық картаның географиялық негізін құрайтын жалпыгеографиялық карта элементтерін қарастыру).
Тақырыптық мазмұнның ерекшеліктерін сипаттау:
картада бейнеленген қандай табиғи немесе әлеуметтік-экономикалық нысандар оның тақырыбын ашады;
қандай сапалық және сандық
|
Геосфералардың әсер ету және өзгеру бағыттарын анықтайды.
Әрбір топ технологиялық картада ұсынылатын мәселелер бойынша геосфералардың бірін қарастырады.
|
|
сипаттамалары
осы нысандар мен құбылыстар картада көрсетілген;
нысандар мен құбылыстарды картографиялық бейнелеудің қандай тәсілдері қолданылды;
картографиялаудың әр әдісі үшін қандай безендіру құралдары пайдаланылды.
5. Картаның легендасын мұқият зерттеу және оның түрін анықтау:
жергілікті жердің экономикалық ерекшеліктерінің жекелеген элементтерінің біржақты сипаттамасы бар қарапайым аңыздар; сандық немесе сапалық көрсеткіштерді пайдалану;
осы құбылыстың ғылыми таксономиялық жіктелуіне негізделген типологиялық аңыздар;
аумақтың экономикалық ерекшеліктерінің екі немесе бірнеше құрамдас бөліктерін, сондай-ақ әрқайсысын өз көрсеткіштерінде көрсететін кешенді аңыздар;
табиғи жағдайларды, экономикалық нысандарды, олардың байланыстарын, жалпы немесе топтар бойынша қатынастарды көрсететін күрделі немесе синтетикалық легендалар, нысандар мен құбылыстардың жекелеген сандық көрсеткіштерін көрсетпей.
Легендаларды құру ерекшеліктерін белгілеу – мәтіндік сипаттамалар түрінде; сипаттамаларды көлденең және тігінен орналастыра отырып кестелік түр; жіктеу бөлімшелерін қаріппен немесе өзге әдіспен бөлу; абсолюттік және шартты шәкілдерді, үздіксіз немесе сатылы пайдалану. Легенданың түс және штрихтік безендірілуін сипаттау, қолданылған графикалық әдістерді (мысалы, зәйтүн түсінің жұқа сызықтары; түрлі сурет сызықтары және көлбеу бұрышы) бөліп көрсету.
Карта легендаларын құру сызбасын алып тастау.
Картаның жабдықтау элементтерін және аумақтың қосымша сипаттамасының элементтерін анықтау (шеңберде және негіздемелік ресімдеуде бар картографиялық тордың тығыздығы туралы мәліметтер, масштабтың түрлері, мәтіндік, кестелік деректердің, қосымша карталардың, профильдердің, диаграммалардың, т.б. бар болуы).
|
|
|
9. Картаның орналасуын сипаттау (картада қабылданған картографияланатын аумақтың, оның шегараларының, картаның шеңберіне қатысты орташа меридианның, олардың
оңтайлы нұсқаға сәйкестігіне талдау жасау).
|
|
Сабақтың соңы 5 мин
|
|
Достарыңызбен бөлісу: |
