Оқушылар сөздік қорларын қолдана отырып, қарапайым мәтіндер, өлеңдер құрастырады.
Құндылықтарды
дарыту
Сыйластық
Еңбек және шығармашылық
Жауапкершілік
Пәнаралық
байланыстар
дүниетану,математика.
Алдыңғы меңгерілген білім
5-бөлім оқушылардың 54-сыныпта және 5-бөлімде алған білімдеріне негізделіп құрылған. Оқушылар бағытталған және бірлесіп жазу әдістерімен таныс болып, әңгімені ретімен айта білуі тиіс.
Сабақбарысы
Сабақтың
жоспарланған
кезеңдері
Сабақта жоспарланған іс-әрекет
Ресурстар
Сезіммүшелерініңсуреттері
Сабақтың
басы
Ұйымдастыру кезеңі. Психологилық ахуал.Оқушыларды шеңберге шақыру.
-Балалар, күннің шуағын көргенде сендер не сезесіңдер?
- Көңілің көтеріледі. Күнге қуанамыз. Күн бізге жылу береді. Сәулесін төгеді. Күн шыққан кезде жарық болады.
-ОСЫ КҮННІҢ ШУАҒЫ БІЗГЕ ДЕ ТҮСІП ТІЛЕК ЖОЛДАПТЫ.
-СОНДЫҚТАН, бәрің бір-біріңіздің қолдарыңыздан ұстап, тақтада жазылған тілекті оқып шығыңдар. Арайлап шықты жаңа күн
Шуағын шашып баршаға
Кәне досым, күлімде
Шаттық орнасын жүзіңде
Сыныпта жақсы көңіл-күй орнатып, балалардың назарын сабаққа аудару. Оқушылар жұпта тұрып, бір-біріне сәттілік тілейді.
Қызығушылықты ояту.Мына сурет бойынша не айтуға болады? Оқушылардың жауаптарын тыңдау.
Сабақ
ортасы
Оқушылардың жаңа сабаққа деген қызығушылығын арттырумақсатындаойшақырусұрақтарынқояды:—Ба- лалар, Ғ.Мүсірепов жайлы не білесіңдер? Оның қандай шығармалары бар?
4. Сергіту сәті. Күнделікті сергіту жаттығуын жасатады.
Шығармадағы оқиға орны– Гурьев қаласы. (Атырау қаласы).
Қазақ солдаты - роман
Қазақ солдаты – Ғабит Мүсіреповтің 1945 жылы «Қазақ батыры» деген атпен жарыққа шыққан, 1950 жылы қайта өңделіп, толықтырып жазылған романы.
Қысқаша мазмұны
«Қазақ солдаты» романы майдан шындығы туралы көрініс тапқан патриоттық тақырыптағы туынды. Бұл шығарма бүкіл қазақ әдебиетінің проза саласында екінші дүниежүзілік соғыс тақырыбына арналған тұңғыш туынды және жазушы Ғабит Мүсіреповтіңтұңғыш романы. Шығарма қазақ әдебиетіндегі соғыс тақырыбында жазылған таңдаулы шығармалардың санатынан лайықты орнын алған аса елеулі еңбек болды. Соғыс кезіндегі халықтың басқыншыларға қарсы патриоттық сезімі мен күресін шынайы бейнелеген романда жазушы өзіндік шығармашылық өрнекпен отты жылдардың көркем шежіресін жасады. Нақтылы кейіпкерлердің жинақталған бейнесі арқылы бүкіл халықтың, елдің ерлік бітімін көрсетті. Сонымен қатар романда тұңғыш рет әр түрлі ұлттағы Халықтардың бауырмалдық достығын көрсетілді. Жауынгерлердің өшпес ерлігі, еліне, жеріне деген патриоттық сезімі сипатталды. Романның бірінші бөлімінде Қайрош Кеңестік тәрбие көрген азамат, оның жастық шағы, өсіп, ер жетуінде өмірде жолын тауып, оқу іздеп қалаға қашуы айқын бейнеленеді. Соғыс кезіндегі жауынгерлердің өмір шындығы ғана емес, сонымен қатар қарапайым халықтың тұрмыс-тіршілігінен көрініс береді.
Кейіпкерлер:
Қайрош – романның басты кейіпкері. Ол - Кеңес Одағының батыры Қайырғали Смағұлов болып табылатын Қайрош Сарталиев. Ол 1941 – 45 жылдардағы соғысқа бастан-аяқ қатысып, Кеңес Одағының батыры атағына ие болған адам. Романда өзінің батырлығымен, ержүректілігімен, қайтпас қайсар мінезімен ерекшеленеді. Ол тек шыншылдықты, әділдік пен адалдықты қалайтын жауынгерлердің бірі. Ол туған жері есіне түскен сайын қанаттанып, көкке жүзгендей болады. Алайда соғыс оның өмірінде үлкен із қалдырады. Содан бері ол Қайрош Сарталиев алған бетінен қайтпайтын, бірбеткей жан болып қалады.
Шеген – дене бітімі сымбатты келген Қайроштың алғаш қалаға келгендегі достарының бірі.
Бораш - өнерге жаны жақын, әсемдік атаулыға құштарлығы жоғары Қайроштың достарының бірі.
Анасы , Мария, апай, милиционер, базаршы әйелдер. Композициялық құрылымы: 1. Шығарманың басталуы – Қайроштың қалаға қашуы 2. Шығарманың байланысы – Қайроштың Шегенмен, Борашпен танысуы, достасуы 3. Шығарманың дамуы – Тамақ табу үшін базар халқына өнер көрсетуі 4. Шығарманың шиеленісуі – Милиционердің балаларды қууы. 5. Шығарманың шарықтау шегі - Қайрошты балалар үйіне тапсыруы. 6. Шығарманың аяқталуы – Қайырғалидің балалар үйінде қалуы, оқуға ниет білдіруі
Қабілеті жоғары оқушыларға топтық жұмыс барысында сурет бойынша сұрақтар дайындауға тапсырма беру
Қабілеті орта оқушыларға дайын сурет беріп,сол бойынша әңгіме құрастыру.
Бағалау – оқушылардың материалды меңгеру деңгейін тексеру жоспарыңыз?
Егер төмендегі жетістік критерийлерін орындаса, оқушы оқу мақсатына жетеді
мәтіннен көп мағыналы сөздерді таба алады және оны сөйлеу барысында
орынды қолданады;
мәтіндегі сөздер мен сөз тіркестерінің мағынасын түсінеді.
Топтық тапсырмада жауаптарын бақылау арқылы оқушылардың диалогқа қандай дәрежеде қатысқанын бағалау. Осы деректер келесі талқылауларды жоспарлауда қолданылады.
Денсаулық және қауіпсіздік техникасы
ның сақталуы
Сабақ бойынша рефлексия
Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары дұрыс қойылған ба? Оқушылардың барлығы ОМ қол жеткізді ме?
Жеткізбесе, неліктен?
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі:
Мектеп:
Күні:
Мұғалімнің аты-жөні :
Сынып: 5
Сабақ 167-18
Қатысқандар:
Қатыспағандарсаны:
Сабақ тақырыбы
Бала Қайроштың қалаға кетуі
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтемеу)
5.2.1.2 оқудың түрлерін (буындап оқу, жиі кездесетін сөздерді тұтас оқу, түсініп оқу) қолдану
оқудың түрлерін (буындап оқу, жиі кездесетін сөздерді тұтас оқу, түсініп оқу) қолданып сұрақтар құрастырып,жауап бере алады.
Кейбір оқушылар:
оқудың түрлерін (буындап оқу, жиі кездесетін сөздерді тұтас оқу, түсініп оқу) қолданып сұрақтар құрастырып,жауап беріп,өз ойын дәлелді түрде түсіндіреалады.
Оқушылар бір-бірімен қол алып, амандасады. Бір-біріне жақсы тілек- тер айтады.
Үй тапсырмасын тексереді. Кемшіліктерді анықтайды, түзетеді, бағалайды.
Тапсырманы айтады, тақырып бойын- ша сұрақтарға жауап береді.
Сабақ ортасы
Оқушылардыңжаңасабаққадегенқызығушылығынарттыру мақсатында шығармадан үзінді оқиды, ой шақыру сұрақ- тарынқояды:—Балалар,Қайрошжайлынеайтасыңдар?
Кейіпкердісипаттапберіңдерші. Кластерқұрғызады
Шығармадағы басты кейіпкер – Қайрош (Қайырғали Смағұлов) - өмірде болған адам.
Әкесінен ерте айырылған Қайырғалиды анасы Биғайша өзі өсіріп, жастайынан білім алуға құштар оның жолына еркіндік береді. Оралда оқып, елге оралған Қайырғали 1939 жылы әскер қатарына шақырылып, сол жақтан Отанын жаудан қорғауға соғысқа аттанады. Ал 1943 жылы қарашада Керчь түбіндегі майданда көрсеткен ерен ерлігі үшін Қ.Смағұловқа Кеңес Одағының Батыры атағы беріледі. 1945 жылы елге оралады. Өмірінің соңғы күніне дейін жас ұрпаққа білім берген батыр аға республикамыздың өзге аймақтарында жазушы Ғ.Мүсіреповтің "Қазақ солдаты" романының бас кейіпкерінің прототипі ретіңде жастармен кездесіп, олардың жүректерінде Отанға деген сүйіспеншілік пен адамгершілік деген зор қасиеттің ұялауына себепкер болды. Біз танысқан «Жаңа достар» әңгімесінен бала Қайрош, бақташы Қайрош, оқушы Қайрошты көреміз.
Түсінік тексеру:
Сұрақ жауап
Шығарма оқиғасы кімнің атынан баяндалады?
Роман қай кездегі өмірді суреттеп отыр?
Қайрош қалаға кіммен және неге қашып келеді?
Жайық өзені, Каспи теңізі көріністері мен Қайроштың көніл күйінде қандай ұқсастық бар?
Шеген мен Бораштың сыртқы кескін – келбетін, мінез – құлқын, іс – әрекетін, тұрмыс – жайын суреттейтін көріністерді мәтіннен табыңдар. Шегеннің портретін ашу үшін жазушы қандай теңеулерді қолданған?
Шеген Қайрошқа неліктен сеніммен қарайды, оған қандай қамқорлық жасалы, қандай шарт қойды? Балалар күнкөріс жолында не істеді?
Қайрош балалар үйіне қалай әікелінді?
Қайрош ана құшағында қандай шаттық сезімге бөленді?
Қайрош шешесімен бірге ауылға қайтып кетпей, неге балалар үйінде қалды? Ол нені арман етеді? Апасы оған қандай аманаттар тапсырды?
Шығарманы ең басты – басты мәселелер бойынша бөлімге бөліп, әр бөлімге лайық ат қойыңдар.
Шығармада жазушы қолданған мақал – мәтелдерді дәптерлеріңе теріп жазыңдар. Осы нақыл сөздердің оқиғаға қандай қатысы бар екенін анықтаңдар.
Кейіпкерлердің сөздерін табу :қай кейіпкердің сөзі екенін анықтаңдар. Шығарма кейіпкерлерінің сөзі. 1.«Анау ағасы, мынау інісі екен...» деген ойдың келуі-ақ мұң екен, Айдаш есіме түсіп кетіп, жалғызсырай бастадым. Иегім кемсеңдеп, бет-аузым бұзыла бастады. 2. «Қайырғали, Қайрөш, Қайрушке» деп, орысша-қазақша оңды-солды бұрмалап көрді де: - Атың ат емес екен.... Сендей жеке батырға түк лайығы жоқ.... Бүгіннен бастап Костя боласың! 3.- Уай, мынауың болмайды, -деді, түсінемісің дегендей көзіме қадала қарап.- Ең алдымен адамға бас керек. Онсыз өмір оған молданың көрінен де қараңғы болады. 4. – Соқаның үстіне құлап түстім.... Шеген ағам жазды ғой әйтеуір.... енді бір айда жүруге жарайсың дейді..... Балық майынан жазылды. Тіпті жазылып калып еді, әнеугүні «дегдом» ұстап ала жаздап, содан қашқанда тағы бүлдіріп алдым,-деді. 5. – Сенің ешбір жерің ауырған жоқ. Өтірік бақырасың! 6. – Қарағым-ау, өзің оқу іздеп келіп, қайдағы бәлеге қайдан кез болып кеттің, ә! Көшеде мені бір көрмедің бе? Аға, оқу іздеп келіп ем десең ғой, мен сені тұп-тура детдомға апарып тапсырамын. Әй, ақымақ бала!.... Шешеңе де хабар берем.... Оқуға да кіргізем, 7. –Көресіз бе, балаңыз қандай ақылды. Оқу оқығысы келеді, Тыңдалым. Оқылым. Жаңа сөздерді тыңдайды, қайталайды.
Айтылым. Дұрыс айтылуымен ауызша жаттығу жүргізеді.
Айтылым. Сұрақтарға жауап береді.
Жазылым. Диаграмма жасайды,шағын мәтін құрап жазады.
Оқулықтағы 8-тапсырманы орындатады.
Айтылым. Суреттегі кейіпкерлерді айтады.
«Батырлар» сөзіне кластер құрғызады.
Кластер құрады.
Кері байланыс:
Бәрін жақсы түсіндім деген оқушы №1, әлі де сұрақтарым бар деген оқушы №2, ешнәрсе түсінбедім деген оқушы №3 суретті көтеру арқылы сабаққа кері байланыс жасайды.