С.Д.Мамраймов, Т.Дәулетұлы, А.Е.Мамраймова

Document Outline

• Кіріспе. Еліміздің білім беру процесін жетілдіруге бағытталған әдістемелік нұсқауда: « ... білім алушылардың метапәндік және жеке тұлғалық нәтижелерге қол жеткізуіне, олардың қабілеттері мен алған білімдерін қолдана отырып, нақты өмірдегі мәселелерді ...
• Материалдар және әдістер. Мақалада зерттеу мәселесін зерттеген ғалымдардың еңбектеріне талдау жасау, модельдеу, салыстыру әдістерін қолдандық.
• Отандық ғылымда STEM бағытында оқыту және метапәндік білікті қалыптастыру мәселесіне бағытталған зерттеулер бар, дегенмен жеткіліксіз. Атап айтсақ, STEM арқылы бастауыш сынып оқушыларының оқуға деген қызығушылығын арттыру жолдарын Е.С.Ибраева, болашақ...
• Е.С.Ибраева және Б.К.Шаушекованың пікірі бойынша, STEM жағдайында оқыту оқушының бойында ғылыми-техникалық қызметке қызығушылықты оятып, міндеттерді қою, оны шешу қабілеті мен инновацияға бағытталған жаңа нәрсе ойлап табу, нақты мәселелерді шешуге дег...
• Л.Е.Агеева және басқа да авторлардың зерттеуінде болашақ бастауыш сынып мұғалімдерінің бәсекеге қабілеттілігін арттыру мақсатында ЖОО-ның білім беру бағдарламаларына «Бастауыш мектептегі STEM-білім беру» және «Steam – бастауыш мектептегі тәсіл» қосымш...
• Сондай-ақ, Н.С.Муродходжаева және басқа да авторлар бастауыш сынып оқушылары метапәндік деңгейде әрекет етуге, зерттеушілік іс-әрекеттерін дамытуға, сындарлы және жобалық қызмет түрлерін игеруге мүмкіндік беретін «STEM-мектепке дейінгі және бастауыш м...
• Бірінші модуль - «Лего құрылысы» - «Инженерия», «Көлемді дизайн», «3D модельдеу», «Дизайн» бөлімдері қарастырылады;
• Екінші модуль - «Зерттеу қызметі»;
• Үшінші модуль - «Работотехника және жасанды интеллект»;
• Төртінші модуль - «Математикалық сауаттылық».
• Бесінші модуль - «Ақпараттық және медиа технологиялар» [5].
• Бұл бастамалар бастауыш сынып оқушыларының дизайн, модельдеу, работотехника сияқты қосымша білім қызмет түрлеріне деген қызығушылық пен қажеттіліктің артуына байланысты. Демек, бұл зерттеу интеграцияланған тәжірибеге бағытталған оқыту тәсілі ретінде қ...
• С.М.Мусина және оның бірлескен авторлары шетелдің STEM жағдайында білім берудің тәжірибесіне талдау жүргізді. Талдау барысында «американдық мектептерде STEM-пәндері бастауыш мектептің бағдарламасына енгізілгенін, ал орта мектептерде STEM-оқыту бағдарл...
• Кесте 1 - STEM жағдайында оқу процесін ұйымдастыруға бағытталған іс-шаралар
• Ендеше, біз бұл тәжірибені оқу процесін STEM бағытында ұйымдастыруда негізге алғанымыз дұрыс деп білеміз.
• Сондай-ақ, шетелдік ғылымда STEM бағытында оқытудың жолдарын жан-жақты қарастырған М.Sanders, J.M.Breiner, S.S.Harkness, C.C.Johnson, H.Ozcan, K.Pehlivan, C.Uluyol, M.Altunel, D.Akgündüz, M.Aydeniz, G.Çakmakçı және т.б.
• H.Ozcan өзінің біршама зерттеулерін STEM бағытына арнайды []. Оның пайымдауынша, STEM жағдайында білім беру пәнаралық тәсіл арқылы іске асып, оқушылар мен мұғалімдердің оқуға деген қызығушылығы және ынтасын тәжірибе жасау арқылы арттыруға мүмкіндік бе...
• P.Kübra, U.Çelebi зерттеулерінде әр түрлі пәндерге негізделген STEM жағдайында ұйыстастырған сабақтардың мысалдарын ұсынып, жаратылыстану, математика, өнер, ақпараттық технология және т.б. сабақтарды пәнаралық байланыста оқытып, STEM жағдайында оқытуд...
• Сондай-ақ, M.Altunel мақаласында: «STEM - бұл ғылым, технология, инженерия және математиканы біріктіру арқылы жеке білім алушылардың мәселелерін шешуге бағытталған пәнаралық тәсіл» деп қарастырады [10]. Автордың пайымдауынша, STEM білімі пәнаралық ойл...
• B.Yıldırım мен Y.Altun сияқты зерттеушілер өз зерттеулерінде STEM білім беру және инженерлік тәжірибелерінің жаратылыстану ғылымдарының зертханалық курсына әсерін зерттеп, нәтижесінде STEM білімі мен инженерлік қосымшалар білім алушылардың оқу жетісті...
• - проблемаларды шешу дағдыларын дамыту;
• - жеке адамдар өздерінің негізгі білімдері мен дағдыларын пайдалана отырып, инженерлік шығармашылық әлеуетін дамыту;
• - логикалық ойлауының дамуына ықпал етеді;
• - сенімділікті қалыптастырады;
• - бұл технологияның табиғатын түсіндіруге және түсінуге мүмкіндік береді [11].
• Жалпы, біздің байқағанымыз оқу процесін STEM білім беру жағдайында оқыту, бастауыш сынып оқушыларының метапәндік білігін қалыптастыру мәселесі отандық және шетелдік ғалымдардың зерттеулерінде орын алған. Білім беру жүйесінің өзгеруіне сай бұл зерттеул...
• Нәтижелер және талқылау. STEM-білім беру жағдайында бастауыш сынып оқушыларының метапәндік біліктері пәнаралық, танымдық, зерттеушілік және т.б. әрекеттері арқылы жүзеге асады. Атап айтсақ: логикалық әрекеттер; зерттеушілік; ақпаратты талдау және өңде...
• Осы тұста «STEM-білім беру жағдайында бастауыш сынып оқушыларының метапәндік біліктерін қалыптастырудың мүмкіндіктері» қандай деген сұрақтың қойылуы заңды. Осы сұрақтың жауабын анықтау мақсатында бастауыш сыныптың «Жаратылыстану», «Математика», «Цифрл...
• Бірінші мүмкіндік - оқу процесін жоспарлауда метапәндік біліктерді қалыптастыруға бағытталған оқу іс-әрекеттерін ұйымдастыруды және енгізуді қамтиды.
• Екінші мүмкіндік - STEM білім беру жағдайында оқыту арқылы бастауыш сынып оқушыларының бейнелі ой-өрісі дамып, пәннің жалпы мазмұнын өмірмен байланыстыру арқылы шығармашылық қабілеттерін дамытуға мүмкіндік береді. Ғылыми-жаратылыстану және қоғамдық-гу...
• Үшінші мүмкіндік - логикалық әрекеттер-объектілердің маңызды белгілерін анықтау; фактілердегі, деректердегі заңдылықтарды талдау; ұқсастық бойынша тұжырымдарды қолдана отырып қорытынды жасау, жоспар бойынша эксперимент жасау; зерттеу барысында алынған...
• Төртінші мүмкіндік - STEM жағдайында оқушылардың зерттеу дағдыларын дамытуға мүмкіндік беретін кіріктірілген жобаларды іске асыруға бағытталған. Демек, оқушыларға STEM жобаларды іске асыратын әртүрлі идеялар, мысалы: ұшақтың, көпірдің және т.б. макеті...
• Бесінші мүмкіндік - бастауыш сынып оқушыларына арналған «Әлемнің құпиясы» атты факультативті курс бағдарламасын қосымша оқу процесіне ендіру.
• Бұл бастамалар бастауыш сынып оқушыларының метапәндік біліктерін STEM жағдайында қалыптастыруға мүмкіндік береді.
• Қорытынды. Тұжырымдай келе, оқушылардың метапәндік дағдыларын қалыптастыру мәселесі қазіргі білім жүйесінің сұранысының қажеттілігінен туындап отыр. Ол үшін оқушыға метапәндік біліктерді игерту керек. Бұл процесс танымдық, коммуникативті, реттеуші, тұ...
  • ӘОЖ 82:111.852