28
2 PISA
халықаралық зерттеулерiне дайындау бойынша есептер жинағы
2.1.
Тапсырмаларды орындау бойынша нұсқаулық
Оқушылардың білім алу жетістіктерін бағалау бойынша (
Programme for
International Student Assessment, PISA
) Халықаралық бағдарламасы – әлемдегі
әр түрлі елдердің оқушыларының сауаттылығын және білімдерін тәжірибеде
қолдана білулерін бағалайтын тест.
Бұл есептер жинағы
PISA халықаралық
зерттеуі материалдары негізінде құрастырылған. Оқушылардың білім
жетістіктерін зерттеу үш негізгі бағыттар бойынша жүргізіледі: «оқу
сауаттылығы», «математикалық сауаттылық» және «ғылыми-жаратылыстану
сауаттылығы». Оқушылардың жалпы оқу және зияткерлік біліктерін
меңгерулерін бағалауға ерекше көңіл аударылады, өйткені PISA есептері:
–
қойылған сұраққа жан-жақты жауап беру, жауапты еркін формада беру
біліктерін;
–
мәтіннің бір түрінен екінші түріне ауысу біліктерін;
–
қосымша ақпарат жинау біліктерін;
–
ғылыми-тәжірибелік білімдерін күнделікті
өмірде кездесетін
жағдаяттарды шешу үшін қолдана білу біліктерін қалыптастыруға жағдай
жасайды
.
PISA
халықаралық зерттеуіндегі барлық сұрақтар мен тапсырмалар жалпы
үш топқа бөлінеді:
•
«Қалай білуге болады?» – бұл тапсырмалар тану әдістерін қолдануға
арналған.
•
«Түсіндіріп көр» – құбылыстар мен фактілерді түсіндіруге арналған.
•
Пайымдау – берілген деректердің көмегімен қорытынды құрастыруға
арналған тапсырмалар.
PISA тапсырмаларының
әр тобы тұлғалық, әлеуметтік немесе жаһандық
контексте қарастырылады, сонымен бірге оқушылардың ғылыми-
жаратылыстану, математикалық және оқу сауаттылығы деңгейіне түрлі талдау
жасауды қарастырады.
Білім алушылардың ғылыми-жаратылыстану сауаттылығын анықтауға
арналған тапсырмалар әр түрлі құрылымда болуы мүмкін.
Тапсырма
. Қазіргі кезде жылқылардың денесі сүйір пішінде болып келеді
және олар тез шаба алады
(28-
сурет).
Жылқылардың қалай дамығаны туралы
қандай зерттеу жұмыстарын
жүргізуге болады?
29
28-
сурет
Оқушылар өздерінің ойын бір-екі сөйлеммен жаза алады.
Тапсырмаларды орындауда келесі ұсыныстарды басшылыққа алу
ұсынылады:
1)
Ұсынылған тапсырмаларды бар ықыласыңызбен оқыңыз және негізгі
ақпаратты тауып алыңыз.
2)
Есептердің суреттері,
сызбалары, графиктеріне және физикалық
үдерісті түсінуді жеңілдететін кестелерге көңіл аударыңыз.
3)
Қандай ықшамдалған сөйлемдер, есептің шығарылуын жеңілдететінін
ойлап алыңыз.
4)
Схемалық сызба
немесе сурет салуға тырысыңыз, ол әрқашан
ойлануды жеңілдетеді. Дұрыс құрастырылған схема – есепті шығарудағы
жетістіктің жартысы екені есіңізде болсын.
5)
Көпшілік жағдайда есептің барлық шамаларын тиісті әріптермен
белгілеп және оларға
қажетті есептеулер жасап, жалпы түрде шығарған
пайдалы. Егер есептің шартында шамалардың бөліктері жоқ болса
абыржымаңыз, олар бәрінен де дұрысы қысқартылады.
6)
Жалпы түрде шығарып алып, біркелкілігін
талдап немесе бұрын
шығарылған ұқсас есеппен салыстырып, оның дұрыстығына көз жеткізуге
тырысыңыз.
7)
Егер еспте шамалардың сандық мәндері берілсе,
онда жауабы санға
дейін жеткізілген болуы керек.
8)
Барлық мәліметтерді бір өлшем бірлігінде өрнектеу керек.
9)
Егер сізге есепті бірден шығару мүмкін болмаса, бүге-шегесіне дейін
көңіл аударып, тиісті теориялық материалды тағы да зерттеп көріңіз.