Сондай-ақ Қазақстан ономастикасыны ң тарихи-әлеумөттік мәселелері қарастырылады. Кітап қалың оқырман қауымға арналған

Мекемтас Мырзахметұлы «Қазақ қалай орыстандырылды?»

жүктеу/скачать 5,42 Mb.

Pdf көрінісі

бет	214/214
Дата	16.02.2023
өлшемі	5,42 Mb.
	#168959

1 ... 206 207 208 209 210 211 212 213 214

Байланысты:
myrzakhmetov m kazak kalai orystandyryldy
7 пед, 484885.pptx, Саяси шиеленіс..., мед карта 6 Сүйер Ә.Т, bahamsjjd, Рамазан күнделігі 2023 @Serikkalikyzy02, transfer-receipt-13 12296239562

Мекемтас Мырзахметұлы «Қазақ қалай орыстандырылды?»
397
бір байламға келе алмай, анархизмге бой алдыр-
дық. Қалыптасқан дәстүріміз тұрғанда, яғни ұлы,
қызы, келіні деп жазылатын қалпымыздан айнып,
Т інейдің О разалысы, Ислам Ж ем еней, Ықсан
Батырбек тегі т.б. бет алды жайылу белең алды. Не
себепті Баукең, яғни Бауыржан Момышұлы «ұлы»
деген халық дәстүрін сақтағанын:
Поймите, мои хорошие,
«Улы» это не форма,
Не редкость,
«Улы» не «ев» и не «ов»
приспешников ваших,
«Улы» - это символ непримеримости, -
деп қадай айтатыны бар. Бұл өлең жолдары Баукең-
нің қойын дәптерінен алынып отыр. Бұл автордың
терең мағыналы рух қайсарлығын танытқан ¥лы
Отан соғысы жылдарындағы сөзі еді. Кезінде жастар
жарыса «ұлы» деп жазылып, Баукең бастаған
халықтық дәстүрді қолдаған заман да болып еді.
Басқа ұлттар, грузин, армян, прибалтика халықтары
сияқты, қазақтар да ата-бабасынан қалған «ұлы,
қызы, келіні» деген біркелкі формаға түсуі - уақыт
талабы екенін ұғынатын кезең жетті емес пе?
Осымен бірге қыз-келіншектеріміз де аты мен
тегін Бақыт Шаймерден, Дидар Салықбай, Нұртай
Сапар т.б. деп жазылып жүр. Ал Бақыт, Дидар, Нұр-
тай деген есімдер еркектер арасында да ұшыраса
береді. Осы себептен бұл аталмыш есімдердің не
әйел, не еркек екенін ажырата алмай басың қатып
отырғаның. Осы екі ұшты аталымнан құтылу үшін
Бақыт Асқарқызы Шаймерден деп жазса бірден
түсінікті болар еді. Сонда Бақыт өз есімі, Асқар

398
Қазақстан ономастикасының тарихи-әлеуметтік мәселелері
әкесі, Шаймерден фамилиясы болып кете берер
еді. Ж оғарыдағы Ислам Жеменей деп қысқартып
алынған аталымдар да кәдеге жарап кетер еді.
Қорыта келгенде, қазақ ономастикасының тари-
хи-әлеуметтік мәселелері әлі де толық шешімін тап
пай отыруы себепті, келешекте оларды ұлттық
негізде қалыптастыру міндеттері күн тәртібінен
түспейтінін ескере отырып, батыл әрекет етуіміз
керек екен.
2004 жыл

МАЗМҮНЫ
Ел қалай орыстандырылды?........................................ 5
Жер қалай орыстандырылды?................................... 88
Сана қалай орыстандырылды?
(Жазу таңбаларын өзгерту сыры неде?)............... 140
Халықтық, отаршылдық,
тоталитарлық топонимика..........................................344
Қазақстан ономастикасының
тарихи-әлеуметтік мәселелері..................................386
Мекемтас Мы рзахметұлы
Қазақ қалай оры станды ры лды ?
Ж ауапты редакторы:
Д. С. Сарсенбекова
Дизайны н жасап, беттеген:
И. А. Легостаева

жүктеу/скачать 5,42 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 206 207 208 209 210 211 212 213 214