2.3.5. Топырақтағы минералды азотты анықтау
Талдау мәні. Органикалық азот (гумус азоты) өсімдіктер үшін қол жетімсіз. Сондықтан өсімдіктің топырақтық азотпен қамтамасыз етілуін топырақтағы азоттың минералды қосылыстарының (нитраттар мен аммиак) құрамы арқылы анықтайды. Нитраттық азот - ең оңай сіңіріледі, сондықтан оның топырақ құрамында болуы өсімдіктің азотпен қамтамасыз етілуінің басты көрсеткіші болып келеді.
Белгілі бір жағдайларда өсімдіктер аммонийлі азотты да оңай сіңіре алады. Аммонийлі азоттың негізгі бөлігі топырақта сіңірілген, ауыспалы күйде болады, сондықтан оның құрамынан тұзды сығындар жасайды. Аммоний катиондары мен нитраттарын анықтау арқылы топырақ құрамындағы өсімдіктер оңай сіңіретін құрамында азот бар заттарды анықтаймыз (25-кесте).
25-кесте
Өсімдіктердің минералды азотпен қамтамасыз етілу шкаласы және топырақтағы азоттың жылжымалы формасы және егістік дақылдарына азот тыңайтқыштарының талабы ( Гамзиков бойынша):
Өсімдіктердің азотпен қамтамасыз етілуі
|
Топырақ құрамындағы N интервалы
(0-20см), мг/кг
|
Өсімдіктердің N-тыңайтқыштарға деген қажеттілігі
|
Шамамен енгізілетін азот мөлшері кг/га
|
N-NO3+
N-NH4
|
Тұзда еритін
|
Өте төмен
Төмен
Орташа
Жоғары
|
<10
10-20
20-40
>40
|
<45
45-75
75-100
>100
|
Өте көп
Көп
Орташа
Қажет емес
|
60-90
45-60
30-45
0
|
Топырақ түрі
|
Сұр, қара топырақ(гумус)
|
Жасалынған тәжірибелер нәтижесінде тыңайтқыштарды рационалды түрде қолдануға мүмкіндік беретін, өсімдіктердің азотпен қамтамасыз етілу шкаласы өңделеді.
Достарыңызбен бөлісу: |
