2. Құқықтың мақсаты. Құқықтың қоғамдық жоғары мақсаты қоғамдагы бостандықты нормативтік тәртіпте қамтамасыз етуінен және кепілдеуiнен, әдiлеттiлiктi қалыптастыруынан қоғамдық өмірден қателіктер мен өз бетiмен кетушіліктерді жоя отырып, қоғамдағы экономикалық және рухани факторлардың әрекет етуіне мейлiнше жағдай жасауынан көрініс табады.
3. Құқықтың құндылығы – бұл құқықтың азаматтардың және жалпы қоғамның әлеуметтiк әдiлеттi қажеттіктeрi мен мүдделерiн қамтамасыз ету құралы мен мақсаты peтlндe қызмет ете алу қабiлетi. Құқықтьң әлеуметтiк құндылығының төмендегiдей негiзгi көріністерін атап етуге болады:
1) Құқық адамдардың әрекеттерiне ұйымдастырушылықты, тұрақтылықты үйлесiмдiлiктi дарыта отырып, олардың бақылалануын қамтамасыз етедi, Осы арқылы ол қоғамдық қатынастapғa реттеушiлiк элементiн енгiзе отырып, оларды өркениетгi құбылысқа айналдырады;
2) құқық тұлғалардың ерекше мүдделерiн yйлестіpy арқылы олардың жүрiс-тұрысы мен қызметiне әcepiн тигiзедi, яғни, құқық жеке мүдделердi басып-жаншымайды, керiсiнше, оны қоғaмдық мүддемен үйлестiредi;
3) құқық тұлғаның қоғамдаrы бостандығын көpceтуші және анықтаушы болып табылады және осы бостандықтың шегін, шамасын анықтайды;
4) құқық әдiлеттiлiк идеясын көрсету қабiлетiне ие, яғни, құқық материалдық игiлiктердiң дұpыc және әдiлеттi бөлiнуiнiң талаптарын орнықтырады, барлық азаматтардың заң алдындағы тендiгiн бекiтедi;
5) құқық қоғамдық дамудың тарихи кезектiлiгiне сәйкес коғамның жаңаруының қайнар көзi болып табылады, әcipece, оның құндылығы тоталитарлық режимдердiң құлауы мен жаңа нарықтық механизмдердiң бекiтiлуi жағдайларында өсе түседi;
6) құқықтық тәсiлдер халықаралық және ұлтаралык сипаттағы мәселелердi шешудiң негiзi және жалғыз құралы болып табылады.
4.Құқықтың мәніөркениеттілік жағдайында қоғамдық қатынастарды реттеуден, нормативтік негізде қоғамның тұрақты ұйымдастырылуына жете отырып, демократияның экономикалық бостандықтың, тұлға бостандығын жүзеге асырылуынан көрінеді.
Құқықтың мәнін қарастыруда екі аспектіні ескерудің маңызы зор: 1) формальдық - кез – келген құқықтың ең алдымен реттеуші екендігі; 2) мазмұндық – осы реттеушінің кімнің мүдделеріне қызмет ететіндігі.
Құқықтың мәнін түсінуде келесі тәсілдерді бөліп атауға болады:
Таптық, мұның шегінде құқық экономикалық үстемдік құрушы таптың заңда көрініс тапқан мемлекеттің еркін білдіретін, мемлекетпен кепілденген заң нормаларының жүйесі ретінде анықталады;
Жалпыәлеуметтік, мұның шегінде құқық қоғамдағы әртүрлі таптардың, леуметтік топтардың арасындағы келісімнің көрінісі ретінде қарастырылады.