Жұмысқақажеттіқұрал-жабдықтар: секундомер.
Жұмыстыңбарысы: қалыпты демалу кезіндегі демді іш- ке тарту мен сыртқа шығару барысындағы тыныс алудың мак- симальды кідірту уақытын анықтайды. Зерттелуші 3-4 минут бойы қалыпты тыныс алады, одан әрі кәдімгі дем шығарғаннан кейін демді ішке терең тартады немесе демді барынша сыртқа шығарады да тыныс алуды барынша тоқтатады. Секундомерді пайдалана отырып, тыныс алуды тоқтатқаннан бастап оның ал- ғашқы қалпына қайтып оралу уақытын анықтайды. Екі жағ- дайда да тыныс алуды тоқтату уақытын анықтау үшін үш әре- кеттің мәліметтері мен олардың орташа арифметикалық көр- сеткіштері алынады.
Ерікті түрде тыныс алуды жылдамдатуға сәйкес демді ішке тарту мен сыртқа шығару кезіндегі тыныс алудың максимальды тоқтату уақытын анықтайды. Зерттелуші 1-2 минут бойы барын- ша тереңдікте дем алады, одан кейін демді максимальды ішке тарту немесе сыртқа шығару кезінде тыныс алуды тоқтатады. Үш әрекеттің орташа мәнін ала отырып, тыныс алуды макси-
мальды тоқтатудың мөлшерін анықтауға болады. Егер спирог- рафтың диаграммалық лентасының қозғалу жылдамдығы белгілі болса, онда тыныс алуды барынша тоқтату уақытын жазып, спи- рограммадан анықтайды.
Физикалық жүктемеден кейінгі тыныс алудың максимальды уақытын анықтайды. Отырған қалпында зерттелуші қалыпты дем шығару кезінде тыныс алуын максимальды уақытқа тоқта- тады. Тоқтату уақытын зерттеуші тіркейді. Демалғаннан кейін (5 минут) зерттелуші 30 секунд ішінде 20 рет отырып-тұрады. Жұмыс аяқталған соң орындыққа отырып тыныс алуын тоқтата- ды. Тыныс алудың тоқтату уақытын қайтадан тіркейді. Бір ми- нут демалғаннан кейін зерттелуші қалыпты дем алу кезінде ты- ныс алуын барынша тоқтатады, тоқтату уақыты қайтадан тірке- леді.
Физикалық жүктемеден кейін дем шығару кезінде тыныс алудың тоқтау уақыты 50% төмендемесе, ол уақыт қалыпты бо- лып саналады (5-кесте).
