Фонтанды ұңғыманың жұмысын реттеу

Кен орнын игерудің бастапқы сатыларында фонтанды ұңғымалар мен жоғары шығымды ұңғымалар мұнай өндіру мекемесінің мүмкіндік-терін анықтайды. Сондықтан олардың жұмысын зерттеу, реттеу және ба-қылауға үлкен көңіл аударылады. Сонымен қатар, фонтанды қондырғы те-реңдік зеттеулерді жүргізуге, тереңдік зерттеу мәліметтерін алу, құйылу профилін түсіру және басқа зерттеулер жүргізуге мүмкіндік береді. Фон-танды ұңғыманың дәлелді пайдалану режимін анықтау үшін, әр түрлі тәжі-рибелі режимдердің жұмыс нәтижелерін білу маңызды болып табылады.

1. 
   Ұңғыманың өнімділік коэффициентін жоғарылату. Өнімді қабат-тың геологиялық-литологиялық сипаттамасына және оны қанықтырушы флюидтерге, кенішті игеру сатыларына және басқа да жағдайларға тәуелді болуына байланысты ұңғымалардың түп аймағының сүзілу сипатын жоға-рылату үшін әртүрлі әдістер қолданылады (қышқылмен өңдеу, гидравли-калық жару, жылумен өңдеу, кешенді термохимиялық және механикалық әсер ету және т.б.).
   
2. 
   Қабаттан ұңғымаға келетін мұнайдың сулану дәрежесін төменде-ту. Ұңғыма өнімінің сулануын төмендету іс-шараларына: қабатқа айдала-тын су ағынының қозғалысын реттеу және бақылау; ұңғыма түбіне қабат суларының келуін болдырмау және саңылаусыздандыру; ығыстырылатын мұнай мен ығыстыратын судың салыстырмалы тұтқырлығын реттеу және т.б.
   
3. 
   Мүмкін болса, ұңғыма сағасындағы қысымды төмендету керек. Бұл қысымның мәні қандай жағдайда болмасын мұнай-газ-су жинау жүйе-сіндегі қысымнан төмен болмау керек.
   
4. 
   Көтергіш құбырдың диаметрін кішірейту, егер экономикалық жағынан тиімді болса. Бұл жағдайда ұңғыманың өнімі азаяды.
   
5. 
   Егер, фонтанды әдіс басқа әдістерге қарағанда экономикалық жағынан тиімді екені дәлелденсе, онда қабат қысымын ұңғыманың фон-тандауын қамтамасыз ететін деңгейде ұстау керек.
   
6. 
   Түптік штуцерді қолдану.
   

2.10-сурет - Фонтанды ұңғыманың реттеу қисықтары.

• 
  жіберілмейтін түптік қысым Р_с қанығу қысымынан Р_нас төмен бол-мау керек Рс ≥0,75Р_нас;
  
• 
  минимальды газ факторына немесе оның белгілі шамадан аспайтын мәніне сәйкес келетін режимді қалыптастыру ұңғы сүзгісінен тыс қабатта кавернаның пайда болмауы үшін шығатын құм мөлшерінің күрт артуын болдырмауға сәйкес келетін режимді қалыптастыру;
  
• 
  ұңғыма өнімінде судың пайыздық мөлшері күрт артуын болдыр-мауға сәйкес келетін режимді анықтау;
  
• 
  шегендеу бағанасының бүгуі мүмкін болатын,қысымды ұңғы түбін-де болдырмау;
  
• 
  буфер немесе құбыраралық кеңістікте қысымды арматура және жал-пы жер бетіндегі қондырғының беріктігі және сенімділігі жағынан қауіпті мәнге ие болатын қысымда режимді болдырмау;
  
• 
  ұңғыма буферіндегі қысым мұнайгаз жинау жүйесі лақтырынды ма-нифольдтық қысымнан төмен болатын режимді болдырмау;
  
• 
  үздіксіз фонтандау үрдісін бұзатын бүлкілдеу пайда болатын ұңғы-маның жұмыс режимін болдырмау;
  
• 
  дренаждаудың активті үрдісі кезінде ең үлкен қабат қалыңдығы не-месе ең үлкен өнімді қабатшалар саны алынатын режимді қалыптастыру. Ол ұңғыма жұмысының әртүрлі режимінде ағын профилін, тереңдік өнім өлшегіш көмегімен түсіру арқылы анықталады.
  

• 
  сенімділік, ұңғыманы пайдалану коэффициентінің жоғары болуы, жөндеу аралық кезеңнің ұзақтығы, ұңғымада жылжымалы қондырғылар-дың болмауы;
  
• 
  ұңғыманы пайдалануда электр энергиясын қажет етпеуі;
  
• 
  ұңғыма түбіне дейін қондырғыларды түсіріп ұңғыманың жұмысын және қабаттың параметрлерін өлшеуге мүмкіндіктің болуы;
  
• 
  ұңғыма жұмысының параметрлерін сағалық немесе түптік штуцер-дің (реттегіш) көмегімен реттеудің мүмкіндігі;
  
• 
  басқа пайдалану әдістерімен салыстырғанда қызметкерлердің аз болуы.