Комлексонометрияда индикаторлар ретінде көбінесе металхромды индикаторлар қоланылады: қою көк қышқылды хром, арнайы қара қышқылды хромоген (басқаша айтқанда Т эриохром немесе хромоген ЕТОО). Осы индикаторлар сілтілік ортада көк түс береді, себебі оларға сәкес болатын металл хелаттары шарап-қызыл түсті. Құрамында металл катионы және индикатор бар ерітіндіні Трилон Б-мен титрлегенде металл иондары индикатордан Трилон Б-ға ауысады, ал сол кезде индикатор ерін түрде бөлінеді. Эквивалент нүктесінде қызыл түс индикаторға тән көк түске ауысады.
Қара Т эриохром 13. Металл-индикаторлардың әрекет механизмі. Металл-индикаторларының әрекет механизмі келесі болып табылады:
Металл индикаторын метал тұзының ерітіндісіне қосқан кезде комплексонометрия реакциясы жүреді:
Me2+ + Н2Ind = MeInd + 2H+ ЭДТА ерітіндісімен титрлеу кезінде металл иондары металл индикаторымен аз тұрақты кешеннен ЭДТА-мен неғұрлым тұрақты кешенге ауысады:
Me(инд) + Н2Y2 = MeY2– + H2(инд)
Нәтижесінде ерітінді бос индикатордың түсіне ие болады.
20. Комплекснометриядағы титрлеу әдістері Көптеген титриметриялық әдістер сияқты, комплексонометрияны тікелей, кері немесе алмастыратын титрлеу әдістері арқылы жүргізуге болады.
1 Тікелей титрлеу жағдайында ерітіндінің бастапқы бояуы индикатордың металмен әрекеттесуінен болады. Болашақта трилон Б күшті комплексті жасаушы индикаторды ығыстырып, металмен неғұрлым тұрақты кешен түзеді. Бұл өзара әрекеттесу кезінде ерітіндінің түсі өзгереді.
2 Титрлеудің кері әдісі ерітіндіге артық комплексті қосуды қамтиды.
3 Алмастырушы титрлеу кезінде үлгіге металл кешендері қосылады, олар сынамадағы анықталған металдармен оңай ауыстырылады.
Комплекснометрияда қандай буферлік ерітінділер қолданады?
Комплекстонометриядағы ерітіндінің рН мәнін ұстап тұру үшін аммиак-аммоний буферлік ерітіндісі жиі қолданылады, ол 20% аммоний хлоридінің ерітіндісін 20% аммиак ерітіндісімен араластыру арқылы дайындалады. Бұл буферлік ерітіндінің рН 9-дан 10-ға дейін құрайды.
