1. Жұқпалы аурулар туралы жалпы түсінік



Pdf көрінісі
бет13/34
Дата28.10.2022
өлшемі6,19 Mb.
#155460
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   34
Байланысты:
Снимок экрана 2021—10—21 в 14.18.27

Гастроинтестиналды
синдромның
көріністері

жүрек
айну

қайталамалы
құсу

іш
өту
,
ауамен
кекіру

іштің
кебуі

эпигастральді
аймақтың
ауру
сезімі

Дене
қызуы
қалыпты
немесе
субфебрильді
болады
.
Паралитикалық
синдромға
офтальмоплегиялық
белгілері
қосылады

Көрудің
нашарлауы
,
көздің
алдында
тордың
пайда
болуы

диплопия

Науқастарда
аккомадация
парезі
пайда
болады
.
Науқастарды
қарап
тексергенде
көз
алмасының
шектелгені

қарашықтың
үлкейгені

қарашық
реакциясының
жарыққа
болмауы

анизокория

птоз

страбизм

горизонтальді
нистагм
байқалады
.
Жұтынудың
бұзылысы
дамиды

Жеңіл
жағдайда
тамағында
бір
нəрсе
тұрғандай
сезім
болады
жəне
қатты
құрғақ
тағамдарды
жегенде
жұтынудың
қиындауы
байқалады

Ауру
əрі
қарай
өршігенде
жұмсақ
жəне
сұйық
тағамдарды
жұту
қиындайды

Ботулизмнің
ауыр
түрлерінде
жұтынудың
толығымен
болмауы
байқалады
.
Саливацияның
бұзылыстарына
тəн

ауыздың
шырышты
қабатының
құрғақтығы
жəне
гиперемиясы

жұмсақ
таңдайдың
қозғалғыштығының
шектелуі

жұтыну
рефлексінің
төмендеуі
.
Дауыс
қарлыққан
жəне
түсініксіз
болып
шығады
.
Тыныс
алу
бұзылыстары
байқалған
кезде
ауыр
жағдайда
өтеді

Ауа
жетіспеушілік
,
кеуденің
қысылуы
жəне
ауру
сезімі
пайда
болады

бұлшық
еттер
парезі
байқалады
.
Ботулизм
кезінде
жүрек
-
қантамыр
жүйесі
жағынан
да
функционалды
бұзылыстар
кездеседі
.
Жазылу
баяу
дамиды
: 1-1,5 
ай
.
30.
Ботулизм
.
Диагностикасы

Арнайы
 
емдеу
 
принциптері

Науқастарға
 
күтім
 
жасау
ерекшеліктері

Алдын
 
алу
Диагностикасы
.
Ботулизмнің
диагностикасын
эпидемиологиялық

клиникалық
жəне
лабораториялық
көрсеткіштерге
сүйенеді

Науқастан
алынған
қан

құсық
массасы

асқазанның
шайынды
суынан
ботулотоксин
жəне
ботулизм
қоздырғыштарын
анықтауға
негізделген

Емдік
сары
суды
енгізбестен
бұрын
көк
тамырдан
8-10 
мл
қан
алады
.

Арнайы
 
емдеу
 
принциптері
.
1. 
науқастарды
ауруханаға
жатқызу
;
2. 
асқазанды
шаю
;
3. 
жоғары
сифонды
клизма
жасау
;
4. 
ботулизмге
қарсы
сарысу
енгізу
.
Емдеу
 
мөлшерлері
:
Сары
су
енгізу
алдында
міндетті
түрде
бөгде
аққуызға
сезімталдықты
анықтау
үшін
терісіне
1:10 
сары
су
енгізу
сынамасын
жасайды

Дайын
сарысуды
0,1 
мл
білектің
бүккіш
беткейіне
енгізеді

Егер
терінің
ісігі
жəне
қызару

см
жəне
жоғары
болса

онда
сынама
оң
болып
есептеледі

ал
ісік
жəне
қызару
20 
минуттан
соң

см
кіші
болса

сынама
теріс
деп
есептеледі
.
Тері
ішілік
сынама
теріс
болған
жағдайда
0,1 
мл
араласпаған
сарысуды
тері
астына
енгізеді
. 30
минуттан
соң
реакция
болмаса

сарысудың
барлық
дозасын
вена
ішіне
немесе
бұлшықетке
енгізеді
.
Науқастың
жағдайына
байланысты
симптоматикалық
ем

дезинтоксикациялық
ем
тағайындалады
.
Науқастарға
 
күтім
 
жасау
 
ерекшеліктері
:
1. 
Аурудың
барлық
клиникалық
көріністерінің
кезеңінде
төсектік
тəртіптің
сақталуын
қадағалау
.
2. 
Іш
өту
жəне
құсу
кезінде
максималды
жайлылықты
қамтамассыз
ету
.
3. 
Тыныстың
тоқтау
мүмкіндігінің
болуына
байланысты
тұрақты
түрде
тыныс
жиілігін
санап
қадағалау
қажет

əр

сағат
сайын
)
4. 
Жүректің
тоқтау
мүмкіндігіне
байланысты
артериялық
қан
қысымын
өлшеу
қажет

əр
2
сағат
сайын
)
5. 
Қуықтың
салдануы
зəрдің
шығуына
кедергі
болғандықтан
зəр
бөлудің
көлемі
мен
жиілігін
бақылау
қажет
.
6. 
Аурудың
өткір
кезеңінде
науқастардың


емдəмді
сақтауын
қадағалау
қажет
.
7. 
Жұтынудың
бұзылуына
байланысты
қойылған
асқазан
зондын
уақытылы
алу
керек
(
ойылу
жəне
ауруханаішілік
инфекцияны
алдын
алу
)
8. 
Көздің
кілегей
қабаттарынының
құрғауын
алдын
алу
үшін
көзге
30% 
сульфацил

натрий
тамшысын
тамызу
керек
.
9. 
Ауыз
қуысында
жеткілікті
ылғалдылық
пен
тазалықты
сақтау
( 2% 
бор
қышқылы
мен
немесе
1:5000 
фурациллин
ерітіндісімен
өңдеу
)
10.
Күнделікті
мейіргерлік
тексеру

егер
науқаста
мəселе
туындаған
жағдайда
оны
шешу
.
Алдын
 
алу
:
Ботулизмнің
дамуының
ең
негізгі
себебі
үйде
дайындалған
консервлерді
пайдалану
болып
табылады

Консервілерді
үйдің
жағдайында
дайындаған
кезде
ұқыпты
болу
керек

Тамақтарды
ботулизм
қоздырғышының
спораларынан
сақтау
керек

Консервіленген
тағамды
стерилизациялауда
жəне
сақтауда
қатаң
бақылау
жасау
керек

Консервілерді
стерилизациялау
автоклавта
120°
С
жүргізіледі

Көтеріңкі
келген
консервілік
банкілерді
пайдалануға
болмайды
.


Тұрғын
халықтарға
үй
жағдайында
етті

балықты

саңырауқұлақты

жеміс
-
жидектерді
консервілеудің
қауіптілігін
түсіндіру
керек

Үйде
дайындалған
консервілерді
қабылдаудың
алдында
10-15 
мин
қайнату
керек

сонда

ботуло
токсин
тіршілігін
жояды
.

31.
Тырысқақ
 
анықтамасы

Этиологиясы

Эпидемиологиясы

Патогенезі

Негізгі
 
клиникалы

көріністері
Тырысқақ
- Vibrio chol
е
ra 
бактерияларымен
қоздырылатын

фекальды
-
оральды
механизммен
берілетін

көп
мөлшерлі
сулы
диареяның

құсудың
əсерінен
дамитын
дегидратация
жəне
деминерализациямен
сипатталатын
жедел
карантинді
жұқпалы
ауру
.
Этиологиясы
.

Ауруды
Vibrio cholerae 
екі
биовалары
шақырады

классикалық
(Vibrio cholera) 
жəне
Эль
-
Тор

Өсу
ерекшелігі
облигатты
аэроб

Сұйық
ортада
сұр
немесе
көгілдір
пленка
тəрізді
өседі

Тез
көбеюімен
сипатталады
.
Вибрион
экзотоксин
бөледі

Оны
холероген
деп
атайды

Холероген
сырты
ортаға
төзімділігі
жоғары

Ашық
су
қоймаларында
бірнеше
айға
дейін

ылғалды
нəжісте
– 250 
күнге
дейін
сақталады

Ал
құрғақ
жерде
бірнеше
сағатқа
дейін
сақталады

УК
сəулесіне
төзімсіз
.

Эпидемиологиясы
.

Тырысқақ
антропонозды
инфекциялар
тобына
жатады

Аурудың
көзі
– 
ауру
адам
жəне
вибриотасымалдаушы
(
антропоноз
). 
Берілу
 
механизмі
 –
фекальды
-
оральды

Берілу
жолдары
су
арқылы

тағам
арқылы

тұрмыстық
қарым
-
қатыныс
арқылы

Таралу
жолының
ішінде
кең
таралғаны
су
арқылы
көкөністерді
жуу

суға
түсу
арқылы
)
Балық

криветка
арқылы
жұғуы
да
мүмкін

Тырысқаққа
қабылдаушылық
жоғары
,
ауруға
барлық
адамдар
сезімтал

Эндемиялық
региондардың
көбінесе
балалар
мен
егде
адамдар
науқастанады

Инфекцияны
орынға
алып
келгенде
көбінесе
ересек
адамдар
науқастанады
(
əсіресе
ер
адамдар
20-40 
жастағы
).
Тырысқақпен
көбінесе
нашар

созылмалы
ауруы
бар
науқастар

алкогольді
қолданатындар
ауырады

Бейімділік
 
факторлары
:
• 
анацидті
гастрит
;
• 
анемияның
кейбір
түрлері
;
• 
гельминтоздар
;
• 
ісік
алды
жағдайы
.
Ауырып
болған
соң
иммунитет
салыстырмалы
түрде
тұрақты

Тырысқақ
ауруы
өте
сирек

тіпті
болмайды
деуге
де
болады

Гипоацидты
гастритпен
ауыратын
адамдар
жиі
ауырады
.

 
Патогенезі
.
Ауыз
арқылы
вибрион
асқазанға
түседі

Вибрионның
біраз
мөлшері
асқазанда
тұз
қышқылы
жəне
пепсин
əсерінен
жойылады

Егер
бейімдеуші
факторлар
болса

сұйықтықты
көп
қолдану
нəтижесінде
қоздырғыштың
біраз
бөлігі
ащы
ішекке
түседі

Ол
жерде
сілтілі
орта
жəне
пептонның
көп
болуы
(
белок
малекуласы
жəне
т
.
б

заттардың
болуы

əсерінен
вибрионның
интенсивті
көбеюі
жүреді

Экзотоксин
жəне
өткізгіштік
факторының
бөлінуі
негізгі
клиникалық
көрінісінің
пайда
болуын
шақырады

Холера
кезінде
изотониялық
сусыздану
болады
.
Дегидратация
нəтижесінде
гемоконцентрация

геповолемия

гипоксия

тромбогеморрагиялық
,
синдром
жəне
бүйректің
жедел
жетіспеушілігі
дамиды

Қан
тұтқырлығы
жоғарлайды

Қантамыр
жетіспеушілігі
дамиды

Кейін
метаболизмнің
бұзылыстары
бүйректің
жетіспеушілігіне
əкеліп
соғады

Сумен
бірге
электролиттер
де
көп
мөлшерде
кетеді

əсіресе
калий

Гипокалиемия
бұлшық
еттер
əлсіздігін
тудырады

осылай
тырысу
синдромын
шақырады
.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   34




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет