№1 зертханалық ЖҰмыс циклді қосылыстар және олардың туындыларын синтездеу сабақтың мақсаты



Pdf көрінісі
бет14/45
Дата29.04.2024
өлшемі1,54 Mb.
#201530
түріСабақ
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   45
Байланысты:
лаб.ЦҚОХ-АБ-2

2-Нафтол (β-нафтол) алу 
Реактивтер:
натрий гидроксиді, 2-нафталин сульф қышқылының натрий тұзы, 20%- дық тұз 
қышқылы.
Құрал-жабдықтар:
тигель, Фарфор шыны ыдыс, пипетка, плитка, термометр. 
Жұмыс барысы:
Тигельде 2,8 г (0,07 моль) натрий гидроксидін 5 мл суда ерітеді. Балқу 
температурасы 280°C-қа жеткенде, оған қатты араластыру кезінде мүмкіндігінше жылдам 0,92 г 
(0,004 моль) 2-нафталин сульфон қышқылының натрий тұзын қосады, ал реакциялық қоспаның 
температурасы 260°C-тан төмендемеуі керек. Содан кейін температура 300°C-қа дейін көтеріледі; 
реакциялық масса одан судың бөлінуіне байланысты өте кеуекті болады. Іс жүзінде реакция 310-
320°C температурада басталып, 5 минутқа созылады. 320°C-тан жоғары температурада балқыма 
түсі қоюланып сұйық болады; ол темір табақшасына тез құяды. Мұздатылған масса ерітіндіде 
ұсақталады және аз мөлшерде суда ериді. Ерітінді тұз қышқылының ерітіндісімен араластырылып 
қыздырылады және қышқылдандырылады (1:1). Салқындаған кезде β-нафтол түссіз инелер 
түрінде түзіледі. Кристалдар сүзіліп, қышқылданған сумен жуылады. Алынған зат тұз 
қышқылымен аздап қышқылдандырылады. Өнім судан қайта кристалданады. β-нафтолдың 
шығымы шамамен 70% құрайды; т. балқу 122°С. 
β-Нафтолды
(бар реактивтен) эталон ретінде қолданып алынған затты анықтаңыз. 
Ол үшін физикалық тұрақтыларды анықтаңыз (балқу температурасы, ерігіштік және R
f
) және 
қорытынды жасаңыз. Алынған заттың: β-нафтол және 2-нафталин сульфоқышқылдары құрылымы 
туралы қорытынды жасаңыз. Есепте реакция теңдеулері және нафталинді сульфирлеу 
реакциясының механизмін жазыңыз. 
 
Бақылау сұрақтары: 
1. Төмендегі қосылымдарды азайту ретімен орналастырыңыз сульфат агентіне қатысты 
белсенділік: толуол, этилбензол, бромбензол, нитробензол, энол, нафталин.
2. Моносульфирлеу нәтижесінде қандай реакция өнімдері түзіледі? 
3. Анилин, N, N-диметиланилин, хлорбензол, бензальдегидті сульфирлеу кезінде қандай 
моносульфоқышқылдарды алуға болады? 
4. а) α - немесе β-нафталин сульфаты; б) α - немесе β антрахинон сульфатын алу үшін 
сульфирлеу реакциясының қандай параметрін өзгерту керек?
5. Нафталиннің изомерлі моносульфоқышқылдарының өзара түрөзгерістерін қалай жүзеге 
асыруға болады? 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   45




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет