3 І тарау. Дарындылық туралы шетел және кеңес психологтарының ғылыми теориялық ой – пікірлері

жүктеу/скачать 399 Kb.

бет	1/12
Дата	17.10.2023
өлшемі	399 Kb.
	#186228

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 12

Байланысты:
Дарынды балармен жұмыс

Курстық жұмыс

Дарынды балалармен педагогикалық жұмыс

Мазмұны
Кіріспе......................................................................................................................3

І тарау. Дарындылық туралы шетел және кеңес психологтарының ғылыми теориялық ой – пікірлері
1.1.Дарынды балалар туралы шетел және кеңес психологтарының
көзқарастары мен зерттеулері.....................................................................8
1.2.Дарынды балалалардың негізгі категориялары............................................15
1.3.Дарындылық түрлері.......................................................................................18
ІІ тарау. Дарынды балалардың шығармашылық қабілетін анықтаудың және дамыту жолдарының әдістерімен міндеттері
2.1.Дарындылықты диагностикалаудың тесттік әдістері..................................23
2.2.Дарынды балалардың шығармашылық қабілетін анықтаудағы және дамытудағы алынған нәтижелерді өңдеу............................................................28

Қорытынды..........................................................................................................39
Қолданылған әдебиеттер тізімі.........................................................................41
Қосымша...............................................................................................................44

Кіріспе
Қазіргі таңда қоғамның интеллектуальдық және шығармашылық негізі – дарынды балалармен жас өспірімдердің дамуына қолайлы жағдай жасай білуімен байланысты.Қоғам қашанда шығармашылықпен жұмыс жасайтын тұлғаларға мұқтаж.Демек бүгінгі күні қабілетті,дарынды балаларды қоғамның келешегі ретінде қарап айқындау оқытумен тәрбиелеу өзекті мәселе болып отыр.
Оқушы мектеп қабырғасында білім стандартына сәйкес білім алумен қатар,ғылым көкжиегіне көз жіберіп,зерттеу мен зерделеуді, саралап – сараптауды үйрене бастауы тиіс.Бүгінгі күні өте қабілетті,дарынды балаларды іріктеп, олардың дамуына жағдай жасау кезек күттірмейтін іс.Бала қабілеті мен дарынын толық ашу бала үшін ғана емес,ең алдымен, қоғам үшін маңызды.
Қазіргі жаһандану кезінде болып жатқан еліміздегі әлеуметтік өзгерістер жасөспірімдердің мінез - құлық өзгерістеріне жаңа көзқарастармен қарауды қамтамассыз етіп отыр.Дарынды балаларды зерттеген кезде оған әсерін тигізетін факторларды жан – жақты талқылануы тиіс.
Кеңес үкіметі кезінде бұл мәселеге мән берілмей,сахна сыртында қалып отырған.
Қазіргі жаңа ақпараттық технологияның дамып жатқан шағында дарынды балаларды анықтау және олардың дамытып,қоғам игілігіне пайдалану кезек күттірмейтін іс болып отыр.Еліміздің бәсекеге қабілетті елу елдің қатарына енуі үшін дарынды жастардың болашағын айқындап ашып беру және психологиялық – физиологиялық саулығын қамтамассыз ету керек.
Мемлекет басқарудағы, экономика, ғылым, мәдениет, өнер салаларында орын алатын қабілетті жастардың зерделілік әлеуетін дайындау білім берудің ұлттық моделін құрудағы басым бағыттардың бірі.Әдебиеттерге жасалған теориялық талдаулар дарындылықтың табиғаты шексіз екенін,сондай - ақ оған ықпал ететін факторлардың да сан қырлы болатынын көрсетеді.Бірақ дарындылық пен шығармашылықты дамытудың түрлі жолдарының ішінде баланың өзіндік зерттеу тәжірибесі әлде қайда тиімді болып табылады.
Балалардың дарындылығын дамытудағы бұл құралдың мәні , ең алдымен,зерттеушілік ізденістің жаратылыстан бөлінбейтін құбылыс екендігімен түсіндіріледі.Білуге деген құштарлық,бақылауға тырысушылық,тәжірибеден өткізуге дайын тұру, әлем туралы жаңа мәлімет жинауға талпынушылық қасиеттер балаға тән дәстүрлі мінез болып саналады.Ендеше, зерттеушілік - бала табиғатына тән құбылыс: бұл белсенділік оның жеке дамуына, өзіндік көзқарасының қалыптасуына игі ықпал етеді.
Психологиялық процесте балалардың дарынын ашуда оқушы мен мұғалімнің ынтымақтастығы шешуші роль атқарады.
Баланы ізденушілікке баулу, оған зерттеу дағды мен білігін игерту бүгінгі білім беру саласының маңызды міндеті болып саналады.
Дарынды балаларды оқытуда зерттеу әдісін қолдану қажеттілігі олардың табиғи қызығушылығының жоғарылығымен, қоршаған ортасына деген құштарлығының басымдығымен түсіндіріледі.Оқушының өзіндік зерттеу әрекеті оның өзіндік талабын қанағаттандыруға ықпал етеді.Оқушылар қоршаған ортамен таныса отырып,өзіндік зерттеу әрекетінің көмегімен жаңа білімді дайын күйінде өзі ашады.
Қазіргі кезде қоғамдық - әлеуметтік өмірдің барлық саласында түбірлі өзгерістердің болуына байланысты білім жүйесінде де, оның мазмұны мен оқыту әдістемесінде біршама жаңарулар болып жатыр.
Дарынды оқушының шығармашылық деңгейін қалыптастыру оқытудың түрлі формалары мен әдіс - тәсілдері арқылы жүзеге асырылады.
Балалар бойындағы дарындылықты анықтау ұлттық маңызды мүдделердің бірі.Дәл қазіргі уақытта баланы дарынды және дарыны жоқ бала деп бөле отырып, біз баланың келешек өміріне жасанды түрде қол сұғып отырмыз.
«Ұлттық бәсекелестік қабілеті оның білімділігімен өлшенетінін» басты назарда ұстайтын Елбасымыз Н.Назарбаев Қазақстан халқына арналған кезекті Жолдауында да «Бізге экономикалық және қоғамдық жаңару қажеттіліктеріне сай келетін осы заманғы білім беру жүйесі қажет»деп атап көрсетті.
Қазіргі таңда дарынды балаларды анықтауда психология, педагогика, медицина ғылымдары үлкен назар аударуда.
Дарынды балаларды анықтау аймағында Н.С.Лейтес, Г.А.Платова, О.М.Дьяченко, В.С.Юркевич, Ю.Д.Бабаева, А.Е.Войскунский , Ү.Б.Жексенбаева, С.Л.Рубенштейн, Б.М.Теплов, Л.С.Теплов ,В.Д.Шадриков, А.В.Запорожец, Л.А.Венгер, А.В.Брушлинский, Ч.Спирмен, А.Ф.Лазурский, Г.Айзенк, Дж.Равен, Я.А.Пономарев, Д.М.Ушаков,Д.Б.Богоявленская, М.А.Холодная,В.Н.Дружинин,Дж.Рензулли,А.С.Стеценко және т.б.еңбек сіңіріп жүр.
Зерттеу мәселесінің көкейкестілігі:Дарынды балалармен жұмыс істеу кезінде мектептен тыс көркем өнер, музыкалық, спорттық мекемелер, ғылыми қоғамдар, жоғарғы оқу орындары айтарлықтай роль атқаруға тиіс. Өйткені «Дарындылар» аудиторияларын кеңейту және олардың шығармашылық қабілетінің дамуы үшін табиғи жағдайлардың сақталуына мүмкіндік беру көкейкесті мәселе болып отыр.
Зерттеудің мақсаты: Дарынды балалардың шығармашылық қабілетін анықтау және дамыту жолдарының теориялық негізіне талдау жасау,әлеуметтік факторларды психологиялық тұрғыда зерттеу.Еліміздің ғылыми әлеуетін жоғары деңгейге көтеретін, ғылыми – теориялық білімділігі мен тәжірибелік қабілеттері арқылы күрделі әлемдік,өмірлік әрі әлеуметтік кеңістікке еркін ене алатын қасиеттерге ие дарынды тұлғаларды анықтау.
Зерттеу міндеттері: 1) Дарынды балалардың шығармашылық қабілетін анықтау және дамытуға әсер етуші факторларды теориялық тұрғыдан зерттеу;
2) Дарынды балалардың шығармашылық қабілетін тәжірибе жүзінде анықтау,салыстырмалы талдау;
3) Дарынды балалардың шығармашылық қабілетін дамыту жолында профилактикалық жұмыстар жүргізу;
4) Ерекше қабілетті,дарынды оқушылардың өзіндік дамуына ықпал ету;
5)Шығармашылық қабілетін анықтау;
6)Интеллектуалдық дамуының өсу деңгейін көтеру;
7)Теориялық талдау,өзіндік тұжырым жасау,ғылыми теориялық негіздерге сипаттама беру қабілеттерін дамыту;
Зерттеу болжамы: Егер, дарынды балаларды ата-аналары, ұстаздары,қоғам, құрдастары, тарапынан дұрыс әлеуметтік, педагогикалық тәрбие берілсе, профилактикалық жұмыстар алдын – ала жүргізілсе, жаһандану кезінде болып жатқан еліміздегі әлеуметтік өзгерістерге дарынды балалардың әсері мол болар еді.
Зерттеу обьектісі: 8 сынып дарынды оқушылары.
Зерттеу пәні: Дарынды балалардың шығармашылық қабілетінің даму үрдісі.
Зерттеу әдістері: Зерттеу мәселесі бойынша ғылыми мәліметтерді психологиялық – педагогикалық әдебиеттерді зерттеу, талдау, тәжірибелік мәліметтерді жинау. Дарынды балалардың шығармашылық қабілетін анықтауға әсер етуші әлеуметтік факторларды зерттеу,салыстырмалы талдау, дарындылығын анықтайтын әдістемелерді қолдану.

жүктеу/скачать 399 Kb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 12