3 І тарау. Дарындылық туралы шетел және кеңес психологтарының ғылыми теориялық ой – пікірлері



бет5/12
Дата17.10.2023
өлшемі399 Kb.
#186228
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12
Байланысты:
Дарынды балармен жұмыс

Интернаттағы оқушылардың жеке қабілетін ашудағы негізгі ұстаным талантты табу, тану, таныту.
Бала тәрбиесіндегі жетекшісі ретіндегі жұмыс жүйемнің негізгі міндеттері мыналар:

  • Оқушылардың табиғи интеллектуалдық қабілетін дамыту.

  • Оқушыларға ғылым негіздерін игерту арқылы тұрақты дүниетанымдық көзқарастарын қалыптастыру.

  • Жеке тұлға дарындылығын дамытудың әдістерін жан – жақты байыту.

  • Тәрбиеленушілердің жалпы интеллектуалды әлеуетін қалыптастыру.

Жоғарыда аталған мақсат – міндеттерді орындауды жүзеге асырудың бағыттары төмендегідей:

  • Оқушының денсаулығын анықтау;




    • Мектеп психологы арқылы оқушылардың жеке қабілеттерін ашу;




    • Баланың бас ұстазы болған ата-аналар тегін зерттеу;





    • Мектепішілік халықаралық деңгейге дейінгі білімділік, өнер, спорт, тәрбиелік және т.б. жарыстарға қатыстыру;



ІІ тарау. Дарынды балалардың шығармашылық қабілетін анықтаудың және дамыту жолдарының әдістерімен міндеттері


2.1.Дарындылықты диагностикалаудың тесттік әдістері

Дарынды балалардың шығармашылық қабілетін анықтау мақсатындағы зерттеу жұмыстарына 8 «А»,8 «Б» сынып оқушылары, яғни барлығы 40 оқушы қатысты.


Зерттеу жұмысымызда дарынды балалардың шығармашылық қабілетін анықтау мақсатымен «Ата-аналардан алынатын сауалнама», «Дарындылық картасы» әдістемесі, Поль Торренстің «Дополнение рисунков» әдістемесі, дарынды оқушыны іріктеудегі жүргізілетін жұмыстар,арнайы психо – диагностикалық тренингтер жүргізілді.
Бұл әдістемелер дарынды балалардың шығармашылық қабілетін анықтауға, дарындылық белгісін, ата – анасының баласына көзқарасын анықтау мақсатында қолданып, алынған нәтижелер дарынды балалардың шығармашылық қабілетінің деңгейін бағалауға мүмкіндік берді.
«Дарындылық картасы» әдістемесі. Бұл әдістеменің автор (А.И.Савенков) Хаан мен Кафф әдістемелерінің негізінде жасаған. Бұл әдістемені таңдаған себебіміз аталған әдістеменің ерекшелігі – нәтижелерді өңдеуде дарынды балалардың шығармашылығын анықтауда, алынған ақпараттарды салыстырмалы түрде жүйелендіруге мүмкіндік береді.Қазіргі таңда дарынды балалардың көзге көрінбей, сахнадан тыс қалуының бір себебі осы ата – аналарына байланысты болып келеді. Ата-аналардан алынатын сауалнамада балаларды шығармашылығын анықтауға септігін тигізді.
Поль Торренстің «Дополнение рисунков» әдістемесі балаларды шығармашылық қабілетін диагностикалауға өнерге қызығушылығын, шығармашылық ойлауын бағалауға мүмкіндік береді.Бұл әдістеме арқылы балалардың кемшіліктерді қабылдауы,жетіспеген элементтерді өз ойымен қиялымен жеткізуін қамтамассыз етеді.
Дарынды оқушыны іріктеудегі жүргізілетін жұмыстар арнай жасалған параметрлерге сүйене отырып, шығарамашылығын анықтауға, психо – диагностикалық тренингтер оқушылардың өз сыныптастарының арасында ұстай білуге және дарындылығын жасырмай белсенділігін көтеруге арналып жүргізілді.
Жұмыс жүргізу жүйені жүзеге асырудағы қолданған әдістер:

    • Баланың отбасылық жағдайы, оның ерте балалық шағынан бергі жетілуі туралы ақпараттарды жинаудағы түрлі әдістер (ата – аналармен әңгіме, сауалнама алу, балалар шығармалары, күнделік жазбалары);

Ата-аналардан алынатын сауалнама түрі
1. Оқушының аты-жөні…………………………………………………

Ата-анасы

аты-жөні

мамандығы

туған күні

Әкесінің










Шешесінің










Баланың ең жақсы көретін туысқанының ерекше қасиеті









2.

3. Жанұяңызда неше адам бар? Мектепте оқитын басқа балаларыңыз бар ма?
4. Денсаулық жағдайы қандай? Кішкентай кезінде қауіпті аурумен ауырды ма? Психикасына байланысты проблемалары бар ма?
5. Балаңыз үлкендерден қайсысына жақын?
6. Балаңыздың мінез-құлқы туралы не айта аласыз? (өзіне идеал қылып таңдап алған адамға еліктеуі, тұқым қуалаушылық ерекшелік т.б)?
7. Балаңыздың үлкендермен қарым-қатынас құруы қандай?
8. Ұлыңыздың (қызыңыздың) мінез-құлқы және сабақтарындағы үлгерімі мазаңызды алады ма?
9. Балаңыз үлкендердің айтуынсыз өздігінен қызықты істермен шұғылдана алады ма? Бос уақыттарын қалай өткізеді?Балаңызды мақтау және насихат айту оған қалай әсер етеді?
10. Балаңыздың күнделікті істер кестесі бар ма ? Оны уақытында және дұрыс орындай ма?
11.Балаңыздың достары туралы не айта аласыз?
12.Балаңыздың мектепке көзқарасы қандай?
13.Өзінің мақсаттары туралы айтады ма?
14.Балаңыз туралы басқа қандай қосымша мағлұмат бергіңіз келеді (мінез-құлқы,іс-әрекеттері, қабілеттері, достары, шағымдары т.б.)?
15.Балаңыздың мамандық таңдауына қатысты ойыңыз қандай?
Оқушылардың шығармашылық қабілетін дамыту барысында мынадай жұмыстар жүргіземіз.

Оқушылардың шығармашылық қабілеттерінің диагностикасы


1.Қалампыр сөзі беріледі.Осы сөздегі әріптерді пайдаланып барынша көп сөз құрау қажет (уақыты 3 минут).Сөз құрауда бір әріпті екі рет қайталауға болмайды.Тапсырма бөлек парақпен беріледі және оған оқушы өз сөздерін жазады.Қабілеттің жоғарғы деңгейде дамуы – 9 және одан көп сөз.орташа деңгейі – 7,8 сөз.Төменгі деңгей – 6 және одан аз сөз.
2.Балаларға төмендегі әріптерден басталған бес сөзі бар,мүмкіндігінше көп сөйлем құру тапсырылады.
Қ- Б - С - А – Т
Сөйлемдерді құрылымдау икемділігін бағалау үшін дұрыс құрылған сөйлемдердің саны есептеледі.Сөйлемнің мазмұны болуы тиіс,сөйлемдегі сөздер септік, жақ, сөйлем мүшелері бойынша дұрыс жазылуы тиіс.басқа сөздер қосуға болмайды.Толтыру уақыты 5 минут.
Тапсырма нәтижелерін бағалау экраны.



Балалар жасы

Деңгейлер

11 жас 12 жас 13 жас



жоғары

орта

төмен

4 және одан да көп,6 және көп

3,4,5

0-2,0-3,0-4

3.Мына үш жаңылтпаштан біреуін таңдап, жылдам айтып шығу керек (ауызша)


1.Қарға,қарға,қарғалар.Қар үстінде жорғалар.
2.Көк базарда бәрі бар.Барып бәрің бәрін ал.
3.Шалғышы шалғы алды.Шаңғышы шаңғы алды.
Жылдам,қатесіз – 2 ұпай.Қателерімен – 1 ұпай
Диагностика нәтижесі төмендегіше бағаланады:
А.Орындалған тапсырмалардың 2/3 бөлігі 2 ұпайменбағаланған (жоғары шығармашылық деңгей).
Ә.Орындалған тапсырмалардың 0,5 – тен көп бөлігі 2 ұпаймен бағаланған (орташа шығармашылық деңгей)
Б.0,5 – тен төмен – төменгі шығармашылық деңгей.




Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет