5В010100 Мектепке дейінгі оқыту және тәрбиелеу

Дәрісті қорытындылау: Дұрыс дыбыстау мәдениетіне тәрбиелеу.

Бақылау сұрақтары:

2.Сөздік қорларын дамыту үшін қолданылатын жұмыс түрлері.

3.Дұрыс дыбыстау мәдениетіне тәрбиелеу жолдары.

Ұсынылатын әдебиеттер:

2.Қ.Шаяхметұлы. Әлемдік білім кеңістігіне ену жағдайында қазақ тілінде оқыту мен тәрбиелеудің мәселелері-Колледждерде оқытылатын мемлекеттік тіл: тарих, бүгіні мен болашағы. Семей-2006. 19- бет

3.С.Қазыбайұлы. Бастауыш кластарда қазақ тілін оқыту- Алматы 1997

4.Ғ.Дүкенбаева. Мектеп жасына дейінгі балаларды ойын арқылы адамгершілікке тәрбиелеу.-Алматы-1992

5.З.Бейсембаева. Қазақ тілін оқыту әдістемесі. Алматы,2002

№5-дәріс

1. 
   Тіл дамыту жұмыстары жүргізу.
   
2. 
   Мұғалімнің сөйлеу мәдениетінде қойылатын талаптар.
   
3. 
   Тіл дамыту сабағын меңгерту барысында оқыту технологияларын қолданудың тиімділігі.
   

«Тіл ой өсіреді» деп халық айтқандай, ел басынан кешірген тарихи кезеңдердің көркем шығармалардағы бейнесі оқушының таным қабілеттерін арттырары сөзсіз.

Балалардың жалпы оқу деңгейін көтеру және олардың өміріне қажетті іс-тәжірибелік білімін, біліктілігін, әдетін, тәртібін, әлеуметтік өмірі тәжірибесін қалыпастыру мақсатында әртүрлі пәндер енгізіліп, олардың әрқайсысының өз жоспары бар екені мәлім.

Сондай пәндердің бірі тіл дамыту пәні мектепалды даярлық кезеңінде жүргізіледі. Жеткіншек ұрпақтың жан-жақты дамуына жағдай жасау-жалпыдан жекеге қарай, яғни жеке тұлғаны дамытудың, баланың тілін дамытудың, оның жеке қасиетерін ашып, білімі мен біліктілігін күшейте отырып, өзара қарым-қатынаста қолданылатын сөз байлығын молайту болып табылады.

Балабақшалардың ересектер тобында балаларға оқып беретін мәтіндердің мағынасы ауқымда, тілі жеңіл, көркем, ойы орамды, тәрбиелік маңызы зор, балаларға айтары да, үйретеді де көп болары сөзсіз. Ана-тілі шексіз бай, теңгеуріні мықты тіл. Еңжақсысы бала –ана тілін құрметтегенде ұл мен қыз. Бұл сенің басқа тілді меңгеруіңе бөгеу болмайды, қайта сені адамгершілікке, шын патриот болуға жетелейді. Өмірдің алмастай қырын, абзал сырын түсіне білуіне басты себепкер-сол ана тілің.

Ана тілін бүге-шүгесіне, терең иірімдеріне бойлай біл-саналы адамзат болғысы келтін жас адамның бірінші парызы. Ол туған жерді, елді, Отанды атамекенді сүйе білу деген сөз.

Кім ана тілін айырықша бағғаламады дейсің, бірақ қазақ халқы бұған ерекше зер салған ғой. Төл тілінде сөйлеуден безу ақ сүтін безіп, асыраған анаңды ұмытумен бірдей. Анатілі-ар өлшемі. Олай болса, тілді шұбарлау-арды шұбарлау, көңіл тұнығын майлау.

Қазақ тілін нәтежелі үйрету үшін оның оқыту әдістемесін жетілдіре түсу-бүгінгі күннің кезек күттірмейтін маңызды мәселесі. Міне, заманымыздың тілек –талабы білім мазмұнын жаңартумен бірге оның өмір мұқтажына сай дамытып, оқытуды жаңаша әдіс –тәсілдерін қолданудың мүмкіндіктерін қолданудың мүмкіндіктерін арттыруды күн тәртібіне қойып отыр. Осындай мәні мен маңызы зор өзекті мәселенің бірі-бала тілін дамыту процесі. Себебі, балалардың берілген білімді саналы түрде ұғынып, ойынның дәлді, өмірге көзқарасының қалыптасуы, өз бетінше білім алуға дайындығы, басқа ғылым негіздерін меңгеру нәтиежелері ана тілінде сөйлеу деңгейіне байланысты. Сондықтан, оқу-тәрбие процесі нәтиежелі болу үшін балаларға ана тіліміздің қыр –сырын ауызша сөйлеу тілін де, жазу мәдениетінде де ұғындыратын, шығармашылық қабілетінің дамуына, коммуникативтік кәсіби біліктілігін, іс-қағаздары сауаты толтыру, жүргізу дағдысын қалыптастыру мақсатында түрлі тіл дамыту бағдарламалары енгізілуді. Бағдарламаны жүзеге асыру барысында төмендегідей міндеттер туындайды.

• 
  Баланың жан-жақты, жүйелі кешенді дүниеге өзіндік көзқарасын зерделету.
  
• 
  Баланың тілі деген қызығушылығын оятып, білім сапасын көтеру;
  
• 
  Өзгелендіру тұрғысында жеке тұлғаны жоғары адамгершілік қасиеттерін дамыта тәрбиелеу;
  
• 
  Болашақ кәсіби мамандығын табуға байланысты әлеуметтік сұранысты қамтамасыз етуге ұмтылдыру.
  

• 
  Өз ойын, пікірін еркін жеткізе алу;
  
• 
  Байқампаздығының дамуы;
  
• 
  Құбылыстарды шынайы бағалай білуі;
  
• 
  Ой өрісінің, ұғымының кеңеюі;
  
• 
  Ізденгіштікке ұмтылуы;
  
• 
  «өз сөзін айту» мүмкіндігінің қалыптасуы;
  
• 
  Функционалдық сауаттылық пен коммуникативтік біліктілігінің артуы;
  
• 
  Жергілікті, аймақтық деректерді жинақтап, жүйелеу дағдыларының қалыптасуы.
  

1. 
   Қолданбалығында, өйткені бұл курста баланың қабілетін ескере отырып, тапсырмалардың деңгейлік негізде құралуы;
   
2. 
   Баланың коммуникативтік біліктілігін арттырунда.
   
3. 
   Аймақтық, ол жергілікті аймақтық ауына сөз шеберлігі олардың сөз саптау ерекшеліктері, ақын-жазушыларының еңбектері негізінде құралады.
   

- төменгі деңгейлік тапсырмалар ойынша, өз бетімен жұмыс істеуге бейімделіп, берілген тілдік материалды дұрыс түсініп, ойын қорытындылайды.

- ортаңғы деңгейлік тапсырмаға бойынша бала теориялық негізде алған білімін практикалық үзінде ісе асырады, тақырып бойынша өз ойын айтады.

Дәрісті қорытындылау: Тіл дамыту жұмыстарын жүргізу, мұғалімнің сөйлеу мәдениетіне қойылатын талаптар және тіл дамыту сабағын меңгерту барысында оқыту технологияларын қолданудың тиімділігі.

Бақылау сұрақтары:

1. 
   Мұғалімнің сөйлеу мәдениетіне қандай талаптар қойылады.
   
2. 
   Тіл дамыту сабағын меңгерту барысында оқыту технологияларын қолданудың тиімділігі қандай?
   
3. 
   Оқу тәрбие процесін нәтиежелі болуы үшін қандай бағадарламалар енгізілуде.
   

1.Б.Баймұратова. Мектеп жасына дейінгі балалардың тілін дамыту методикасы-Алматы: «Рауан»1991

2.Қ.Шаяхметұлы. Әлемдік білім кеңістігіне ену жағдайында қазақ тілінде оқыту мен тәрбиелеудің мәселелері-Колледждерде оқытылатын мемлекеттік тіл: тарих, бүгіні мен болашағы. Семей-2006. 19- бет

3.С.Қазыбайұлы. Бастауыш кластарда қазақ тілін оқыту- Алматы, 1997

4.Ғ.Дүкенбаева. Мектеп жасына дейінгі балаларды ойын арқылы адамгершілікке тәрбиелеу.-Алматы,1992

5.З.Бейсембаева. Қазақ тілін оқыту әдістемесі. Алматы,2002

№6 -дәріс

Тақырыбы: Фонетиканы оқыту. Тіл мүкістігін түзету үшін арнаулы сабақтар жүргізу. (2сағат)